Meloni’s hart klopt voor Trump, haar verstand zegt Europa

Posted on by admin

De vrije wereld heeft een nieuwe leider nodig, zei EU-buitenlandchef Kaja Kallas vrijdagavond, kort nadat de ontmoeting tussen de Amerikaanse president Donald Trump en Volodymyr Zelensky op een fiasco was uitgedraaid. Ook heel wat andere Europese politici spraken snel hun volle steun uit voor de Oekraïense president.

Zo niet Giorgia Meloni. Terwijl het water tussen de continenten nooit dieper leek, riep de Italiaanse premier diezelfde avond nog op tot een snelle top van Amerikanen en Europeanen. „Elke verdeeldheid in het Westen verzwakt ons en speelt in de kaart van wie de neergang van onze beschaving beoogt”, aldus de Italiaanse, een ideologische geestverwant van Trump.

Zondag nam Meloni wel deel aan de Oekraïne-top in Londen, maar niet voordat ze zaterdagavond in een telefoongesprek haar positie had afgestemd met Trump, zegt Lorenzo Castellani, docent geschiedenis van de politieke instellingen aan de Luiss-universiteit in Rome. „Italië was het enige kleinere, niet-nucleaire land dat contact had met de VS.”

Na de top in Londen, waar de Franse president Emmanuel Macron en de Britse premier Keir Starmer de voorzet gaven voor een plan voor Oekraïne, toonde Meloni geen enkele haast om zich daar namens Italië achter te scharen. In plaats van over een plan sprak ze over „enkele uitgangspunten”, maar een oplossing voor het Russisch-Oekraïens conflict is volgens haar ondenkbaar zonder de Verenigde Staten. Meloni plant binnenkort ook een nieuw bezoek aan het Witte Huis.

Bruggenbouwer

Past de rol van bruggenbouwer bij de Italiaanse premier, of zit ze eerder in een tweestrijd? „Het Westen proberen verenigd te houden, is tragisch genoeg voorbij”, zegt Nathalie Tocci, directeur van het Instituut voor Internationale Zaken in Rome. „Meloni zit met haar hart in MAGA-land [Make America Great Again, de slogan van Trump], maar met het hoofd – de Italiaanse economie, instellingen en ligging – in Brussel. Een keuze zal ze zo lang mogelijk proberen uit te stellen, maar Trump zal haar ertoe dwingen. Hopelijk wint het hoofd.”

Volgens Castellani hoeft Meloni nu nog niet te kiezen. „Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk zitten met hun plan voor Oekraïne ook niet helemaal op dezelfde lijn.” Zo kwam Macron na de top in Londen met het idee van een staakt-het-vuren van één maand, omdat hij Poetin niet te vertrouwen vindt, en reageerden de Britten snel dat dit idee niet met hen was besproken.

De positie van Italië – een grote EU-lidstaat, maar anders dan Frankrijk en het VK geen kernmacht met een zetel in de Veiligheidsraad – is een andere. Italië wil wachten op een Amerikaanse terugkeer aan de onderhandelingstafel, terwijl Oekraïne intussen verder economische hulp en wapens krijgt, zegt Castellani. „Tegelijk is Italië tegen Europese boots on the ground. Dat kan veranderen, als zo’n Europese troepenmacht er echt komt. Maar hiervoor heeft Italië eerst een signaal van de Verenigde Staten nodig.” Ook Spanje, Griekenland, Portugal en de Balkan-landen zitten volgens de analist op deze lijn.

Meloni moet bovendien rekening houden met de publieke opinie. Castellani: „Italië is een sterk pacifistisch land, en een meerderheid van Italianen is tegen wapenleveranties aan Oekraïne. Verder is er ook weinig animo voor hogere defensie-uitgaven. Toch zet de Italiaanse premier op beide vlakken door, maar er is een limiet aan hoever ze kan gaan zonder de publieke opinie te bruuskeren.” Ook daarom acht zij het niet verstandig om zich nu voluit te scharen achter het Frans-Britse idee.

