Nu de relletjes in Hilversum meestal over Ongehoord Nederland gaan, leek PowNed een nette publieke omroep geworden, maar dit weekeinde hadden ze dan toch weer beet. In de online reportage ‘Gillende meisjes worden sletjes voor Taylor Swift’ vraagt verslaggever Abel Bijlsma aan jonge bezoekers van een concert van Taylor Swift hoever ze zouden gaan voor een ontmoeting met de Amerikaanse popzangeres. Tegen haar uitdrukkelijk verzoek in, laat PowNews vervolgens vier keer zien hoe een van de jonge vrouwen haar borsten toont. Een ander zoent met een vreemde. Vervolgens meldt Bijlsma dat hij ze gefopt heeft; er is geen ontmoeting met Swift.
Lees ook
PowNed verwijdert video van Taylor Swift-fans na ophef
Hierover klonk veel verontwaardiging, om te beginnen in de commentaren onder het filmpje. De jonge vrouwen in de video zouden door de reportage en door de aanduiding „sletjes” seksistisch zijn vernederd. En dat van „belastingcenten”. De ombudsman van de publieke omroep kreeg zestig klachten binnen. Naar die klachten doet zij onderzoek. Ook toezichthouder het Commissariaat voor de Media kreeg klachten binnen.
Een van de klagers was Women Inc.. In een verklaring op Instagram zegt de feministische belangenorganisatie: „Dit is machtsmisbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Zij gaven consent in ruil voor een meet-and-greet. Maar, consent onder valse voorwendselen is geen vrijwillige instemming.”
PowNed-directeur Dominique Weesie haalde aanvankelijk zijn schouders op over de klachten, maar maandag besloot de omroep om het filmpje toch offline te halen. Na vragen van NRC appt hij dinsdag: „Het is heel vervelend wat er is gebeurd en het had niet mogen gebeuren. Het is smakeloos, niet goed te praten en intern is hierover het laatste woord zeer zeker nog niet gezegd. Maar die gesprekken ga ik niet via de media voeren.” In een schriftelijke verklaring zei PowNed eerder dat de omroep graag opereert op het scherp van de snede: „Aan de rand van de afgrond groeien nu eenmaal de mooiste bloemen. Maar soms donder je wel eens over het randje. Zo ook met het filmpje over de Taylor Swift-fans. En dan moet je de hand in eigen boezem steken. Daarom hebben we na intern overleg besloten dit item offline te halen.”
Zedenwet
Sommige klagers vroegen zich af of de omroep hiermee ook in overtreding was van de nieuwe zedenwet, die immers het verspreiden van seksuele content zonder toestemming verbiedt. Advocaat Ivonne Leenhouwers, gespecialiseerd in zedenzaken: „Dit zou onder het al bestaande wraakporno-artikel kunnen vallen, wat nu naar de nieuwe zedenwet is verplaatst. Het is strafbaar om van een persoon de visuele weergave van seksuele aard openbaar te maken, terwijl je weet dat dit nadelig kan zijn voor de persoon. Het discussiepunt hier is dat de vrouw zelf voor de camera haar borsten heeft getoond. Je zou dus kunnen zeggen dat zij toestemming gaf. Aan de andere kant kun je zeggen dat ze haar borsten toonde in ruil voor iets, wat ze vervolgens niet kreeg. Dat is een lastig punt.”
Jeroen ten Voorde, hoogleraar strafrecht aan de Leidse universiteit, denkt dat het filmpje eerder onrechtmatig is volgens het portretrecht. Dat stelt mensen in staat de verspreiding van een afbeelding waar hun beeltenis op staat tegen te gaan, als de afbeelding bijvoorbeeld hun privacy schaadt. Portretrecht, onderdeel van het auteursrecht, valt onder het civiele recht, niet onder het strafrecht. De betreffende jonge vrouw zou een zaak tegen PowNed of Bijlsma moeten aanspannen, met eventueel een schadevergoeding als inzet.
Ten Voorde vindt het incident weliswaar „buitengewoon onsmakelijk”, maar hij vindt het meer geschikt voor het publieke debat dan voor een strafrechtelijke vervolging. „Moeten we niet gewoon allemaal massaal zeggen: we steunen PowNed niet meer en weg met die omroep? Dat is natuurlijk een veel hardere straf dan wanneer de rechter een straf zou opleggen, als die daar überhaupt aan toe komt.”
