Donald Trump heeft de mogelijkheden om het ‘zwijggeldproces’ tegen hem te voorkomen, te verplaatsen of te vertragen uitgeput. Na een week waarin rechter Juan Merchan voortvarend een jury samenstelde en nieuwe verdagende moties van Trump-advocaten verwierp, begint het deze maandag dan werkelijk: het eerste strafproces tegen een voormalige Amerikaanse president.
Het Openbaar Ministerie trapt af met een openingspleidooi waarin de 34 aanklachten tegen Trump uiteen worden gezet. Hij wordt ervan verdacht in 2016, vlak voor de presidentsverkiezingen, een pornoster met wie hij een affaire had gehad te hebben laten afkopen. Deze Stormy Daniels (echte naam Stephanie Clifford) ontving, via Trumpgetrouwen, 130.000 dollar voor haar verhaal, om dat in de doofpot te stoppen. Daarvoor werden bedrijfsdocumenten vervalst. Met de betaling zou Trump de verkiezingen, die hij later won van Hillary Clinton, hebben willen beïnvloeden. Daarom zou het ook een overtreding van de wet op campagnefinanciering zijn. Aanklagers hielden juryleden afgelopen week voor dat Trump samenzwoer om „verkiezingsfraude te plegen” en „de Amerikaanse kiezers voor de gek te houden”.
Lees ook
zo staan zijn strafzaken ervoor
Trump ontkent alle aanklachten tegen hem en ziet het proces als „politieke vervolging”. Hij zou maximaal vier jaar gevangenisstraf kunnen krijgen, maar gezien zijn mogelijkheden om in beroep te gaan is het ook bij een veroordeling ondenkbaar dat hij nog voor de verkiezingen van november de gevangenis in zal gaan.
Drie andere, juridisch en maatschappelijk hoger ingeschatte, zaken tegen Trump zullen vrijwel zeker niet in het komende half jaar gevoerd kunnen worden. Hij wordt elders verdacht van het ontvreemden van staatsgeheime documenten en het willen saboteren van de verkiezingsuitslag van 2020, toen hij verloor van Joe Biden.
Het zal in deze afkopingszaak vooral ingewikkeld zijn te bewijzen wat Trumps intenties waren. In 2012 werd voormalig Democratisch presidentskandidaat John Edwards vrijgesproken voor het afkopen van een zwangere minnares tijdens zijn campagne in 2008. Edwards had de affaire wel toegegeven en raakte in de politieke vergetelheid.
De vraag is wat dit proces doet voor de publieke opinie over Trump. In peilingen heeft de helft van de Republikeinen aangegeven niet op Trump te zullen stemmen als hij veroordeeld wordt voor een misdrijf. Maar de vraag is of alleen een veroordeling bij deze zaak dat werkelijk teweeg kan brengen.
Geen camera’s
Er zijn geen camera’s in de rechtszaal, waar het proces zo’n zes weken zal duren. Het beeld ervan zal worden bepaald door schrijvende journalisten en Trumps eigen uitlatingen, bij dagelijkse in- en uitloop en online. (Juryleden is verboden die te lezen of te volgen.) Voor zijn aanhang is deze kwestie het bewijs dat hij oneerlijk wordt behandeld door justitie. Zowel vrijspraak als een veroordeling zal die aanname bevestigen.
Het oordeel van de kiezers in november zal waarschijnlijk bepalen of de andere drie zaken ooit voor rechters en jury’s komen. Daarover buigt ook het Hooggerechtshof in Washington zich komende week. Het hoort op donderdag de argumenten of Trump, en andere presidenten, immuniteit voor vervolging genieten voor alles wat zij doen tijdens hun termijn in het Witte Huis. De verwachting is dat het conservatieve Hof Trump daarin ongelijk geeft. Maar de zaak heeft hem waarschijnlijk voldoende vertraging opgeleverd om andere processen voor de verkiezingen te ontlopen.
De rechter: Juan Merchan duldt geen drama
Rechter Juan Merchan (1962) kwam als zesjarige met zijn ouders uit Colombia naar New York, waar hij rechten studeerde en openbaar aanklager werd. Sinds 2006 is hij rechter. The New York Times noemde hem in aanloop naar deze zaak een „no-nonsense jurist die wars is van drama”.
Om dit proces in goede banen te leiden heeft hij Trump een verbod opgelegd om over de verdachten, de aanklagers, hemzelf of hun familieleden te praten. Trump post niettemin vaak over Merchans dochter, die voor een aan Democraten gelieerde organisatie werkt.
Merchan veroordeelde in eerdere zaken de Trump Organization voor fraude en voormalig financieel directeur Allen Weisselberg tot vijf maanden celstraf.
De aanklager: Alvin Bragg begon na aarzeling eerste vervolging Trump
Aanklager Alvin Bragg (1973) heeft getwijfeld of hij Trump zou vervolgen . Bragg, opgegroeid in Harlem, gestudeerd aan Harvard, was in 2021 gekozen als eerste zwarte hoofdaanklager van Manhattan. Hij kondigde aan geweldloze misdrijven minder hard aan te zullen pakken – al was die belofte niet bedoeld om rijke zakenmannen te sparen.
