Als Milanezen de site van hun overheid erop naslaan, zien ze een dwingend advies. Ga niet naar de Democratische Republiek Congo, het is er niét veilig. Het Centraal-Afrikaanse land wordt al jaren getroffen door bloedige conflicten, waarschuwt het Italiaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Buitenlanders riskeren een overval, ontvoering of afpersing.
Gaan diezelfde inwoners van Milaan naar San Siro, de thuisbasis van AC Milan, dan zien ze binnenkort een heel andere boodschap. Op reclameborden, en op het rood-zwarte shirt van hun club, staat dan: kom vooral naar Congo, het is er prachtig.
Die aanbeveling is het gevolg van een grote sponsordeal die Milan op het punt staat af te sluiten met de Congolese regering. Het gaat om een overeenkomst voor drie jaar, die de Italiaanse topclub miljoenen oplevert, zo berichtte dagblad Corriere della Sera onlangs. De verbintenis wordt mogelijk deze week nog aangekondigd.
AC Milan zoekt al langer naar nieuwe manieren om geld te verdienen. De negentienvoudig Italiaans kampioen veranderde twee jaar geleden van eigenaar: de Amerikaanse private-equityfirma RedBird Capital Partners van multimiljonair Gerry Cardinale, kocht de club voor 1,2 miljard euro. Het was de op twee na hoogste verkoopsom ooit voor een voetbalclub .
Cardinale wil Milan terugbrengen „naar waar het ooit stond”, kondigde hij destijds aan. Tot begin deze eeuw behoorden de Milanezen tot de Europese top, zeven keer wonnen ze de Champions League of de Europa Cup. Maar de laatste tien seizoenen stond Milan slechts een keer in de halve finale van het hoogste Europese clubtoernooi. In de UEFA-clubranglijst is AC Milan nu 22ste.
De nieuwe eigenaar schermt daarbij met zijn jarenlange ervaring met sportbedrijven. In het verleden hielp hij de honkballers van de New York Yankees en met RedBird bouwt hij aan een omvangrijk sportimperium. Het fonds is ook eigenaar van het Franse Toulouse FC en aandeelhouder in het Formule 1-team van Alpine en Fenway, de eigenaar van Liverpool en de Boston Red Sox. In 2019 sprak RedBird ook met Feyenoord, schreef NRC eerder.
Om Milan sportief weer naar de top te krijgen, moet het eerst zakelijk goed gaan, vindt Cardinale. De club leed onder vorige eigenaren zestien jaar lang verlies. Tegen de Italiaanse zakenkrant Il Sole 24 Ore zei Cardinale onlangs dat hij de waarde van het merk Milan beter wil uitventen. Hij zag „enorme ruimte voor economische verbetering”.
Unieke kansen
In Congo heeft Cardinale nu een nieuwe bron van inkomsten gevonden. Het land wil zichzelf graag promoten als aantrekkelijke reisbestemming, met „unieke kansen” op het vlak van cultuur en biodiversiteit. Met een plek op het shirt van Milan bereikt Congo straks naar schatting een half miljard fans wereldwijd.
Uniek is zo’n sponsordeal niet. In het wielrennen wordt een hele reeks teams gesponsord door een stad of land op zoek naar positieve publiciteit: UAE Team Emirates, Bahrein-Victorious, Jayco-AlUla. In het voetbal maakte Atlético Madrid in 2014 al reclame voor „Azerbeidzjan, land of fire”. En sinds vorig seizoen staat „Visit Rwanda” op de shirts van PSG, Bayern München en Arsenal.
Het verschil met Congo is dat die landen betrekkelijk veilig zijn. Voor bijna allemaal geeft de Nederlandse overheid een geel reisadvies: er zijn risico’s, maar dat is geen reden om van een bezoek af te zien. Reizen naar Congo wordt daarentegen ten zeerste afgeraden. Voor een groot deel van het land geldt een oranje advies: alleen noodzakelijke reizen.
Langs de noord- en oostgrens is de kaart zelfs roodgekleurd. Daar is het conflict dat Congo al bijna dertig jaar teistert het hevigst. Door het geweld in het land kwamen sinds 1996 naar schatting zo’n zes miljoen mensen om. Een van hen was de Italiaanse ambassadeur in het land, die in 2021 werd vermoord bij een hinderlaag.
Volgens de Global Peace Index is Congo momenteel een van de onveiligste landen op aarde. In de jaarlijkse ranglijst, opgesteld door een onafhankelijke Australische denktank, staat het Centraal-Afrikaanse land op plek zes. Net achter Oekraïne en Afghanistan, maar nog voor Syrië, Mali en Noord-Korea.
Toerisme als inkomstenbron
Toerisme is er in Congo dan ook bijna niet, weet Marijnke Vincent. Zij is medeoprichter van reisbureau African Travels dat al jaren reizen organiseert naar veel Afrikaanse landen. Vincent wordt regelmatig benaderd door lokale organisaties die via haar een reis willen aanbieden, zegt ze. Maar vrijwel nooit uit Congo.
Het land verschilt daarin sterk van buurlanden Rwanda en Oeganda. Daar is toerisme uitgegroeid tot een belangijke inkomstenbron. In Rwanda zijn vakantiegangers goed voor 10 procent van alle inkomsten, in Oeganda gaat het om bijna 5 procent van het nationaal inkomen. Congo leunt daarentegen vrijwel volledig op land- en mijnbouw. Slechts 1,7 procent van alle inkomsten werd vorig jaar verdiend met toerisme: zo’n 900 miljoen euro.
De Congolese regering wil dat snel veranderen, mede via de deal met AC Milan. Over zes jaar moet het op een na grootste land van Afrika bij de tien populairste bestemmingen op het continent staan en 10 procent van het bruto binnenlands product beslaan. Congo kan die miljarden en de extra werkgelegenheid door toerisme goed gebruiken: in slechts drie landen op aarde is de armoede momenteel groter.
Voor Vincent is reizen naar Congo voorlopig geen optie, zegt ze. „We werken er met lokale partners. Die vinden het nu te gevaarlijk.” Tot drie jaar geleden deed haar bedrijf dat wel. Destijds kreeg Vincent ook het aanbod om safarireizen op te zetten in het zuiden. „We hebben daar toen wel naar gekeken, want je kunt hele mooie routes maken in combinatie met Zambia. Totdat we hoorden dat in het gebied nog heel veel landmijnen liggen.”
