Zuid-Limburg heeft flinke wateroverlast door de hevige regenval van de afgelopen maanden. Rivieren treden buiten hun oevers en huizen staan onder water. Paul van der Steen ziet dat overstromingen steeds vaker voorkomen in het zuiden en dat er maar mondjesmaat iets tegen wordt gedaan. Is Nederland wel bestand tegen het toenemend extreem weer?
Moeder: „Onze 25-jarige zoon begint pessimistisch te worden over zijn kansen in de liefde. Steeds als hij met een vrouw datet, breekt ze het contact na een paar keer af. Soms is hij echt heel teleurgesteld. Zijn houding is inmiddels: ‘Het zal toch wel niks worden.’ Dat lijkt me eerlijk gezegd een selffulfilling prophecy. Het gaat hem verder goed: hij studeert, heeft vrienden, ziet er prima uit. Maar op het gebied van de liefde neemt zijn zelfvertrouwen steeds verder af. Ik vind het ingewikkeld hoe ik hem hierin als moeder kan ondersteunen. Ik wil wel zeggen: ‘Het komt goed’, maar hoe weet ik dat? Ik heb zelf weinig ervaring met een gebroken hart; zijn vader en ik zijn al 33 jaar bij elkaar. Ik wil hem ook niet helemaal uitvragen, dat is mijn rol niet als moeder. Wat is nu de beste koers hier?”
De rubriek Opgevoed is anoniem, omdat moeilijkheden in de opvoeding gevoelig liggen. Wilt u een dilemma in de opvoeding voorleggen? Stuur uw vraag of reacties naar [email protected]
Marga Akkerman: „Volgens de ontwikkelingspsychologie is dit de fase waarin men op zoek gaat naar relaties voor de langere termijn. In dat opzicht is uw zoon dus goed bezig. Maar mensen in deze leeftijdsfase hebben niet meer vanzelfsprekend de vaardigheden om contact te maken en te houden. De communicatie via sociale media is toch een andere ervaring dan wat er in werkelijkheid tussen leeftijdgenoten plaatsvindt. Ze zien om zich heen ook minder voorbeelden van hoe je contact leggen kunt aanpakken.
„Ga met uw zoon in gesprek over de manier waarop hij ‘live’ het contact met een vrouw rustig kan opbouwen. Op welke signalen kan hij letten? Kijkt ze weleens naar hem? Wat doet ze als hij in de buurt komt? Heeft hij een goede openingszin? Reageert ze geïnteresseerd of juist niet? Ook zij kan weinig ervaring hebben in het leggen van contacten.
„Laat hij het eerst houden bij small talk waarbij hij met volle aandacht naar haar luistert. Misschien heeft hij het idee dat hij vooral veel over zichzelf moet vertellen om interesse te krijgen? Dat komt vaak voor, maar heeft zelden het gewenste effect.
„En hoe voelt hij zich bij deze vrouw? Zou hij zélf zin hebben in een volgende afspraak? Is ze leuk genoeg om haar telefoonnummer te vragen? Laat hem daar vooral bij stilstaan. Een volgende afspraak is niet verplicht.”
Daphne van de Bongardt: „Daten is rommelig en moeilijk, zeker op deze leeftijd. Datingsites maken de pool van mogelijke kandidaten groter, maar verhogen de kans dat je minder gemeenschappelijk hebt dan wanneer je elkaar in eigen kring ontmoet. Bovendien ligt de lat voor een partner hoog tegenwoordig. De apps wekken de suggestie dat het mogelijk is te swipen tot je ‘de perfecte’ vindt.
„In dit complexe samenspel van factoren hoeft het niks te zeggen over uw zoon dat de ander niet door wil met de dates. Er zit iemand tegenover hem met haar eigen zoektocht, wensen en onzekerheden. Tegelijkertijd kunt u hem wel aansporen nieuwsgierig te zijn of hij zelf iets doet waardoor dit proces telkens negatief eindigt. Daar kunt u het als ouders best met hem over hebben.
„Moedig hem ook aan hierover met zijn vrienden te praten. Hoe gaat het daten bij hen? En wat zeggen ze als hij dit vertelt? ‘Je bent een topkerel, gewoon zo doorgaan!’ of: ‘Je verwachtingen zijn ook wel heel hooggespannen’? Vrienden zijn ook hierin belangrijke bronnen van steun en reflectie.
„Mocht het zelfvertrouwen van uw zoon te zeer beschadigd raken, kunt u hem nog voorstellen eens met een professional te gaan praten.”