Kort na zijn aantreden stapten medewerkers op vanwege Braggs aarzeling om deze politieke zaak, die al jaren onderzocht werd, voor de rechter te brengen. Hij besloot dat de verdenking van campagne-inmenging toch sterk genoeg is. Hij is de eerste die een strafzaak tegen de ex-president weet te voeren.
Lees ook
‘Slappe’ misdaadbestrijder die juist te streng zou zijn voor Trump
De verdachte: Trump oogt ongemakkelijk en vermoeid
Het is uniek en historisch dat een ex-president (en presidentskandidaat) strafrechtelijk wordt vervolgd. Het is echter niet voor het eerst dat Donald Trump (77) voor de rechter staat. Al vóór de verkiezingen van 2016 waren hij en zijn bedrijf in ruim vierduizend rechtszaken verwikkeld geweest. Recent werd hij in civiele zaken veroordeeld voor het belasteren van een vrouw die hij had aangerand en voor fraude.
Trump heeft zichtbaar moeite met zijn rol als verdachte. Voor en na de zittingen, op campagne en op sociale media is hij een en al bravoure over de „heksenjacht” tegen hem. Maar in de rechtszaal moet hij de rechter respecteren en diens reprimandes ondergaan. Hij zat er tijdens de juryselectie vaak bij als een geslagen hond en zou een paar keer in slaap gedommeld zijn.
De vraag is of de oud-president zelf zal getuigen. Hij heeft aangekondigd dat te willen doen, maar in de fraudezaak zou zijn relaas hem geen goed gedaan hebben.
De getuigen: De liefde voor Trump is voorbij
Toen Trump in 2015 overwoog om een gooi naar het presidentschap te doen, vroeg een adviseur hem wat zijn grootste campagnezorg zou zijn. „De vrouwen”, was zijn antwoord. Bijna tien jaar later zijn het inderdaad vrouwen die hem juridisch in de problemen brengen. Samen met voormalige medestanders.
Trump staat terecht voor het afkopen van pornoactrice Stormy Daniels (1979), met wie hij in 2006 het bed zou hebben gedeeld, en het verbergen van een afkoopsom van 130.000 dollar.
Daniels verkocht in 2016 haar verhaal aan het roddelblad National Enquirer. Dat had echter nooit de intentie het te publiceren, maar het namens Trump te begraven. Catch and kill heet die methode. David Pecker, de uitgever van dat blad, zal ook als getuige worden opgeroepen.
Net als Allen Weisselberg, de oud-financieel topman van de Trump Organization, die de transactie goedkeurde.
Ook een andere minnares die werd afgekocht, Karen McDougal, zal getuigen.
De meest gewillige getuige is Michael Cohen, Trumps voormalige advocaat en fixer van allerhande onwelgevallige zaakjes. Hij schoot het geld aan Daniels voor en stuurde Trump daarna een rekening voor juridische kosten. Hij heeft toegegeven daarmee de wet op campagnefinanciering te hebben geschonden en is daarvoor veroordeeld.
De advocaat: Pas tweede strafzaak van Trumployalist Todd Blanche
Donald Trump verslijt heel wat advocaten in zijn rechtszaken. Lang niet allemaal hebben die een sterk cv of überhaupt relevante ervaring. Todd Blanche (1974), zijn belangrijkste verdediger in deze zaak, was een gelauwerde aanklager van witteboordencriminaliteit. Volgens Amerikaanse media is dit echter pas de tweede zaak waarin hij een verdachte bijstaat in de rechtszaal.
Blanche verliet een prestigieus kantoor om Trump te verdedigen. En hij verhuisde van New York naar Florida en veranderde zijn partijvoorkeur van Democraat naar Republikein. De voormalig president verdedigen noemde hij „een kans die ik niet kon laten schieten”.
De jury: Geen mening over Trump
Zeven mannen en vijf vrouwen bepalen de komende weken de schuld van Donald Trump in de zwijggeldzaak. Het kostte een week om de jury, plus zes achtervangers, te vinden van New Yorkers die, hoewel ze allemaal weten wie de verdachte is, geen uitgesproken vooroordeel over de ex-president hebben. De meeste potentiële juryleden – in totaal passeerden bijna tweehonderd de revue – verklaarden niet onpartijdig te kunnen zijn. Anderen werden verworpen toen ze tijdens ondervraging lieten doorschemeren een uitgesproken mening over de ex-president te hebben of anderszins ongeschikt te zijn.
Uit bescherming voor de toorn van Trump en zijn aanhang heeft de rechter besloten dat de jury in dit proces anoniem zal zijn. Wel zijn veel persoonlijke details bekendgemaakt: hoeveel kinderen ze hebben, wat hun hobby’s zijn en naar welke podcasts ze luisteren. Nadat de identiteit van enkele kandidaatjuryleden makkelijk te herleiden bleek, werd journalisten gevraagd niet langer te noteren waar mensen werken.
De groep van twaalf toont de diversiteit van New York: van bankiers tot leraren. Wit, zwart, latino en Aziatisch. Geboren in Libanon, Ierland, Ohio en New Jersey. Afgelopen vrijdag probeerde Trump, opnieuw, de zaak uit te stellen en buiten New York te laten plaatsvinden. Hij beweert dat in zijn overwegend Democratische geboortestad geen enkele jury onpartijdig zal zijn. Dat werd verworpen.
Lees ook
Amerikaan, onpartijdig en onder een steen geleefd?