Mitch McConnell neemt in november afscheid als leider van de Republikeinen in de Amerikaanse Senaat. De 82-jarige politicus maakte woensdag bekend voorlopig wel lid te zullen blijven van de Senaat, tot zijn termijn in 2027 afloopt. „Voorlopig ga ik nergens naartoe”, aldus de 82-jarige McConnell, die in 2007 aantrad en daarmee de langstzittende Senaatsleider in de geschiedenis is.
Lees ook Opzichtig haperende Mitch McConnell blijft oppermachtig binnen zijn fractie
Vorig jaar leek McConnell te worstelen met zijn gezondheid, nadat hij in het voorjaar een hersenschudding had opgelopen. Meermaals ‘bevroor’ de senator in het openbaar, waardoor de vraag rees of hij zijn functie nog wel kon uitoefenen. Een woordvoerder van McConnell meldde woensdag dat zijn besluit niet samenhangt met zijn gezondheid. Zelf zei McConnell maanden te hebben nagedacht over zijn afscheid, maar dat de recente dood van de jongste zus van zijn vrouw de doorslag gaf. „Het einde van mijn bijdragen is dichterbij dan ik zou willen”, aldus de geëmotioneerde McConnell, die zei dat het tijd is voor „een nieuwe generatie”.
McConnell is een prominent figuur binnen de Republikeinse partij. Niet alleen bekleedt hij sinds 1985 een Senaatszetel voor de staat Kentucky, ook beheert hij de campagnekas en heeft hij een groot netwerk. Tussen 2003 en 2007 zorgde hij als Majority Whip voor fractiediscipline in de Senaat, voordat zijn partijgenoten hem kozen als minderheidsleider. In 2015 werd hij na de voor de Republikeinen succesvol verlopen verkiezingen meerderheidsleider, een baan die hij al lang wilde invullen. In die rol maakte hij het Barack Obama in de laatste twee jaar van zijn ambtstermijn nagenoeg onmogelijk om het land te besturen. Dit deed hij onder meer door te weigeren progressieve wetgeving of belangrijke benoemingen van de Democratische president op de agenda te zetten.
De Republikeinse partij zal later dit jaar stemmen wie McConnell moet opvolgen als fractievoorzitter. In september speculeerden Amerikaanse media al over de meest kansrijke kandidaten. De 63-jarige John Thune, nu de nummer twee achter McConnell, zou de beste papieren hebben, voor de 72-jarige John Cornyn (McConnells voormalige nummer twee), en de 71-jarige John Barrasso, die een betere band heeft met ex-president Donald Trump dan McConnell en Thune. De 53-jarige Joni Ernst wordt gezien als outsider, gezien de populariteit die ze binnen haar partij geniet.
Tijdens de vakantie passen vrienden op ons huis en dieren. Hun jonge kleindochters komen langs, die zich uitstekend buiten vermaken.
Vooral de kippen hebben hun interesse. Wel tien keer gaan ze kijken of er al eitjes zijn. Aan het eind van de middag hebben ze succes, drie witte krieleitjes en één groot bruin ei. Als ze het afwijkende ei zien is het hen direct duidelijk: dit is het ei van de haan.
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
Het klinkt vintage VVD. Een fors kleinere overheid, vol inzetten op economische groei, wat minder aandacht voor klimaat. En zorg en sociale zekerheid? Daar wil de partij „stevig” op ingrijpen.
Vrijdagavond laat publiceerde de VVD als eerste politieke partij haar concept-verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober dit jaar. Titel: Sterker uit de storm. Een programma dat moet worden gezien in de context van de „storm” in de „wereld”, schreef partijleider Dilan Yesilgöz eerder deze week in een blogpost. De boodschap: alles draait om veiligheid. Dáárin wil de partij investeren, om zo „onze manier van leven” te beschermen.
De boodschap is daarmee ook dat voor ándere zaken minder geld is. De VVD heeft zich namelijk met een Kamermeerderheid aan partijen gecommitteerd aan de hogere NAVO-norm van 3,5 procent. Dat betekent jaarlijkse investeringen van miljarden euro’s in defensie.
De vraag wat die andere zaken dan zijn waar minder geld voor is, moet de komende maanden worden beantwoord. Het verkiezingsprogramma van 81 pagina’s geeft een eerste indruk waar de liberalen het geld willen vinden: bezuinigen op ambtenaren, (nog) minder geld naar ontwikkelingssamenwerking.
Ook wil de partij de stijgende kosten in de zorg en sociale zekerheid aanpakken. Zo wil de VVD een kleiner basispakket, een hoger eigen risico en wil ze uitkeringen niet meer laten meestijgen met het minimumloon. Nederlanders moeten bovendien later met pensioen. Nu stijgt de pensioenleeftijd met acht maanden voor elk jaar dat we langer leven, maar wat de VVD betreft, wordt dat één-op-één.
De publicatie van het programma is niet ingeleid met een presentatie van de partijleider. Zaterdag in het Amsterdamse hotel Jakarta beantwoordt Yesilgöz wel vragen van journalisten. „De kaarten op de wereld zijn opnieuw geschud”, zegt ze. „We moeten daarom keuzes maken. Wíj investeren in defensie en nationale veiligheid.”
Zondagssluiting
Daarbij legt de partij, in elk geval in het vrijdag gepubliceerde boekwerk, weer nadruk op thema’s die kiezers bij de partij vinden passen: economie en veiligheid. De eerste drie hoofdstukken gaan over investeren in „radicale” economische groei, werken dat meer moet lonen en investeringen in veiligheid. Zo wil de VVD lagere belastingen voor ondernemers, wil ze de zondagssluiting uit de wet halen en voor kleine werkgevers het tweede jaar loondoorbetaling bij ziekte afschaffen.
