Euro-kritische BBB en NSC willen nu bij de grootste fractie in Brussel – en dat lijkt ondanks CDA-kritiek te lukken

Veel liefde kreeg Brussel niet van de coalitiepartijen BBB en NSC tijdens de Europese verkiezingscampagne.

BBB is „een radicale decentraliserende partij”, die meer macht voor lidstaten en regio’s wil, zei lijsttrekker Sander Smit bij Ongehoord Nederland. Gaat de ‘Green Deal’ voor een klimaatneutraal 2050 niet van tafel, dan steunt BBB een tweede termijn voor de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, niet.

Brussel maakt met gedetailleerde regelgeving „een karikatuur” van zichzelf, zei de lijsttrekker van NSC, Dirk Gotink, op zijn beurt in NRC. Gotink kent de EU als een wereld van „keiharde belangen en machtspolitiek”.

Nu zoeken beide partijen zelf invloed in Brussel en aansluiting bij de grootste fractie in het Europees parlement: de christen-democratische Europese Volkspartij (EVP, 186 van de 720 zetels). Bij de afgelopen verkiezingen was Von der Leyen er de lijsttrekker.

Afhankelijk van CDA

Om toegelaten te worden, zijn BBB en NSC tot op zekere hoogte afhankelijk van het CDA: de partij die ze in de Tweede Kamer electoraal hebben leeggegeten. Omdat het CDA al in het EVP zit, krijgt die partij de regie over de toelatingsprocedure van andere Nederlandse partijen tot de fractie.

CDA-lijsttrekker Tom Berendsen liet zich de afgelopen tijd in de media kritisch uit over mogelijke toetreding van vooral BBB. Die partij zou te anti-Europees zijn, niet loyaal aan Von der Leyen en stond niet onverkort achter bijvoorbeeld de opvang van Oekraïense vluchtelingen of het klimaatakkoord van Parijs.

Van de EVP mag je de Green Deal bekritiseren, zolang je maar geen klimaatontkenner bent – wat de BBB niet is naar eigen zeggen

Lijsttrekker Smit maakte zich op de BBB-verkiezingsavond in Bathmen geen zorgen, zei hij. BBB zou al langer gesteund worden door grotere, internationale fracties binnen EVP. „BBB is de begeerdste bruid uit Brussel”, zegt Smit. „Uiteindelijk willen die grote partijen uit Europa maar al te graag Partei der Landwirte of Parti des Agriculteurs blijven.”

BBB en NSC hebben eind vorige week, na de Europese verkiezingen in Nederland, direct een soort sollicitatiebrief aan de EVP gestuurd. Op vrijdag belde de Duitse EVP-leider Manfred Weber met CDA-lijsttrekker Berendsen om te vragen of hij spoedig met NSC en BBB om de tafel wilde gaan. Daarna mag het CDA een advies aan de rest van de EVP-fractie opstellen. Dat advies is niet bindend, uiteindelijk maken bij de stemming – naar verwachting volgende week – alle partijen een eigen afweging.

Oud-bekenden

Alle hoofdrolspelers kennen elkaar goed. BBB’er Sander Smit was ruim acht jaar beleidsmedewerker voor de Nederlandse delegatie binnen EVP en persoonlijk medewerker van CDA-Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik. NSC’er Gotink loopt al zeventien jaar rond in Brussel, waar hij begon als CDA-medewerker en later op de kieslijst stond. De laatste jaren was Gotink woordvoerder van EVP-leider Manfred Weber.

In gesprekken met CDA’ers is de toon over NSC anders dan over BBB. Over de partij van Pieter Omtzigt wordt gezegd dat er wel degelijk verschillen zijn, maar dat er genoeg basis is om te kunnen samenwerken. Over BBB vragen CDA’ers zich af of die partij niet beter past bij de Europese Conservatieven en Hervormers (ECR). De SGP en tot voor kort JA21 behoren ook tot die kleinere fractie.

Bij BBB willen ze daar niets van weten. Aansluiting bij de EVP heeft naast ideologische overeenstemming ook te maken met macht en invloed. Zo levert de EVP al bijna twintig jaar de voorzitters van de Europese Commissie. Daarbij staan in het coalitieakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB veel plannen die om bereidwilligheid van Brussel vragen, onder meer een opt-out voor migratiebeleid en nog een keer versoepeling van mestregels. De slagingskans van die plannen wordt klein ingeschat, maar aansluiting bij de grootste Europese fractie kan die kans vergroten.

Afwijzing

Of de twijfels van het CDA volgende week echt tot een afwijzing van BBB leiden, is maar zeer de vraag. Zondag viel al op dat in de prognoses van de Europese fracties de zetels van NSC en BBB mee werden geteld bij de EVP. Dat gebeurde op verzoek van de EVP, die ook zetels mee liet tellen van aspirant-leden uit Hongarije, Litouwen en Denemarken.

Bronnen rond de EVP verwachten dat BBB, net als NSC, gewoon kan toetreden. De uitspraak van BBB’er Smit over Von der Leyen is bij de EVP niet goed gevallen, maar het valt ze in die partij op dat Smit die waarschuwing nu niet meer herhaalt. Kritisch zijn over de Green Deal mag binnen de EVP, zolang je maar geen klimaatontkenner bent – en dat is BBB naar eigen zeggen niet. En belangrijk: het CDA is volgens bronnen niet van plan de toetreding van BBB te blokkeren met een veto.

Delen





Mail de redactie