Europees Parlement akkoord met strenger registreren van asielzoekers

Migratiebeleid Met de instemming van het parlement is het nieuwe Europese migratiebeleid een stapje dichterbij gekomen. Wel moeten de lidstaten er nog mee akkoord gaan.

Europa werkt aan nieuw migratiebeleid waarbij het lastiger zou moeten worden voor migranten om na aankomst in de EU te kunnen doorreizen. Hier proberen migranten het hek dat Marokko en de Spaanse enclave Melilla scheidt, over te klimmen.
Europa werkt aan nieuw migratiebeleid waarbij het lastiger zou moeten worden voor migranten om na aankomst in de EU te kunnen doorreizen. Hier proberen migranten het hek dat Marokko en de Spaanse enclave Melilla scheidt, over te klimmen.

Foto Santi Palacios/AP

De invoering van het nieuwe Europese migratiebeleid, waarover al drie jaar wordt gesproken, is een stapje dichterbij gekomen. Het Europees Parlement heeft donderdag ingestemd met een belangrijk onderdeel van dat beleid: een strenger registratiesysteem dat de terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers moet bespoedigen en moet verhinderen dat zij na aankomst in de Europese Unie doorreizen naar een andere lidstaat. Het overnemen van asielzoekers door andere EU-lidstaten, waarover grote onenigheid bestaat tussen Noord- en Zuid-Europa, wordt alleen in noodsituaties verplicht.

De goedkeuring door het Europees Parlement is een opsteker voor de Europese Commissie, die erg met dit dossier worstelt. Wel moeten de 27 lidstaten van de EU in juni nog met dit deel van het migratiebeleid instemmen. Medio volgend jaar moet er vervolgens overeenstemming worden gevonden over het hele pakket aan nieuwe migratie-afspraken.

Stroef

De gesprekken over een nieuw migratiebeleid lopen al jaren stroef, door de tegenstellingen tussen noord en zuid. Op het gevoelige thema van solidariteit tussen lidstaten speelt dit jongste voorstel in, door landen op te roepen om vrijwillig quota vast te stellen voor het aantal migranten dat ze willen opnemen. Alleen in noodsituaties, gedefinieerd als de „massale en plotselinge aankomst van onderdanen van derde landen”, wordt het overnemen van asielzoekers verplicht. In zulke gevallen krijgt de Europese Commissie de bevoegdheid een crisismechanisme in gang te zetten. In het verleden hebben vooral Oost-Europese landen zich krachtig tegen verplichte herverdeling van asielzoekers verzet.

De besprekingen zijn extra urgent geworden door een flinke toename van het aantal migranten. Afgelopen jaar werd er ruim 900.000 keer asiel aangevraagd in Europa, het hoogste aantal sinds 2016. Zuidelijke lidstaten klagen erover dat zij een onevenredig deel van de migranten moeten opvangen en landen als Nederland, België en Oostenrijk kampen met volle aanmeldcentra voor asielzoekers.


Lees ook: Muren en hekken om Europa: van een marginaal idee naar het hart van het migratiebeleid. Maar werkt het ook?

Grenshekken

Woensdag stemde het Europees Parlement ook voor een amendement dat Brussels geld voor ‘grensbescherming’ vrijmaakt. Een amendement waarin Europees geld direct voor grenshekken zou worden ingezet, haalde het net niet. Dat laatste punt ligt gevoelig: hoewel Europa al bijdraagt aan zaken als drones, personeel en beveiligingscamera’s, wil voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie pertinent niet dat de grenshekken door Brussel worden bekostigd, om elke associatie met autocraten als de Amerikaanse oud-president Donald Trump te vermijden.

Vooral de Europese Volkspartij (EVP), waar namens Nederland het CDA en de ChristenUnie in zitten, was erg content met het aangenomen amendement over grensbescherming. CDA’er Jeroen Lenaers sprak van „een grote stap voorwaarts” en verbond de hekken met de kwestie van solidariteit: „Als we solidair willen zijn, moeten we de orde aan onze grenzen herstellen, desnoods door hekken te bouwen waar dat nodig is.”

De Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D), met de PvdA als Nederlandse vertegenwoordiging, vindt op haar beurt dat de EVP passages „uit het extreem-rechtse draaiboek kopieert door migratie te veranderen in een debat over het bouwen van muren”. Dit leidt volgens S&D juist af van de gewenste solidariteit. „Populistische nooddecreten zijn geen manier om migratie op een ordelijke manier aan te pakken”, aldus de Spaanse Europarlementariër Juan Fernando López Aguilar.