Terwijl de verstandhouding tussen Meloni en Macron niet opperbest is, lijkt de relatie met Starmer vlotter te verlopen. „Meloni verwijt Macron dat hij graag de vlucht vooruit kiest, terwijl ze vaststelt dat ook Starmer de lijn met de Verenigde Staten graag openhoudt.” Er zijn ook weinig alternatieven: het lijkt allerminst zeker dat Vladimir Poetin bereid zou zijn om alleen met de Europeanen te onderhandelen, zonder Trump.


Lees ook

Relatie tussen VS en Europa keldert naar nieuw dieptepunt

Relatie tussen VS en Europa keldert naar nieuw dieptepunt

Dat weten de Amerikanen zelf ook. Het lijkt nu hun strategie om even van het toneel te verdwijnen en de Europese reactie af te wachten. De Italiaanse premier Meloni hoopt dat dit uitmondt in Europese toenadering tot Trump, waarbij de EU de Amerikaanse president de hand reikt om opnieuw eensgezind aan een oplossing voor Oekraïne te werken.

Invoerheffingen

Als de dooi opnieuw inzet, heeft Meloni mogelijk een streepje voor. Trump prijst Meloni als een sterke leider en bondgenoot. Meloni’s radicaal-rechtse ‘Italy first’-ideologie is verwant aan Trumps MAGA-agenda. In een gesprek met de Italiaanse pers na afloop van de top in Londen zei de Italiaanse premier „zeer bezorgd” te zijn over het Amerikaanse dreigement inzake invoerheffingen. „Italië is een belangrijk exportland.”

Amerikaanse invoerheffingen op voedsel, wijn en luxeproducten zoals Italiaans design zouden de Italiaanse kleine en middelgrote ondernemingen een flinke tik bezorgen. En die voelden de voorbije jaren al sterk de gevolgen van de sancties tegen Rusland. „De Amerikaanse president Trump sluit graag deals”, zei Meloni tegen de pers, „en die deal moet worden gezocht om een escalatie met de invoerheffingen te vermijden”.

Jazeker, op het Europese niveau, antwoordde de premier, toen ze expliciet hiernaar werd gevraagd. „Maar loopt het toch nog mis, en biedt Trump haar op dit vlak een uitzondering, dan zal Meloni niet aarzelen die ook te aanvaarden”, denkt Castellani. Het is een belangrijk onderdeel van de Italiaanse volksdans tarantella: op twee benen hinken.

Related Posts

Dansend paar met butler als een overwinning op het Britse kunstestablishment

Het is niet te zien, maar de butler op het schilderij zingt. „Fly me to the moon / Let me play among the stars.” In de scène op het strand staat de butler, op zijn rug te zien, met een paraplu in zijn hand. Hij probeert een dansend koppel te beschermen. Tegen regen? Het is onduidelijk. Vrouw in felrode jurk, blote voeten, uitgesneden rug, man in pak, linkerwang naar de kijker gekeerd. Links staat zijn collega, ook met een paraplu te zwaaien. Door een pak zware bewolking werkt zich de avondgloed van de zon heen, weerspiegeld in het water dat nog op het strand ligt van toen het vloed was.

The Singing Butler (1992) is het bekendste werk van de Schotse kunstenaar Jack Vettriano. Hij overleed afgelopen weekend op 73-jarige leeftijd, volgens de BBC werd hij dood aangetroffen in zijn appartement in Nice. Vettriano werd omarmd door miljoenen mensen die de prints van zijn schilderijen in hun huis hingen, vaak beelden waarop mannen en vrouwen in sjieke kleding elkaar verleiden tegen een achtergrond van nostalgische landschappen. De kunstwereld bleef altijd kritisch.

In het begin van zijn carrière was hem eens verteld dat Vettriano „goed was in het schilderen van stranden”. Dat presenteerde Vettriano als reden voor het schilderen van zijn Singing Butler. En: „Mensen vinden het leuk om naar het strand te gaan.”

Áls het strand op The Singing Butler een echt strand is, dan is het waarschijnlijk de kust van het plaatsje Leven in Schotland, waar Vettriano als kind veel kwam, schreef Vanity Fair in een interview met hem in 2012. Maar het strand lijkt eerder een fantasielandschap, een strand zonder plaats in de echte wereld.

Het dansende koppel heeft Vettriano aan weerszijden vergezeld van bedienden om, zo zei hij zelf, „het beeld meer gebalanceerd te maken. Het is een vrolijkmakende fantasie, en het geeft mensen een goed gevoel”.

