Fotograaf Hajar Benjida: ‘Backstage is persoonlijker, intiemer, ondanks dat je vaak maar kort de tijd hebt’

1Young Thug as Paintings (2016-2019)

Het was een project dat ze opstartte op de Utrechtse kunstacademie HKU, waar ze tussen 2015 en 2019 de opleiding fotografie volgde. De Marokkaans-Nederlandse Hajar Benjida begon in 2016 het Instagram-account @youngthugaspaintings, waarin ze online foto’s van haar favoriete rapper, de uit Atlanta (VS) afkomstige Young Thug, matchte met klassieke schilderijen. Young Thug en profil naast een negentiende-eeuws schilderij, Young Thug die met een gedraaid hoofd de camera inkijkt naast een Vermeer – dat soort werk. „Op dezelfde manier waarop je historische schilderijen analyseert, analyseerde ik Thugs foto’s”, zegt Benjida. „Het is helemaal niet nodig dat je hem kent als rapper. Het is gewoon bijzonder te zien hoe in de hedendaagse populaire beeldtaal, vaak onbewust, wordt teruggegrepen op historische kunst.”

Het account ging viraal (het heeft inmiddels meer dan 227.000 volgers) en was in 2018 zelfs als fysieke tentoonstelling te zien op Art Basel Miami Beach. Benjida zocht en kreeg speciaal daarvoor een samenwerking met het label van Young Thug, en zette een speelse en toegankelijke presentatie in elkaar, aansluitend bij de vluchtige wereld van sociale media waar foto’s met de snelheid van het licht circuleren: geen glanzende afdrukken in keurige lijstjes, maar honderden vellen met geprinte foto’s die de bezoekers van de kunstbeurs gratis mee naar huis konden nemen.

2Juice WRLD in het Vondelpark, voor Vice (2018)

„Als jonge tiener was ik vooral fan van Justin Bieber”, zegt Benjida. „En toen Bieber ging samenwerken met Nicki Minaj, ging ik ook rap en hiphop leuk vinden. Ik ontdekte Drake, de Migos, en bezocht tijdens mijn kunstacademietijd veel concerten. Daar is het idee ontstaan om mijn liefde voor muziek te combineren met fotografie. Niet de artiest live op het podium, dat interesseerde me niet, maar backstage. Dat is persoonlijker, intiemer, ondanks dat je vaak maar kort de tijd hebt.”

Portretten die Benjida maakte van onder anderen Cardi B en Playboi Carti leidden in 2018 tot het verzoek van de Nederlandse Vice om foto’s te maken van de dan negentienjarige Amerikaanse rapper Juice WRLD, voordat hij die avond in een uitverkochte Melkweg speelde. „Ik heb een halve dag met hem door Amsterdam gewandeld en we hebben uren gepraat, alsof ik met een oude vriend was. Hij is echt een legende, hij heeft zo’n korte en intense carrière gehad [Juice WRLD overleed in 2019 aan een overdosis]. Wekelijks krijg ik nog privéberichten op Instagram van fans die me vragen of ik nog unreleased beeldmateriaal van hem heb.”

3Cleo en haar zoon Andy thuis, Stone Mountain, Georgia (2019), uit de serie Atlanta Made Us Famous (2018 – ongoing)

In 2018 vertrok Hajar Benjida naar Atlanta (VS), waar ze voor haar opleiding stage ging lopen bij fotograaf Cam Kirk, die ze in Nederland backstage bij concerten had ontmoet. Zijn studio bleek recht tegenover Magic City te liggen, de legendarische hiphop-/stripclub waar rapsterren als Future en de Migos hun carrière begonnen. „We gingen er in de middag vaak even lunchen, er was niks anders in de buurt. Wat ik vooral interessant vond waren de strippers. De vrouwen die je in zoveel muziekvideo’s op de achtergrond voorbij ziet komen, maar die nooit de hoofdrol hebben. Ik wilde ze heel graag beter leren kennen.”

