Extinction Rebellion is op dag twee amper begonnen of de politiebusjes arriveren al

Reportage

Klimaatprotest Voor klimaatbeweging Extinction Rebellion begint nu het gevecht van de lange adem: hoelang kan ze de marathondemonstratie tegen de fossiele subsidies volhouden? „Ik moet morgen nog wel werken.”

Demonstranten op de A12 bij de marathonblokkade van Extinction Rebellion.
Demonstranten op de A12 bij de marathonblokkade van Extinction Rebellion. Foto Hedayatullah Amid

Een handvol klimaatactivisten staat zondagochtend op de stoep van de Denneweg in Den Haag. Eigenlijk was het parkje achter het Indonesische restaurant verderop de verzamelplek, maar daar staat een wijkagent, dus nemen ze het zekere voor het onzekere. „Laten we nog even doen alsof we winkelen”, zegt een van de leden van de Utrechtse ‘vinger’ van klimaatbeweging Extinction Rebellion (XR).

Klimaatactivist Tim, die zijn achternaam niet wil geven, is nog schor van zaterdag. Toen stonden duizenden klimaatactivisten op het begin van de A12 om te eisen dat de overheid een einde maakt aan fossiele subsidies, de regelingen die fossiele brandstoffen goedkoper maken. Volgens de laatste schattingen gaat het om 37,5 miljard euro per jaar. „De politie was harder dan anders”, zegt Tim. „Erg snel met de handschoen tegen het gezicht of de vinger in de mond.”

„Ik heb er een beetje buikpijn van”, zegt Sandra Buster. Ze is al naar drie eerdere blokkades geweest en gaat deze zondag voor het eerst mee als ‘wellbeing’, de activisten met groene hesjes die ervoor moeten zorgen dat de rest zich goed voelt. In haar waterdichte rugzak zitten dropjes en paracetamol.

Dag twee

Zo’n twintig Utrechtenaren vertrekken rond 11.30 uur richting de A12. In een steeg staan ze even stil om te wachten op de Amsterdamse ‘vinger’. „Het kan zijn dat de politie al aan het begin van de A12 staat”, zegt de coördinator van de groep. „Als je dan doorloopt, ben je meteen high risk.” Buster vraagt: „Bega je dan nog dezelfde overtreding? Ik moet morgen nog wel werken.” Niemand weet het antwoord.

XR zegt elke dag terug te komen, totdat de fossiele subsidies zijn afgeschaft. Zaterdag, de eerste blokkadedag, stonden op de hoek van het Malieveld al honderden klimaatactivisten klaar. „Hoe laat is het? Solidariteit”, schreeuwden ze terwijl ze over de Zuid-Hollandlaan richting de snelweg liepen. Daar voegden ze zich bij nog eens duizenden demonstranten en sympathisanten die hen vanuit de berm toejuichten. Ruim 2.400 mensen lieten zich aanhouden.

Nu wachten tientallen tot de tram voorbij is en lopen dan verder over het zandpad aan de rand van het Malieveld. Ze praten wat met elkaar en beginnen rustig „fight for climate justice” te zingen. Als de groep zonder veel moeite de A12 bereikt en net als vorige keer vlak voor het begin van de tunnelbak wordt tegengehouden, geeft Buster een high five aan een van haar groepsgenoten.

Shower to the people”, klinkt het als de waterkanonnen ook deze zondag komen aanrijden

De dagelijkse blokkade belooft een dagelijkse confrontatie met de politie te worden. De vraag is hoeveel demonstranten de agenten elke dag moeten opvegen en tot wanneer XR het volhoudt. Met name op doordeweekse dagen zal het steeds moeilijker worden om grote groepen te blijven mobiliseren.

Fossiele subsidies afschaffen kan jaren duren – kleine kans dat dat de reden zal zijn dat de blokkades ten einde komen. Sommige activisten houden toch vol dat ze jarenlang kunnen blijven terugkomen, of dat het kabinet ondanks zijn demissionaire status snel kan ingrijpen. „Met corona kon het toch ook”, zegt een jonge activist die zichzelf Repelsteeltje noemt.

Zo is dit weekend een marathondemonstratie begonnen waarvan niemand het einde kent. Zoveel belangstelling als zaterdag en zondag zal XR niet snel weer krijgen. En onder activisten leeft intussen de zorg dat de politie steeds hardhandiger zal optreden. Daar is juist frustratie te horen over de werklast die de terugkerende demonstraties opleveren.

Lees ook dit artikel: Aan de kant van de politie is op de A12 de frustratie te horen

Minder geduld

Op dag één gaf de politie de demonstranten nog even de tijd. Ondanks het serieuze doel van de demonstratie heerste er een feestelijke sfeer: demonstranten dansten onder de waterkanonnen van de politie, XR-leden klommen met een spandoek in de lantaarnpalen, een groepje speelde een kaartspel op het hete asfalt. Pas na ongeveer drie uur begonnen de agenten demonstranten van de snelweg te slepen.

Op dag twee is het geduld duidelijk eerder op. XR zit amper op de snelweg, of de colonne politiebusjes komt al aanrijden om de fanatiekelingen te scheiden van de mensen die zich niet willen laten aanhouden.

Klimaatactiviste Sandra Buster (met het groene hesje): „Je kan wel een beetje braaf vegetarisch eten, maar dat schiet niet op.”
Foto Rein Wieringa

Buster deelt druiven uit aan haar medeactivisten. Ze sloot zich aan nadat ze in januari een van de eerdere blokkades had gezien, vertelt ze. „Ik weet niet wat ik anders zou kunnen doen. Je kan wel een beetje braaf vegetarisch eten, maar dat schiet niet op. Over de hele wereld sterven mensen vanwege klimaatverandering.”

Shower to the people”, klinkt het als de waterkanonnen ook deze zondag komen aanrijden. Ze komen nauwelijks van pas, behalve de lichte sproeistand waar de agenten onder gaan staan om af te koelen. De agenten die het publiek op afstand houden, laten ijszakken rondgaan die ze in hun kraag stoppen.

De politie haalt in korte tijd vijfhonderd mensen van de weg. Buster steekt haar hand uit naar een agent, die haar op haar benen trekt en naar de bus met arrestanten begeleidt. Anderen laten zich in brancards op wielen tillen. Minder dan anderhalf uur na het begin van de blokkade is de laatste activist van het asfalt gehaald. De menigte langs de weg begint ook uit te dunnen.

Wanneer Buster weer teruggaat naar de A12, weet ze nog niet. „Volgend weekend niet, dan is mijn zoontje er. Misschien het weekend daarna. Of ik neem tussendoor een dag vrij.”

Lees ook dit artikel: Marathonblokkade van Extinction Rebellion belooft dagelijkse confrontatie met politie te worden