Met een hypermoderne haven in Peru groeit de invloed van China in Latijns-Amerika

Een kolossaal blauw schip dobbert in een haven terwijl vijf hoge hijskranen fel gekleurde containers op het dek plaatsen. Bij een graanterminal verderop wordt soja ingeladen die later die dag naar China verscheept wordt. „Via deze terminal in havenstad Chancay is het 23 dagen varen naar Shanghai. Het is de snelste route tussen Peru en China, voorheen was het bijna anderhalve maand varen”, zegt havendirecteur Mario de las Casas terwijl hij in een fourwheeldrive automatisch bestuurde, onbemande voertuigen passeert. Tot de opening van de nieuwe haven ging het scheepstransport eerst langs Mexico of de Verenigde Staten, dan naar China.

Via een tunnel van twee kilometer is hij vanaf het hoofdkantoor naar het platform gereden van deze hypermoderne, vrijwel volledig geautomatiseerde megahaven die sinds mei operationeel is. „Ik heb de komst van deze haven vanaf het begin meegemaakt. Mijn familie is afkomstig uit deze havenstad en er is jarenlang gewerkt aan de bouw. Peru is met deze haven een belangrijk knooppunt geworden voor de handel tussen de hele Latijns-Amerikaanse regio met China”, zegt hij trots.

De haven van Chancay ligt ongeveer tachtig kilometer van de Peruaanse hoofdstad Lima. Met een investering van 3 miljard dollar, vijftien kades waarvan er nu vier in gebruik zijn, en een enorm industriepark is dit de eerste Zuid-Amerikaanse haven met een diepte van meer dan twintig meter waardoor schepen met 18.000 containers – de grootste ter wereld – binnen kunnen varen. De haven is voor het grootste deel in handen van China: 60 procent is van het Chinese staatsbedrijf COSCO (China Ocean Shipping Company), de overige 40 procent is in handen van het Peruaanse mijnbouwbedrijf Volcan.

Zoom in

De Chinese president Xi Jinping kwam vorig jaar november persoonlijk naar Peru voor de opening van de haven. „Door deze haven heeft in feite heel Latijns-Amerika een enorme toegang tot de grootste markt ter wereld, Azië. China is daarbij de belangrijkste speler voor ons”, zegt De las Casas. Vanuit de haven worden grondstoffen zoals koper en ijzer, en agrarische producten zoals soja, maïs en fruit naar China geëxporteerd, terwijl vanuit China goederen zoals auto’s, zonnepanelen, computers en kleding worden geïmporteerd. De haven kan de Chinees-Latijns-Amerikaanse handelsrelatie een injectie geven, en past perfect in China’s Belt and Road Initiative, ook bekend als de Nieuwe Zijderoute, waarvoor zo’n twintig landen in Latijns-Amerika en de Cariben intentieverklaringen of overeenkomsten hebben getekend. Meer landen in de regio willen zich daarbij aansluiten.

De haven van Chancay vormt ‘een potentieel risico voor de nationale veiligheid van de VS’, schreef een Amerikaanse denktank

Trumps handelsoorlog

In die nauwe band met China schuilt ook een gevaar, zeker sinds het aantreden van de Amerikaanse president Trump, zegt politicoloog Leolino Dourado vanuit de bibliotheek van de Universiteit del Pacifico in Lima. „Trump is een potentiële bedreiging voor de Latijns-Amerikaanse-Aziatische handelsrelaties en zeker ook voor deze haven. Hij zet verhoging van handelstarieven in als wapen in zijn handelsoorlog met China. En de haven van Chancay speelt een belangrijke rol in de expansie van China in Latijns-Amerika”.

Dourado wijst op de uithalen van Trump richting Panama. Het Panamakanaal staat volgens Trump onder Chinese controle, hij kondigde aan het kanaal in te nemen. „Een groot deel van zijn beweringen was nergens op gebaseerd, maar Trump heeft de druk zo opgevoerd dat Panama uit het Nieuwe Zijderouteplan is gestapt. We moeten ons ervan bewust zijn dat zoiets ook met deze haven in Peru kan gebeuren”, zegt hij.