Hoe de keuzes financieel gezien uitpakken, zal begin oktober blijken, als het verkiezingsprogramma van de VVD is doorgerekend door het Centraal Planbureau.
Het programma voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2023 begon nog met een uitgebreid hoofdstuk over migratie. Die verkiezingen verloor de VVD tien zetels. Dat was nadat het kabinet-Rutte IV in juli dat jaar op aanstichten van de VVD was gevallen, omdat de liberalen strengere migratieregels wilden. En nadat de toen nieuwe partijleider Yesilgöz samenwerking met de PVV niet meer uitsloot, anders dan Mark Rutte.
Migratie komt pas in de tweede helft van het programma aan de orde, in het hoofdstuk „orde op zaken voor een vrij en veilig Nederland”. Minder hard van toon is het hoofdstuk in 2025 overigens niet. „De asielopvang voor kansarme, overlastgevende en criminele asielzoekers wordt maximaal versoberd”, staat erin. Ook worden delen van de asielwetsvoorstellen van voormalig PVV-minister Marjolein Faber in het programma herhaald, zoals afschaffen van een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd.
Wel lijkt de partij impliciet vóór de spreidingswet te zijn, waar het rond het vorige programma nog tegen pleitte. „Zolang de instroom nog niet voldoende is teruggedrongen […] is een eerlijke verdeling van asielzoekers over het land nodig”, staat in het verkiezingsprogramma van 2025.
Klimaat moet volgens de VVD in een context van onafhankelijkheid in de energievoorziening worden gezien. De partij wil de bouw van kerncentrales versnellen, maar pleit ook voor meer „realisme” op het gebied van klimaatbeleid. ‘Sterker uit de Storm’ maakt niet duidelijk wat dat betekent, maar meestal houdt zo’n oproep geen versnelling van klimaatbeleid in.
‘PVV-light’
Yesilgöz en de VVD zitten sinds de val van het kabinet-Schoof in een ingewikkeld parket. Een deel van haar achterban wil dat ze de PVV uitsluit, een deel niet. Ze koos voor uitsluiten, tot teleurstelling van de conservatieve vleugel. En kort voor het zomerreces begon, bleek in de andere vleugel van de partij juist ongenoegen over de ‘PVV-light’-koers van Yesilgöz te groeien in de partij.
Ze slaat een te harde toon aan, vindt een deel van de VVD’ers. Ze zou zich niet premierwaardig gedragen en kiezers van zich vervreemden – vooral om PVV-kiezers te paaien, is de vrees van bezorgde VVD’ers.
Daaraan gingen scherpe uitspraken van Yesilgöz vooraf. Ze beschuldigde zanger Douwe Bob van „Jodenhaat”. Ook haalde ze op het partijcongres in juni hard uit naar een mogelijke coalitiepartner: GroenLinks-PvdA. PvdA zou zijn uitgeleverd aan het „extreme links-radicale, activistische deel van de achterban van GroenLinks”.
VVD, vinden die VVD’ers, moet het hebben over thema’s waar de kiezers hen op vertrouwt. Defensie, economie, veiligheid. Dát lijkt de partij, in ieder geval met dit verkiezingsprogramma, te proberen. En is Yesilgöz na een korte vakantie ook minder fel? „Dat hangt ervan af”, zegt ze zaterdagmiddag. „Als politieke partijen standpunten innemen waarvan ik denk dat ze schadelijk zijn voor ons land, dan zult u mij horen.”
Mochten leden nog mogelijkheden zien om het programma te verbeteren, dan kunnen ze tot half augustus aanpassingen voorstellen. Op 6 september houdt de partij verkiezingscongres en wordt het programma vastgesteld.
Bij een Russische droneaanval op een bus in de noordelijke Oekraïense regio Soemy zijn zondag drie burgers gedood. Ook raakten twintig mensen gewond. Dat melden lokale autoriteiten via Telegram. De aanval vond plaats rond 16.30 uur in de buurt van het dorpje Joenakivka, gelegen op zo’n acht kilometer van de Oekraïense grens met Rusland, schrijft The Kyiv Independent.
Volgens persbureau AFP zijn de doden allen vrouwen tussen de 66 en 78 jaar. De inzittenden van de bus — 39 in totaal — waren inwoners van het dorpje Ivolzjanske, schrijft de gouverneur van Soemy, Oleh Hryhorov, op Telegram.
Volgens de gouverneur werden de inzittenden eerder geëvacueerd uit hun woonplaats om te ontsnappen aan het Russische geweld, maar mochten zij nog regelmatig per bus hun huizen bezoeken. „Deze bus is herhaald onder vijandelijk vuur genomen”, aldus Hryhorov. De gouverneur heeft beelden van de totaal verwoeste en uitgebrande bus aan zijn berichten toegevoegd.
Als grensregio wordt Soemy extra hard geraakt door Russische aanvallen. Sinds dit voorjaar bezet het Russische leger stukje bij beetje steeds meer terrein in de regio. Duizenden bewoners zijn inmiddels geëvacueerd. In april voerde het Russische leger een van zijn dodelijkste aanvallen uit: bij een raketaanval op de hoofdstad van de regio vielen 34 doden.
Lees ook
Russische troepen trekken op in het noorden van Oekraïne en bedreigen de stad Soemy
Liveblog Oorlog in Oekraïne
Rusland valt bus met burgers aan in Soemy: drie burgerdoden, twintig gewonden