Van het schilderij verkocht hij miljoenen posters (12 miljoen in 2012). Die populariteit begon twee jaar nadat hij het werk geschilderd had, in 1994. Hij werd benaderd door Art Group, een bedrijf dat commerciële mogelijkheden zag in zijn werk. Daar stond hij boven, in eerste instantie, maar in tweede instantie dacht hij, zo zegt hij in Vanity Fair: „Waarom zou ik mijn schilderijen niet beschikbaar stellen voor de gewone man, voor tien doller per stuk?”

Het belang van het werk voor de Britten vergeleek Vanity Fair met wat American Gothic van Grant Wood betekende voor een generatie Amerikanen eerder: een „alomtegenwoordig, archetypisch beeld van eigen bodem waar elke hoop, emotie of overtuiging op kan worden geplakt”. Vettriano kreeg van soldaten te horen dat het schilderij ze door de oorlog in Irak had gesleept, van families in rouw dat ze steun ondervonden van het schilderij, zelfs van een man die in de butler de verschijning van een verloren vriend herkende.

Kunstenaar Jack Vettriano en zijn schilderij ‘An Unexpected Guest’.
Foto Andrew Milligan/PA Images via Getty Images

Mijnwerker

Jack Vettriano groeide op in Methil, een oostelijke kustplaats in Schotland. Hij heette toen nog Jack Hoggan. Hij was zestien toen hij besloot zijn school te verruilen voor de mijnen, waar zijn vader ook werkte. Van zijn vriendin kreeg de mijnwerker toen hij 21 werd een doosje waterverf. Hij ging oefenen, leerde zichzelf schilderen door alles wat hij kon krijgen na te schilderen: Monet, Caravaggio, foto’s, reclames. Ongeveer tien jaar later brak hij door. De twee schilderijen die hij inzond voor de jaarlijkse tentoonstelling van de Royal Scottish Academy verkochten op de eerste dag. Toen besloot hij zich voltijds toe te leggen op schilderen. Hij nam een variatie van zijn moeders naam (Vettrino) aan als artiestennaam.

Toen The Singing Butler, het origineel, in april 2004 werd verkocht voor 744,800 pond, was dat het duurste Schotse schilderij ooit. Het overtrof de verwachtingen ruimschoots: nadat het de zomer daarvoor verkocht was voor 90.000 pond. Vettrianos schilderijen waren toen ook al aangeboden aan Britse nationale musea, maar die hadden ze geweigerd, vertelde Tom Hewlett, zijn agent aan de BBC. Hij presenteerde het succes van Vettriano als een overwinning op ‘het establishment’: „De critici beginnen zich te realiseren dat hoe meer ze zich uitspreken op een elitaire manier, des te groter de tegenreactie vanuit het publiek is.”

Zijn werk werd onder kunstcritici niet serieus genomen. Het probleem dat „snobberige kunsttypes als ik” met Vettrianos werk hebben, schrijft Eddy Frankel in The Guardian, is niet het werk zelf. Ook al noemt hij de schilderijen „ouderwets, conservatief en vaak best seksistisch”. Het probleem dat Frankel signaleert is dat de werken geen conceptuele kant kennen, geen enkel gevoel van ironie of postmodern zelfbewustzijn. Vettriano schilderde halfgeklede, verleidelijke vrouwen en goedgekamde mannen niet als commentaar op gender en machtsbalansen, maar gewoon omdat hij dat ‘sexy’ vindt. „Hedendaagse kunst wil meer”, aldus Frankel.

Over dat gebrek aan kritische waardering deed Vettriano soms luchtig in interviews, alsof het hem niet interesseerde. De Schotse kunsthistoricus Duncan Macmillan vond zijn werk tussen kunst en erotica inzitten. Vettriano reageerde daarop in Vanity Fair door te zeggen dat zijn fans hooguit „teleurgesteld zijn omdat ze de schilderijen niet pornografisch genoeg vinden”. In een tentoonstelling in 2022 exposeerde hij zijn afwijzingsbrief nadat hij zich in 1989 had aangemeld bij het Edinburgh College of Art, schrijft The New York Times. In een documentaire van de BBC in 2013 reageerde hij geraakt op een criticus die hem ervan beschuldigde dat hij aan „nummerschilderen” doet. „Dat is geen kritiek meer, dat is bijna gewelddadig.”


