Maaltijdbezorgers rijden niet onveiliger dan reguliere gebruikers van elektrische fietsen – in tegenstelling tot het overheersend negatieve beeld van hoe die bezorgers zich begeven in het verkeer. In enkele opzichten gedragen deze weggebruikers zich zelfs veiliger, zo staat in een onderzoek van Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV).
Uit het SWOV- rapport blijkt dat maaltijdbezorgers en „normale” elektrische fietsers ongeveer even vaak onbedoeld of doelbewust de verkeersregels overtreden. Ze nemen daarnaast vergelijkbare risico’s. En bezorgers gebruiken hun telefoon niet vaker tijdens het fietsen dan reguliere elektrische fietsers. Slechts een klein deel gebruikt de mobiel daadwerkelijk tijdens de rit (3,7 procent).
Het onderzoek werd uitgevoerd tussen 2022 en 2024 en bestaat uit een vragenlijst, een observatieronde en een mediaonderzoek. Eerst werden 118 maaltijdbezorgers en 33 normale gebruikers van een elektrische fiets ondervraagd. Vervolgens noteerden enkele observanten op drukke kruispunten de verschillen tussen beide groepen weggebruikers. Ten slotte hebben onderzoekers berichten tussen 2015 en 2022 over ongevallen met bezorgers op het toenmalige Twitter, nu X, geanalyseerd.
Roekeloos
Opmerkelijk is dat maaltijdbezorgers zich soms juist veiliger gedragen in het verkeer. Zo dragen fietskoeriers beduidend vaker een helm dan andere fietsers en rijden ze minder vaak door rood.
Volgens de onderzoekers druist dit in tegen het beeld dat over maaltijdbezorgers door de loop van de jaren in de media is ontstaan. Door een nadruk op ongevallen en roekeloos rijgedrag staan fietskoeriers over het algemeen zeer negatief bekend. „Mensen denken vaak dat ze het niet zo nauw nemen met de verkeersregels. Over de stoep fietsen, door een rood licht gaan of schuin een kruispunt oversteken. Maar die gedachte blijkt dus niet helemaal terecht”, legt de SWOV-woordvoerder uit.
Het onderzoek laat ook zien dat het negatieve beeld van maaltijdbezorgers ertoe leidt dat andere weggebruikers negatiever of brutaler reageren op bezorgers. Automobilisten, motorrijders en overige fietsers „toeteren, bellen, maken gebaren, of [zoeken] fysiek contact met de fietser”, zo staat in het rapport.
We werken wel met coördinatoren die op drukke locaties bezorgers controleren, maar het blijft moeilijk
Maaltijdbezorgdienst Thuisbezorgd.nl is blij met de onderzoeksuitkomst. Volgens het bedrijf is die het resultaat van jarenlange voorlichting om bezorgers bewust te maken van verkeersveiligheid. „Iedereen moet per jaar een cursus volgen waarbij situaties tijdens het fietsen worden nagebootst. Er steekt bijvoorbeeld een kind over, wat doe je dan?”, zegt een woordvoerder. Beginnende bezorgers moeten ook verplicht een helm dragen en opvallende kleding, zoals een reflecterend vest.
Bezorgers die dat niet doen, worden gewaarschuwd. „Als iemand zich herhaaldelijk niet aan deze regels houdt, leidt dat tot ontslag”, aldus de bezorgdienst.
Die naleving blijft wel een heikel punt. De woordvoerder noemt het uitermate lastig om het verkeersgedrag van werknemers na te gaan: „We kunnen meestal niet met eigen ogen zien wat bezorgers doen. We werken wel met coördinatoren die op drukke locaties staan en die controleren, maar het blijft moeilijk.”
Andere bezorgdiensten weigerden om te reageren.
Capriolen
Het fietsgedrag van bezorgers lijkt overigens afhankelijk van hóé ze worden betaald. De onderzoekers hebben sterke aanwijzingen dat bezorgers die per uur en niet per bestelling worden betaald, veiligheid hoger in het vaandel hebben staan. De eerste groep zou minder tijdsdruk ervaren. „Ze gaan dan minder gehaast de weg over. Daardoor is de kans kleiner dat ze gevaarlijke capriolen uithalen”, aldus de SWOV-woordvoerder.
Thuisbezorgd.nl kan zich daarin vinden. De bezorgdienst betaalt bezorgers per uur: „Dan jekkeren ze niet met een noodgang door de stad.”
Lees ook
Fietsen moet veiliger worden, daar lijkt iedereen het over eens: ‘verdubbeling van ernstig gewonden als er niets gebeurt’