Benjida raakte met ze aan de praat, won hun vertrouwen, en de portretten die ze van hen maakte leverden haar uiteindelijk internationaal succes op – onder andere een plek in Forbes’ 30 under 30-lijst van 2022, en in datzelfde jaar de British Journal of Photography International Photography Award.

Haar docenten op de HKU waren in eerste instantie minder te spreken over het werk. Benjida: „Ik had toen alleen nog maar portretten gemaakt in de stripclub. Ze vonden het te geseksualiseerd. Dat is een cultuurverschil; in Amerika, en zeker in hiphopstad Atlanta, is strippen veel normaler dan hier. Die vrouwen zijn geen prostituees, ze proberen gewoon in zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk geld te verdienen.” In haar foto’s laat Benjida de vrouwen zien in de intimiteit van hun kleedkamers en ze komt, op aanraden van haar docenten, ook bij hen thuis. Het resultaat: uitdagende en krachtige, en soms ook kwetsbare en ontroerende portretten van dansers, moeders, echtgenotes.

4Saphie Meischke, 13, England, uit de serie K-Pop audities in Las Vegas, voor Vogue USA (2022)

Toen ze hoorde dat er in Las Vegas audities zouden plaatsvinden voor een nieuwe internationale K-Popband, besloot Hajar Benjida – ze woonde in 2022/2023 anderhalf jaar in New York – bij de Amerikaanse Vogue het idee te pitchen voor een portretserie van de kandidaten. In de portretten die ze maakte zie je zowel hun zelfverzekerdheid als hun ongemak, het geloof in eigen kunnen maar ook angst om afgewezen te worden. Benjida: „Het was een uitdaging te laveren tussen de strenge eisen van de organisatoren en wat ik zelf wilde maken. Ik kreeg een hoekje toegewezen in zo’n zalencentrum met van die dikke tapijten en dan moet je snel beslissen: wat wordt mijn achtergrond, hoe ga ik dit aanpakken? Wat ik er fascinerend aan vind, is dat het hier gaat om tieners, jongeren op het randje van de volwassenheid, die staan te trappelen om een plek te bemachtigen in wat hun weg naar roem kan zijn.” In januari 2025 vertrekt Hajar Benjida weer naar New York, om verder te werken aan haar portfolio.

5Quavo thuis in Atlanta, voor GQ Magazine (2022)

Quavious Marshall, beter bekend als Quavo, maakte naam als een van de drie leden van hiphopgroep Migos. Benjida fotografeerde hem thuis in Atlanta, een opdracht van het Amerikaanse magazine GQ. „Ik werk wel vaker in opdracht, maakte portretten voor de Financial Times en New York Magazine. Meestal werk ik dan in m’n eentje. Deze keer stond er een heel team, met een stylist, een visagist. Dat was wel even wennen. Ik heb de serie op analoge film én digitaal geschoten, dat wilden ze graag. Dan kunnen ze gelijk zien of het wordt wat ze voor ogen hebben. Het werd ook de cover, dan begrijp ik wel dat je controle wilt houden.

Als je analoog werkt, heb je meer contact met het model

„Ik werk het liefst analoog, het lijkt alsof je dan bewuster en rustiger foto’s maakt. En je hebt meer contact met het model, want je kijkt niet de hele tijd tussendoor op je schermpje. Dat maakt ook de geportretteerde onrustig, die wil de hele tijd zien of het wel oké is. ‘Zit mijn haar wel goed?’ ‘Oh hier kijk ik stom.’

Ik hou er bij film ook van dat je die spanning hebt; is deze foto gelukt of niet? Dat zie je pas als je de foto’s ontwikkelt. En dan die bevrijdende verrassing als iets heel goed is geworden. Als alles gewoon klopt.”

NRC presenteertDe rijzende sterren van 2025

Delen





Mail de redactie