Utrechtse serieverkrachter komt voorlopig niet vrij: risico te groot

Serieverkrachter Gerard T., die in Utrecht toesloeg in 1995 en 2001, komt vooralsnog niet op vrije voeten. Dat oordeelde de rechtbank dinsdag. De rechter stemt in met een verzoek van het Openbaar Ministerie, dat de risico’s van vervroegd vrijlaten te groot acht.

De inmiddels 61-jarige veroordeelde had gehoopt zijn cel in Vught op 19 maart te kunnen inruilen voor een beschermd wonentraject, waarvoor hij in aanmerking zou komen nu hij twee derde van zijn zestienjarige straf heeft uitgezeten. Het OM vindt dat een te grote stap en stelt dat T. eerst moet worden behandeld in een beveiligde forensisch psychiatrische kliniek.

Het is volgens de rechter ongewis wat de veiligheidsrisico’s zijn als T. over anderhalve week al vrijkomt. Er spelen nog te veel factoren die het lastig maken om de kans op herhaling in te schatten, waaronder T.’s persoonlijkheidsstoornis en impulsiviteit. In de kliniek moet worden gewerkt aan een geleidelijke terugkeer in de maatschappij.

Het is nog onduidelijk wanneer T. in een kliniek terechtkan. In afwachting van een plek heeft de rechtbank bepaald dat de vrijlating met maximaal 180 dagen mag worden uitgesteld. Dat betekent dat hij uiterlijk 15 september vrijkomt.

Lees ook

Utrechtse serieverkrachter na twintig jaar aangehouden na DNA-onderzoek

Compositietekening van de verkrachter, gemaakt in 1995

Onrust

De serieverkrachter zit Utrecht nog vers in het geheugen. In het bos- en weidegebied ten oosten van de stad werden in 1995 meermaals jonge vrouwen in het donker van hun fiets getrokken, bedreigd en meegenomen naar een afgelegen plek. Na een periode van stilte sloeg L. in 2001 opnieuw toe. De zaak zorgde voor grote onrust in en rond Utrecht.

Er werden busjes ingezet om studenten naar universiteitscentrum De Uithof te brengen, struiken werden gekortwiekt om potentiële schuilplaatsen te verwijderen en vrouwen kregen cursussen zelfverdediging aangeboden. Ook gingen agenten verkleed als vrouw het bos in om de dader uit de tent te lokken.

T. werd destijds in verband gebracht met zes verkrachtingen en twaalf aanrandingen

De politie zette tientallen agenten op de zaak, in eerste instantie zonder succes. Ook een dna-onderzoek leek op niets uit te lopen. Pas in 2014 volgde een doorbraak, toen T. in een andere zaak werd veroordeeld voor diefstal van een lokfiets en dna moest afstaan. Dat kwam overeen met sporen die na de verkrachtingen waren aangetroffen.

T. werd destijds in verband gebracht met zes verkrachtingen en twaalf aanrandingen. In vier gevallen werd T. door de rechter schuldig bevonden. In de andere zaken was onvoldoende bewijs of ze waren verjaard. De man uit Nieuwegein werd veroordeeld tot zestien jaar cel, de zwaarst mogelijke straf.

Verslaafd

T. heeft altijd gezwegen, tot de behandeling van de rechtszaak. Hij vertelde verslaafd te zijn geweest en zich daardoor niets meer van zijn daden te herinneren. Ontkennen deed hij niet. „Ik weet zeker dat ik goed fout zat en dat het niet weer moet gebeuren”, zei hij over de verkrachtingen.

De rechter zei dinsdag dat T. zich tijdens de behandeling van de zaak bereidwillig toonde. „Hij geeft aan dat hij veel problemen heeft, dat hij beseft dat hij hulp nodig heeft en dat de feiten waarvoor hij is veroordeeld nooit meer mogen gebeuren”, aldus de rechter.

T. noemde het in de rechtbank een „tegenvaller” dat het OM hem naar een kliniek wil sturen. „Maar ik sta overal voor open. Ik heb nooit therapie geweigerd.”

