Sinds China een maand geleden de omstreden coronaregels in het land versoepelde, heeft het virus er vrij spel. Het aantal ziekenhuisopnames stijgt en crematoria zouden overuren draaien. Redacteur medische wetenschappen Niki Korteweg ziet dat er in Europa maatregelen worden genomen om verdere verspreiding te voorkomen. Moeten we ons weer zorgen maken over corona uit China?
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected].
De televisie liet zich dezer dagen weer van zijn slechtste kant zien door het uitgebreid over twee eigen, interne conflicten te hebben. De eerste loopt al een tijdje: werknemers van omroep WNL willen hun baas Bert Huisjes weg hebben wegens „intimidatie, manipulatief gedrag en zwangerschapsdiscriminatie”. Maar de raad van toezicht stopte een KPMG-onderzoek hierover fluks in een la en bleef vierkant achter Huisjes staan.
De talkshows Eva (NPO1) en Renze (RTL4) besteedden er maandag aandacht aan; items waarin de raad van toezicht er bijzonder slecht op stond. Dinsdag gingen de bestuurders alsnog door de knieën door te melden dat Huisjes voorlopig toch niet terugkeert. Maar de schade is inmiddels zo groot dat de raad van toezicht vermoedelijk zelf ook moet opstappen.
De schade voor de publieke omroepen in den brede is ook groot. Niet alleen staan die erop als geobsedeerd met zichzelf, maar ook als harteloze, onverbeterlijke werkgevers die hun personeel als oud vuil behandelen. Na het vernietigende rapport-Van Rijn over grensoverschrijdend gedrag in Hilversum, beloofde de publieke omroep beterschap. Vrome woorden, maar de giftige cultuur zit diep. En de NPO-leiding is goeddeels machteloos omdat de losse omroepen zichzelf besturen. En zolang de beschuldigde bestuurders en hun vrienden daar de baas zijn, verandert er niets.
Ramptoerisme
Het tweede conflict is eigenlijk een storm in een glas water. Maar het gaat over Vandaag Inside (SBS6) dus dan is het toch interessant. Met één miljoen kijkers is dat de grootste talkshow van Nederland, en met PVV-sympathisant Johan Derksen aan boord een belangrijke graadmeter voor wat er leeft in radicaal-rechts Nederland.
Maandag brak er plots ruzie uit aan tafel. Derksen zei dat hij het „een kutprogramma” vond. René van der Gijp vond dat niet kunnen: „Dan zeg je ook tegen die miljoen kijkers dat het sukkels zijn.” Even leek het de allerlaatste uitzending te worden, reden waarom er dinsdag drie cameraploegen van andere programma’s voor de deur stonden, die ook graag een graantje mee wilden pikken.
De drie mannen namen dinsdag niets terug, diepten hun conflict verder uit, maar deden net alsof er geen ruzie was. Derksen zei: „Het enige wat niet kut is aan dit programma zijn de kijkcijfers.” Tegen Shownieuws zei hij aansluitend: „Ik vind het al allang niet leuk meer.” De reden is een inhoudelijk meningsverschil. Derksen zou meer verdieping en serieuze onderwerpen willen. Van der Gijp is alleen geïnteresseerd in voetbal. Presentator Wilfred Genee zou te veel licht shownieuws inbrengen.
Dersken geeft voor de uitzending altijd een lijst te behandelen onderwerpen aan Genee, en als die er één overslaat, wordt hij boos. Reden voor Genee om dinsdag Derksen de hele tijd met die lijst te treiteren. Derksen sloeg terug door Genee’s kledingkeuze te kritiseren: „Met je kutcoltrui.”
Bijzonder aan het programma is dat de vaste mannen hun conflicten openlijk aan tafel uitvechten. Ze dreigen al jaren om ermee te stoppen wegens ruzie, maar ze komen daar altijd weer op terug. De reden: het programma is het anker van zender SBS6 dus betaalt omroep Talpa de ruziemakers veel geld om te blijven zitten. En hoe meer ze aan tafel ruziën, des te meer ramptoeristen zullen gaan kijken, en des te hoger zijn de gages die ze kunnen vragen. Zo komt Derksen nooit weg uit zijn eigen „kutprogramma”.
Ze hadden het ook over de val van Bert Huisjes. Derksen had het eerder al voor de WNL-baas opgenomen. Hij herkende zich in de man die zijn „mevrouwen” eronder hield. En dat ze steeds zwanger werden, dat wàs toch ook heel lastig voor een baas? Nog steeds steunde hij Huisjes, maar hij klonk deze keer toch minder zeker.