Al voor het aantreden van Trump waarschuwde de Amerikaanse denktank United States Institute of Peace dat de diepzeehaven de militaire belangen van China kan dienen, bijvoorbeeld voor logistieke ondersteuning en reparatie van oorlogsschepen. De haven vormt daarmee „een potentieel risico voor de nationale veiligheid van de VS”, aldus het instituut.

Politicoloog Leolino Dourado: „Daarmee is er een narratief dat Trump zou kunnen opstoken, hoewel het China vooral gaat om commerciële belangen in Latijns-Amerika. Terwijl de VS de afgelopen jaren nauwelijks meer interesse hadden in ‘hun achtertuin’, heeft China de banden met deze regio juist verstevigd. Daar hebben de VS nu moeite mee”, zegt hij. Daarbij verwacht de politicoloog dat Trump door zijn protectionistische politiek meer landen in de regio van zich afstoot, die in de richting van China zullen opschuiven. De haven van Chancay kan daarin een strategische rol spelen: er zijn goede verbindingen met andere grote havens en een directe aansluiting op de Pan-American Highway. Daarnaast zijn er plannen om vanuit Brazilië – de grootste economie van Latijns-Amerika – een spoorlijn te bouwen die uitkomt bij de haven van Chancay. Dat zal de handel tussen Brazilië en China, twee belangrijke leden van het BRICS-blok,  eenvoudiger kunnen maken. 

Zoom in

Zoom in

Zoom in

Zoom in

Wafels in Chinatown

De Chinese aanwezigheid in Peru is niet nieuw. In Lima ligt Chinatown, een wijk vol Chinese winkeltjes en kraampjes, die werd opgericht in de negentiende eeuw door Chinese migranten die naar Peru kwamen als contractarbeiders voor de suikerplantages. Inmiddels wonen er ruim anderhalf miljoen Chinezen in Peru, er is zelfs een Peruaans-Chinese culinaire fusiontraditie, Chifa genaamd. Op de stoeptegels van Chinatown prijken de draak, haan en andere dieren van de Chinese astrologie.

In het overdekte gedeelte doet verkoper Guosheng Zeng goede zaken. Twee jaar geleden kwam hij naar Peru, zijn mierzoete Chinese wafels zijn razend populair. „Wilt u een wafel met sinaasappelsmaak of frambozensmaak? vraagt hij in de paar woorden Spaans die hij spreekt, terwijl hij een mengsel van meel, kleurstof en gesuikerde melk in een wafelijzer giet.

„Ik ben blij met de aanwezigheid van China in Peru”, zegt Jeanet Merino die samen met haar nicht in Chinatown boodschappen doet en op haar wafel kauwt. „De producten uit China zijn goedkoper en populair, het eten is lekker en er komen steeds meer Chinezen hier naar toe, je ziet ze ook buiten de hoofdstad in de provincies”, zegt ze.

Hoewel ze Peru als een soort kolonie van China omschrijft, mag de band als het aan haar ligt hechter worden. „We hebben economisch meer aan China. Uit de VS, dat een belangrijke partner voor ons is, horen we dagelijks zoveel negatieve berichten over hoe migranten uit Latijns-Amerika, ook onze landgenoten, daar behandeld worden. Chinezen hebben meer respect voor latino’s”, zegt ze.

Scanners uit de VS

De invloed van China is, als grootste eigenaar van de haven van Chancay, zichtbaar aanwezig. Het topmanagement heeft een gemengde Chinese en Peruaanse samenstelling. Alle informatieborden in de haven zijn in het Spaans en Chinees. In de grote vergaderzaal boven in het hoofdkantoor, met uitzicht over de haven, staan panelen versierd met Chinese bloemen en letters. „Hier wordt vergaderd als er topfiguren uit China komen”, zegt directeur Mario de las Casas tijdens een rondleiding.

Hij maakt zich niet zo druk over spanningen met Trump vanwege de haven. „We hebben hier scanners uit de VS geïnstalleerd en wie weet wil Trump in de toekomst wel investeren. Bijvoorbeeld in een spoorwegennet in de regio, want als we echt willen groeien in Latijns-Amerika hebben we behalve havens ook meer spoorwegen nodig”, zegt hij.

Delen





Mail de redactie