Ten slotte merkte de rechter op dat bij T. onterecht de verwachting is gewekt dat hij vanuit detentie over zou kunnen gaan naar beschermd wonen. Ook was volgens de rechtbank de datum waarop de veroordeelde in aanmerking zou komen voor vervroegde vrijlating al langer bekend was. Ze noemt de gang van zaken „onzorgvuldig”.

Lees ook

Slachtoffers van de Utrechtse serieverkrachter aan het woord

Slachtoffers van de Utrechtse serieverkrachter aan het woord


Zonder Amerikaanse wapens krijgt Oekraïne het nog veel zwaarder te verduren – zes vragen over het stopzetten van de steun uit Washington

Het Amerikaanse besluit om alle militaire steun aan Oekraïne op te schorten dwingt president Volodymyr Zelensky en zijn Europese bondgenoten tot een reactie. Zes vragen over het verstrekkende besluit van president Donald Trump.

1
Wat gebeurt er nu? Gaan er per direct geen wapens meer naar Oekraïne?

Volgens bronnen van persbureau Reuters werd de levering van alle Amerikaanse militaire goederen in de vroege ochtend van dinsdag stopgezet. De Poolse premier Donald Tusk bevestigde dat dinsdagmiddag, nadat hij was ingelicht door de Poolse douane. „We krijgen berichten vanaf de grens die de Amerikaanse verklaringen bevestigen”, aldus Tusk. De Poolse regering was niet vooraf geïnformeerd, zei een woordvoerder van het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Amerikaans en Europees militair materieel wordt de laatste jaren vanuit Rzeszów, een stad in Zuidoost-Polen, naar Oekraïne getransporteerd. Het besluit van Trump betekent dat Oekraïne niets meer uit de VS krijgt, ook niet de wapens en munitie die onder president Joe Biden zijn toegezegd.

Oekraïne ontving uit de VS onder meer 155mm-granaten voor de artillerie, munitie voor machinegeweren, antitankraketten en Patriot-raketten voor de luchtafweer, tanks, infanteriegevechtsvoertuigen, Himars- en Atacms-aanvalsraketten en tal van onderdelen voor Amerikaanse wapensystemen. De VS blijven wel inlichtingen verstrekken aan de Oekraïense strijdkrachten, meldde CNN dinsdag.

2
Wat betekent dit voor de Amerikaanse wapens die Europa inkoopt en aan Oekraïne levert?

Nu Trump de Oekraïners op het slagveld lijkt te willen verzwakken, om hen tot een staakt-het-vuren te dwingen, zou hij ervoor kunnen kiezen ook Europese wapensteun te dwarsbomen of te vertragen. Of hij dit zal doen, blijft onduidelijk zolang de maandag door het Witte Huis aangekondigde „pauze” niet in een formeel beleidsdocument of decreet is vervat.

Overduidelijk is wel dat de Amerikaanse wapenindustrie en defensievoorraden zowel in kwaliteit als kwantiteit veel sterker zijn dan de Europese. De Europese bondgenoten van Oekraïne kochten een aanzienlijk deel van hun militaire steun aan Kyiv de afgelopen jaren bij Amerikaanse wapenfabrieken.

Oekraïne kocht zelf ook rechtstreeks, of via een leenconstructie met het Pentagon, wapens in de VS. Het meeste wapentuig kreeg het, op last van Biden, rechtstreeks geleverd uit de Amerikaanse voorraden. Die aanvoerroute is nu door Trump afgesloten.

Ook lang na het tekenen van de koopcontracten kunnen de VS controle houden over deze wapens, bleek vorig jaar, toen Europa oude F-16’s wilde doorspelen aan Oekraïne. Al waren de straaljagers soms al decennia in Europees bezit, er moest eerst toestemming komen van de toenmalige regering-Biden. Ook kunnen de VS invloed uitoefenen via onderhoudscontracten en de levering van reserveonderdelen.

Amerikaanse wapenfabrieken hebben de afgelopen drie jaar sterk geprofiteerd van de Oekraïne-oorlog (en van die in Gaza). Gemiddeld 75 cent van elke defensiedollar die de VS uitgeven aan bondgenoten verlaat nooit het Amerikaanse vasteland.