Oekraïne, Gaza, Soedan: de wereld staat in brand, maar bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties gaat het deze week óók over de VN zelf. Diplomatiek redacteur Michel Kerres is in New York en ziet dat de organisatie machteloos staat bij grote internationale conflicten. Lukt het de VN om zichzelf opnieuw uit te vinden?
Mogelijk toch terrorisme, kopte mijn AD Rotterdams Dagblad zaterdag op de voorpagina over de aanslag in Rotterdam waarbij donderdagavond ene Ayoub M. op voorbijgangers inhakte en een dode viel. Of verwarde man? Maar omstanders hoorden de dader ‘Allahoe akbar’ roepen, God is groot, en dan hebben vandaag de dag meteen de jihadisten van Islamitische Staat, IS, het gedaan.
Rukken IS en andere jihadisten weer op? Tel Rotterdam op bij het annuleren van drie concerten van Taylor Swift in Wenen in augustus wegens aanslagplannen in dienst van IS. En een paar dagen later, op 23 augustus, de terreuraanval in Solingen waarbij drie mensen werden doodgestoken door een afgewezen Syrische asielzoeker. De Duitse regering nam geen risico, en breidde de grenscontroles uit; in het Europa van het vrije verkeer van personen nota bene. Volgens de minister van Binnenlandse Zaken was het de bedoeling om „via een harde lijn” tegen illegale migratie islamitisch extremisme en internationale criminaliteit in het algemeen aan te pakken. Met in het achterhoofd de zojuist gerealiseerde en vooral ook toekomstige verkiezingswinst van de rechtsextremistische AfD die niks moet hebben van migranten, al dan niet illegaal.
PVV-leider Wilders vond het vanzelfsprekend een heel prima idee om ook hier grenscontroles opnieuw in te voeren, „hoe eerder hoe beter”, zei hij. Ikzelf denk dan aan dagenlange files met al die vrachtwagens met kalfjes op weg naar vetmesting in het buitenland, dus eigenlijk niet zo’n goed idee.
Des te minder omdat het de vraag is of fysieke grenscontroles zin hebben tegen terrorisme; de extremistische ophitsing vliegt ongehinderd de virtuele grenzen van het internet over. En je hoeft geen afgewezen Syriër te zijn om je achter je scherm tot een terreurdaad te laten inspireren. In elke keuken ligt een vleesmes klaar.
Terrorisme. Ik herinner me in de jaren zeventig en tachtig het Palestijns (Arafat, Abu Nidal) en ander terrorisme, om particuliere redenen betaald en beschermd door diverse Arabische leiders. Geen messteken maar vliegtuigkapingen, bomaanslagen en ontvoeringen, met name om de eigen Zaak aan de orde te stellen. Libanon was een belangrijk strijdtoneel, met ook de Israëlische Mossad als dader; lees Ronan BergmansRise and Kill First. Vanaf 1990 kwam het transnationaal islamitisch terrorisme op van Osama bin Ladens Al-Qaida, gevolgd door Islamitische Staat.
Al-Qaida is er nog wel, maar geen schim van pre-9/11, zoals Islamitische Staat zijn kalifaat met een internationale oorlog en zware verliezen heeft bekocht. Maar IS keert inderdaad langzaam maar zeker terug, op zijn Iraakse en Syrische geboortegrond, in Afghanistan en in Afrika; waar maar zijn islamitische heilsboodschap aanspreekt en de autoriteiten of juist een gebrek daaraan de mogelijkheid bieden. Het Central Command van het Amerikaanse leger waarschuwde in juli dat IS op weg was om „het aantal aanslagen dat ze in 2023 in Syrië en Irak opeisten meer dan te verdubbelen”. Tussen januari en juli telden de Amerikanen er 153 aanslagen maar dat zou volgens specialisten een schijntje zijn van het werkelijke aantal.
De cijfers voor Europa zijn van een totaal andere orde; zie Europol, European Union Terrorism Situation and Trend Report 2023 met 28 uitgevoerde, mislukte en verijdelde aanslagen in 2022, waarvan zes jihadistisch. Maar inmiddels is het dreigingsniveau verhoogd uit angst dat de Israëlische oorlog in Gaza wraakacties inspireert. De kans op een aanslag is reëel, waarschuwde hier de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in juli.
Ter vergelijking: vorig jaar ontplofte in Nederland 1.057 keer iets explosiefs bij een woning of bedrijf en dit jaar tot juni al bijna 500 keer, las ik in het Het Parool. Maar zolang daarbij niet Allahoe akbar wordt geroepen, hoeven we ons daarover geen zorgen te maken.