Hoe maak je chocomel in Gaza? Het dagelijks leven door de ogen van twee jonge Palestijnse vloggers

Buiten op een trap bespreken twee tienerjongens hun plannen voor de dag. Ze besluiten een bezoek te brengen aan een lokale kapper, waar ze elkaar lachend uitdagen tot een potje steen, papier, schaar. Na de knipbeurt begint hun zoektocht naar water, een kostbaar goed in een stad waar elke druppel telt. Met gele flessen in de hand trekken ze door de met puin bezaaide straten, omgeven door verwoeste gebouwen. Op een zanderig stukje grond vinden ze een tuinslang waarmee ze een fles langzaam vullen met water. In een karretje dat wordt voorgetrokken door een ezel, keert het duo opgelucht terug naar huis. Missie geslaagd.

Terwijl Israël buitenlandse journalisten al maandenlang weert uit Gaza, bieden sommige Palestijnse burgers via sociale media een inkijkje in de situatie in het oorlogsgebied. Naast schokkende beelden van de gevolgen van de Israëlische militaire acties, delen de inwoners ook alledaagse momenten uit het leven in Gaza. De jonge Palestijnen Omar Shareed (18) en Mohammed ‘Herz’ Herzallah (19) zijn twee van deze stemmen. Op het Instagram-account @Omarherzshow plaatsen ze een ‘videoblog uit oorlogsgebied’, waarin ze op verrassend luchtige wijze hun belevenissen vastleggen.

De twee vrienden kennen elkaar al van de middelbare school, maar waren destijds niet zo hecht, is te lezen op de donatiepagina die voor het duo is opgezet. (Wie de donatiepagina heeft gemaakt is niet te achterhalen, de jongens reageerden niet op een interviewverzoek van NRC). Hun wegen scheidden toen Omar bedrijfskunde en Mohammed techniek ging studeren in Gaza. Na de aanslagen van Hamas op 7 oktober 2023 en de uitbraak van de oorlog, verloren beide jongens hun huis als gevolg van luchtbombardementen. Ze vluchtten naar de Palestijnse stad Deir al-Balah, waar de twee elkaar opnieuw vonden. Sindsdien brengen ze hun tijd grotendeels samen door. Om hun families financieel te steunen, begonnen ze een bedrijfje dat helpt bij het verkrijgen van beltegoed, digitale simkaarten en het downloaden van films en games. Veel inwoners in Gaza hebben namelijk geen toegang meer tot het internet.

Ruim twee maanden geleden besloot het duo hun dagelijks leven op Instagram vast te leggen. Onder het motto ‘twee vrienden op avontuur te midden van oorlog en op weg naar succes’, zoals in hun Instagrambio beschreven staat.

Elke video – als het lukt dagelijks en doorgaans niet langer dan een minuut – biedt een bijzondere kijk op het hedendaagse leven in Gaza. De jongens filmen hoe ze door de verwoeste straten lopen, wat ze eten, hoe ze de tijd verdrijven en wat voor activiteiten ze ondernemen gedurende de dag. Dit varieert van potjes voetbal op het strand tot het verzamelen van ingrediënten voor het maken van chocolademelk. In hun vlogs praten ze Engels – geleerd door zelf video’s op Instagram te bekijken – dragen ze voetbalshirts van Europese clubs en gebruiken ze bekende Amerikaanse popliedjes. Ze omarmen de Westerse popcultuur, wat hen helpt een breed internationaal publiek aan te spreken. In de korte tijd dat het account bestaat, heeft het al meer dan anderhalf miljoen volgers gekregen.

„Dankzij video’s, zoals die van Omar en Mohammed, krijgen we een beter inzicht in het echte leven in het oorlogsgebied”, zegt Marloes Geboers, mediawetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam. „We leven in een geglobaliseerde wereld, en ook de Palestijnen ondergaan sterke invloeden uit het Westen. Het feit dat de jongens deels verwesterd zijn, zorgt voor herkenbaarheid en wekt sympathie op bij een breder publiek.”

Veerkracht

De populariteit van de jonge vloggers is goed verklaarbaar. Hun video’s bieden niet alleen een inkijkje in het dagelijks leven in Gaza, maar stralen ook een opmerkelijke positiviteit en veerkracht uit die veel mensen lijkt aan te spreken. „Bewonder jullie video’s, bedankt dat jullie de prachtige geest en veerkracht van de mensen in Gaza met de wereld delen”, luidt één van de vele reacties onder een video. Terwijl de traditionele media zich vaak richten op het leed en de vernietiging in Gaza, laten Omar en Mohammed zien dat het leven ondanks alles doorgaat. Hun toon is vrolijk en hun boodschap hoopvol, ondanks de uitdagingen waarmee ze dagelijks worden geconfronteerd.

„Die optimistische dapperheid is iets wat veel Gazanen kenmerkt”, zegt de Haagse kunstenares Ingrid Rollema. Ze gaf jarenlang tekenles aan kinderen in Gaza en herkent de houding van de mensen daar. „In ellendige omstandigheden is humor vaak het enige wat je op de been houdt, het maakt moeilijke dingen bespreekbaar. Voor de Gazaanse bevolking is het een echt bindmiddel.”

Het duo deelt persoonlijke belevenissen die voor menig jongere herkenbaar zijn: ze spelen games, voetballen, gaan naar het strand en spenderen tijd met vrienden. Er is oorlog, maar het leven gaat door. Tussendoor brengen ze ook de impact van die oorlog in beeld. De jongens lopen langs plekken die gebombardeerd zijn, laten de appartementen naast hun huis zien die aan puin liggen en vertellen over het gebrek aan voedsel. „Helaas is het brood echt duur, bijna zes dollar, vanwege het tekort aan bloem”, vertelt Mohammed. Het is deze mix van lichte momenten en de zware realiteit die hun video’s zo opvallend maakt.

De manier waarop we oorlog waarnemen is door de aanwezigheid van sociale media ingrijpend veranderd

„Dit contrast heeft een bepaalde aantrekkingskracht”, zegt mediawetenschapper Geboers. „We horen veel over de situatie in Gaza, maar tegelijkertijd voelt het voor de meeste mensen als een ver-van-hun-bedshow. Het alledaagse leven dat Omar en Mohammed laten zien, zorgt ervoor dat mensen zich met hun kunnen identificeren.”

Volgens Geboers spelen sociale media een belangrijke rol in het humaniseren van conflicten. „De manier waarop we oorlog waarnemen is door de aanwezigheid van sociale media ingrijpend veranderd. Klassieke persfotografie brengt de heftigheid van oorlog in beeld, maar creëert ook een afstand. Het korte videoformat dat Instagram biedt, verandert radicaal hoe we tegen de oorlog aankijken. Als kijker word je ondergedompeld in hun wereld; het voelt alsof je met de jongens meeloopt. Dat schept een band.”

Ondertussen blijven Omar en Mohammed vastberaden hun dromen najagen. Met de donaties die de twee ophalen – inmiddels staat het bedrag op ruim 50.000 euro – hopen ze aan de oorlog te ontsnappen en hun studies voort te zetten. Mohammed: „De pijn is echt, we proberen gewoon plezier te hebben in onze dagen.”

Delen





Mail de redactie