In Kamp Westerbork wordt op 4 mei de militaire taptoe niet meer geblazen

Sanne Hertgers (31) werd in oktober 2023 vermoord door haar ex-partner, een politieman. Ze had na tien jaar huwelijk een punt gezet achter de relatie. Hij kon de breuk niet verkroppen en doodde haar met een broodmes, in het huis in Winterswijk waar ze net op zichzelf was gaan wonen.

Haar vader Wim Hertgers vond zijn dochter en kan dat beeld niet meer van zijn netvlies krijgen. Zondag sprak hij tijdens de landelijke protestmars tegen femicide in Rotterdam. Er moet meer aandacht komen voor vrouwen als Sanne die vastzitten in een relatie waarin sprake is van „intieme terreur”.

Wat is precies intieme terreur?

„Het is partnergeweld waarbij de man, het gaat vrijwel altijd om mannen, fysiek geweld gebruikt tegen de vrouw of haar tot seks dwingt. Maar het kan ook subtieler gaan waarbij de vrouw wordt geïntimideerd en vernederd en langzaam geïsoleerd van familie en vrienden.”

Hertgers en zijn vrouw Monique, de stiefmoeder van Sanne, zagen Sanne veranderen tijdens de relatie. Van een stoere, mondige vrouw die op kickboksen zat, motor reed en in een tbs-kliniek werkte, veranderde ze in een stil en teruggetrokken persoon. Ze raakte steeds meer in een sociaal isolement. Hun gevoel van ongemak over de relatie werd door de jaren heen steeds sterker. Pas na de dood van Sanne vielen de stukjes van een gruwelijke puzzel op zijn plek.

Welke rode vlaggen zag u met terugwerkende kracht?

Wim: „Hij isoleerde haar van vrienden en familie. Dat gaat niet in één keer, maar geleidelijk, waardoor je het niet direct in de gaten hebt. Hij had kaartjes voor de film als zij een andere afspraak had. Voor hen samen. Als zij wilde gaan sporten met vriendinnen, deed hij teleurgesteld. Veel leuker als je met mij gaat sporten, zei hij, anders zien we elkaar zo weinig.”

Monique: „Later hoorden we dat hij Sanne’s schaduw werd genoemd op de sportschool. Geen moment verloor hij haar uit het oog.”

Hoe kan een zelfstandige jonge vrouw zich zo laten inpakken door zo’n bezitterig type?

Monique: „Je merkt het niet meteen. Het zijn mannen die zich aanvankelijk heel charmant gedragen. Ze zijn in staat tot geraffineerde psychologische manipulatie. Ze zijn attent, nemen cadeautjes mee. ‘Hij kust nog net niet de grond onder mijn voeten’, zei Sanne.”

Wim: „Love bombing wordt dat ook wel genoemd.”

Hoe kan je dan als ouders zien dat er wat mis is?

Monique: „Sanne was een zonnetje in huis. Je kon veel en vaak met haar lachen. Toen ze een relatie kreeg met haar ex-man werd dat minder. Totdat ze helemaal leek uitgedoofd. Pas later begrepen we dat ze bang was om hem aanleiding te geven boos te worden. Huiselijk geweld is eigenlijk een te vriendelijke term. We zijn het thuisterrorisme gaan noemen.”

Wim: „We voelden onraad, maar we konden de vinger er niet opleggen. Ik kende het woord femicide niet eens.”

Lukte het om contact te houden?

Wim: „Dat werd steeds lastiger omdat hij ervoor ging liggen. Als ze alleen bij ons was, dan zat ze de hele tijd op haar telefoon. Later pas zagen we dat hij dan aan het appen was en haar verplichtte te reageren. Deed ze dat niet, dan kwam hij eraan.”

Monique: „Het is belangrijk om te zorgen dat er een informeel netwerk om haar heen is. Vraag aan vriendinnen wat zij van de relatie vinden. Praat met buren, familieleden, vrienden met wie ze contact heeft. En ga onverwacht langs. Vraag ook anderen dat te blijven doen. Als je je bezoek aankondigt, kan ze zich voorbereiden. Ga je onverwacht, dan zie je hoe het er werkelijk aan toe gaat.”

Zag Sanne zelf in hoe giftig de relatie was?

Wim: „Vaak worden vrouwen meegezogen in het psychologische spel. Voor buitenstaanders is dat lastig te begrijpen. Ook wij zijn pas later gaan zien dat het zo werkt. Sanne zei ook pas te zien hoe zeer ze gemanipuleerd was, toen ze uit de relatie was gestapt. Ook op seksueel gebied werd ze gedwongen dingen te doen die ze absoluut niet prettig vond. Ik heb spullen bij haar thuis gevonden die je als vader niet wil vinden.”

Monique: „Mannen maken de vrouwen volkomen afhankelijk van hem. Zo zeer, dat ze denken dat ze niets meer zijn zonder hen.

Kunnen hulpverleners een rol spelen?

Wim: „Zeker. Maar er is wel expertise nodig om de signalen te herkennen. In Nederland is veel hulpverlening ingericht op in gesprek blijven met beide partijen. Maar juist in dit geval, werkt dat slecht. Zeker omdat de mannen zich redelijk kunnen voordoen en hun narcisme verbergen.”

Monique: „Als een vrouw een einde aan de relatie maakt, moet zij zich verstoppen voor haar ex. Ze moet in een Blijf-van-mijn-lijfhuis. Pas als er sprake is van overduidelijk fysiek geweld, kan de Nederlandse politie in actie komen. In Italië bijvoorbeeld, krijgt de man een enkelband en moet hij uit haar buurt blijven. Doet hij dat niet dan heeft híj een probleem, niet zij. Daar moeten wij ook naar toe.”

In Nederland kan je 113 bellen als je kampt met suicidegedachten en 114 als een dier in nood is. Zou een telefoonnummer voor vrouwen die te maken hebben met intieme terreur kunnen helpen?

Wim: „Zeker! Dat zouden we graag zien. We zijn er mee bezig.”

Monique: „Vooral omdat de expertise er wel is, maar vaak versnipperd. In de ene gemeente valt het onder de politie, in de ander onder hulpverlening. In Winterswijk bleken ook twee regisseurs zorg en veiligheid te zitten. Dat wisten we helaas niet.”

Delen

Mail de redactie