Maar sinds Trumps verkiezingszege staan de aandelenkoersen van grote defensiebedrijven als Lockheed Martin en Palantir in de min. Die van Europese concurrenten als Thales (Frans), B.A.E. (Brits) en Rheinmetall (Duits) stijgen juist sterk. Marktpartijen speculeren erop dat de Europeanen onafhankelijker willen worden van de Amerikaanse defensie-industrie.

Oekraïense militairen lossen een schot met een M777 houwitser. Dit geschut wordt door het Britse B.A.E. gemaakt.
Foto Gleb Garanich/Reuters

3
Wordt Starlink ook stopgezet?

Het commerciële satellietennetwerk van techmiljardair Elon Musk is voor Oekraïners onmisbaar geworden, zowel op als buiten het slagveld. Omdat gewone telefoon- en internetverbindingen door de oorlog platliggen, vallen zowel de strijdkrachten als burgers terug op de compacte Starlink-schotels. Voor de Oekraense krijgsmacht om onderling te kunnen communiceren en om drones naar hun doelwitten te geleiden. Aanvankelijk werd de rekening voor het gebruik hiervan betaald door het Pentagon, maar inmiddels doen Polen en Duitsland dit.

Musk is een nog fellere criticus van Zelensky dan Trump, in wiens regering hij een prominente rol toebedeeld heeft gekregen. Amerikaanse onderhandelaars zouden Starlink de afgelopen weken al hebben ingezet als instrument om Kyiv naar de onderhandelingstafel te dwingen. Dit noopt de Oekraïners er toe om aan alternatieven te werken, meldde de minister van Defensie.

4
Hoe wordt er in de Amerikaanse politiek gereageerd?

Trumps afbraak van tachtig jaar trans-Atlantisch bondgenootschap en zijn anti-westerse draai, ten gunste van Moskou, vormen een grote historische ommezwaai. Toch krijgt hij er beperkt kritiek op van zijn Republikeinse partij. In het Congres kiezen zelfs sommige uitgesproken bondgenoten van Kyiv, zoals senator Lindsey Graham, nu snel de kant van de president. Ze doen dit mogelijk uit vrees dat Trump in de eerstvolgende Republikeinse voorverkiezingen een rivaal zal steunen (aan wiens campagnekas Musk vervolgens de nodige miljoenen kan doneren).

Lees ook

Poetinkenner: ‘Rusland wil een ​​nieuw evenwicht creëren op het oude continent’

Demonstratie voor steun aan Oekraïne, bij het overleg van Europese leiders in Londen, 2 maart.

Toch waren er maandagavond enkele Republikeinen die kritiek durfden te uiten op Trumps besluit. „Jammer dat Iran, Noord-Korea en China niet ook hun militaire en economische steun [aan Rusland] pauzeren”, stelde afgevaardigde Don Bacon uit de diep-Republikeinse staat Nebraska. „Er is een agressor en een slachtoffer, er is een democratie en een dictatuur, er is een land dat deel wil zijn van het Westen en ander dat het Westen haat. Wij zouden ondubbelzinnig aan de goede kant moeten staan.”

5
Wat betekent dit voor Oekraïne?

Hoe langer de Amerikaanse onderbreking van wapenleveranties duurt, des te groter de gevolgen zijn voor de Oekraïense strijd tegen de Russen. Een jaar geleden, toen de Amerikanen hun wapensteun aan Oekraïne onder druk van het Congres maandenlang stillegden, liepen de Oekraïense wapentekorten snel op.

Dat was zichtbaar aan de frontlinies, waar Rusland op sommige plekken zeven tot tien keer zo veel artilleriegranaten afschoot als Oekraïne. Verder richtten de Russen grote verwoestingen aan in de Oekraïense steden en aan de energievoorziening, omdat het land onvoldoende munitie had voor de luchtafweer, zoals raketten voor de Patriot-batterijen die de belangrijkste centra van het land verdedigen. Ook bestaat het risico dat reparaties en onderhoud niet meer kunnen worden uitgevoerd, zei de Oekraïense premier Denys Sjmyhal zei dinsdagmiddag. Het Patriot-luchtverdedigingssysteem is het enige systeem in Oekraïne dat in staat is om Russische ballistische raketten te onderscheppen.