Marga Akkerman is niet-praktiserend klinisch jeugd- en kinderpsycholoog. Daphne van de Bongardt is hoogleraar relationele en seksuele ontwikkeling, educatie en gezondheid aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Reageren op dit artikel kan alleen met een abonnement.
Heeft u al een abonnement, log dan hieronder in.
Dit moet een kast van statuur zijn geweest, zo midden in Leeuwarden, rechtop als Grutte Pier in zijn beste dagen: de grote vrijheidsstrijder van de vijftiende eeuw, schrik der Hollanders die hij achteloos onthoofdde met zijn mythische zwaard van 2,13 meter. Maar aan alles komt een eind: de kast helt vervaarlijk voorover en de eigenaar heeft met een combinatie van een oude fietsband en een spin voorkomen dat de deuren openvallen en de kast zijn inhoud op de stoeptegels braakt.
Die inhoud, verenigd in ogenschijnlijke anarchie, liegt er niet om. Vooral de collectie Spaanstalige boeken legt gewicht in de schaal. Het lijkt de handbibliotheek van een student Spaans uit de jaren negentig: Gabriel García Márquez, Mario Vargas Llosa en Eduardo Mendoza in de originele taal. Ik neem een vertaling mee: De generaal in zijn labyrint, een van de laatste grote romans van ‘Gabo’, over de tocht die de Simón Bolívar (1783-1830), de bevrijder die de Spanjaarden uit grote delen van Zuid-Amerika verjoeg, aan het eind van zijn leven dwars door Colombia maakte, van Bogotá naar Cartagena.
García Márquez heeft altijd een zwak gehad voor oude mannen in verval (De kolonel krijgt nooit post, De herfst van de patriarch) en heeft hier de grootste held uit de geschiedenis van zijn subcontinent te grazen genomen. Want dat het decorumverlies heeft toegeslagen, is meteen duidelijk: „José Palacios, zijn oudste dienaar, zag hem naakt en met wijdopen ogen ronddrijven in het zuiverende water van de badkuip en dacht even dat hij verdronken was.” Dat niet, maar het lichaam van de pas 47-jarige Bolívar is op.
Zijn politieke rol is dan uitgespeeld. De leider van weleer wordt nu op straat uitgescholden voor ‘Saucijs’. Ze bekogelen hem met koeienstront. Ziek en gedesillusioneerd begint hij zijn laatste reis, ondersteund door enkele getrouwen die zich nog niet van hem hebben losgescheurd. Neem kolonel Wilson: „Hij reed langzaam verder, met de koortsige hand van de roemrijkste zieke van de beide Amerika’s als een jachtvalk om zijn onderarm geklauwd, terwijl de atmosfeer kokendheet begon te worden en begrafenisachtige vogels boven hun hoofd fladderden die zij als vliegen van zich af moesten slaan.” Maar soms ontwaakt de generaal uit zijn ijltoestand om het gezelschap te behoeden voor een zekere schipbreuk op de rivier de Magdalena: „Naar rechts, naar rechts, verdomme!”
Over de reis van Bolívar is weinig documentatie bewaard, maar García Márquez kon putten uit eigen ervaring: hij volgde de route zelf vaak toen hij – een jongen van de Caraïbische kust – als student in het door hem gehate Bogotá woonde. Die herinneringen leveren imposante beelden van de elementen op: „Tijdens de slaperige loomheid van de siësta kwam een zwarte wolk vanuit de bergen naar beneden zetten, posteerde zich boven de stad en ontlastte zich in een kortstondige zondvloed.”
Dit is een boek waarin de natuur op alle niveaus de regie terugneemt – zoveel is duidelijk. Intussen zit er ook een persoonlijk element in het verhaal en dat zit ’m in die koeienstront. Want García Márquez mocht een nationale held en Nobelprijswinnaar zijn, hij was ook een man die decennia in het buitenland leefde, bedreigd door politieke vijanden en alomtegenwoordig geweld. En dan is er nog de eenzaamheid. Dat kan in dit oeuvre de eenzaamheid van de macht zijn of de eenzaamheid van de roem – het zit er hier allemaal in.
Ik loop samen met mijn echtgenote en dochtertje van 8 op het strand in Kijkduin. Voor ons lopen twee wat oudere heren met elkaar te praten. We horen de één met een moeizaam gezicht tegen de ander zeggen: „Als je boven de 50 bent en je wordt op een dag wakker zonder ergens pijn te voelen…. dan ben je dood!”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