De kans dat dat patroon zich op den duur gaat herhalen is groot. Aan de frontlinies zal dat vermoedelijk betekenen dat de Oekraïense linies op den duur steeds verder buigen, totdat ze breken, zo verwacht het Center for Stategic and International Studies (CSIS). Voor de steden betekent het dat de Russen steeds meer vrij baan krijgen met raket- en droneaanvallen en granaatbeschietingen op Oekraïense fronttroepen, op de burgerbevolking, de industrie en de cruciale infrastructuur.

Als de Amerikanen geen militaire inlichtingen meer delen, zal dat grote gevolgen hebben voor de Oekraïense capaciteit. Dankzij de VS is Oekraïne in real time op de hoogte van Russische troepenbewegingen, van lanceringen van raketten en aanvalsdrones in de richting van Oekraïne en andere oorlogsmanoeuvres.

Verder weet Kyiv met dank aan de VS wanneer Russische bondgenoten als Iran en Noord-Korea wapens of zelfs troepen transporteren naar Rusland, o waar die wapens worden opgeslagen en wanneer ze naar het front worden vervoerd. Zonder die inlichtingen kan Oekraïne niet of nauwelijks militaire doelwitten in Rusland identificeren of aanvallen. Met andere woorden: vrijwel alles wat Oekraïne wil weten van de Russische oorlogsmachine komt binnen via Amerikaanse bronnen.

De grote vraag is of het besluit van Trump de vrede dichterbij brengt. Zoals de Oekraïense parlementariër Oleksandr Merezjko dinsdagochtend tegenover het Amerikaanse persbureau AP zei: „Het probleem is dat onduidelijk is wat Trump wil en wat de bedoeling is van zijn handelen. Het lijkt erop dat hij vanaf vandaag steeds meer aan de kant van de Russen staat en probeert Oekraïne te dwingen om de Russische eisen te accepteren. Dit ziet er afschuwelijk uit: de zwakkere dwingen om de eisen van de sterkere agressor te accepteren.”

6
Wat kan Europa doen?

De al tot het uiterste gespannen trans-Atlantische verhoudingen kregen door Trumps besluit opnieuw een knauw. De druk op Europa om Oekraïne te steunen is na de chantage door Trump nóg groter geworden. Europa is voor Kyiv een onmisbare leverancier van geld en wapens. Tegelijk kan Europese steun voor Zelenksy door Trump opgevat worden als ondermijning van zijn pogingen om de Oekraïense president onder druk te zetten. Europa moet kleur bekennen.

Europa kondigde niet direct nieuwe wapenleveranties aan om de opschorting van Amerikaanse zendingen op te vangen. De Europese Commissie legde wel een plan op tafel om in de komende jaren tot 800 miljard euro vrij te maken voor de eigen defensie én voor wapenaankopen ten behoeve van Oekraïne. Dit plan wordt donderdag besproken op een speciale EU-top. De kern is het voornemen om 150 miljard euro te lenen, een bedrag dat vervolgens, ook in de vorm van leningen, ter beschikking van lidstaten wordt gesteld om in defensie te investeren. „We leven in gevaarlijke tijden”, zei Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen dinsdagochtend.

Een woordvoerder van de Britse regering liet weten dat de steun voor Oekraïne onverminderd is. Het Verenigd Koninkrijk is al jaren een van de belangrijkste bondgenoten van Kyiv en speelt een belangrijke rol als bemiddelaar tussen Europa en Washington.

De Tsjechische premier Petr Fiala schreef op X dat het besluit van Trump de noodzaak onderstreept om het Europese beleid fundamenteel te herzien. De Franse minister van Benjamin Hadddad (Europese Zaken) zei dat er druk op Rusland uitgeoefend moet worden, niet op Oekraïne. De fractievoorzitter van GroenLinks-PvdA in de Tweede Kamer, Frans Timmermans, noemde het besluit van Trump onvoorstelbaar en roekeloos. „Dit is geen vredesstrategie, dit is buigen voor Poetin. Aan Europa om leiderschap te tonen en het gat te vullen. Ook Nederland moet daar een bijdrage aan leveren.”

4 maart 2025: dit bericht is geactualiseerd met de melding dat de VS inlichtingen blijven verstrekken.