Eksters gebruiken vogelwerende pinnen als handig bouwmateriaal

Posted on July 12, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Biologie Eksters en kraaien jatten vogelwerend materiaal. Daarmee verstevigen ze hun nesten en houden ze andere vogels weg.

Martine Kamsma

12 juli 2023 om 15:50

Leestijd 2 minuten

Het Antwerpse eksternest, gefotografeerd in oktober 2021. Het nest bevat 148 afzonderlijke vogelwerende strips met 1.500 pinnen. — **Het Antwerpse eksternest,** gefotografeerd in oktober 2021. Het nest bevat 148 afzonderlijke vogelwerende strips met 1.500 pinnen. Foto Auke-Florian Hiemstra

Vogels bouwen nesten van de prikkers die juist bedoeld zijn om vogels af te schrikken. De scherpe pinnen blijken niet alleen geschikt om het nest te verstevigen, maar beschermen ook tegen andere vogels, blijkt uit Leids onderzoek.

Bioloog Auke-Florian Hiemstra doet bij Naturalis onderzoek naar dierenarchitectuur. Al eerder ontleedde hij meerkoetnesten gemaakt met spanband, plastic rietjes en mondkapjes. Dat is bruikbaar maar niet altijd ongevaarlijk bouwmateriaal, omdat het behalve in nesten ook in de magen van dieren belandt. Met onderzoekers van Naturalis en het Natuurhistorisch Museum Rotterdam beschrijft hij nu nesten van kraaien en eksters in Rotterdam, Enschede, Antwerpen en Glasgow, gemaakt met antivogelmateriaal.

Het plaatsen van scherpe punten, vooral tegen duiven, wordt ook wel kwaadaardige architectuur genoemd: dieren kunnen zich er levensgevaarlijk aan verwonden.

Complete strips

Het lijkt of vogels de mens een loer draaien door te gebruiken wat bedoeld was om hen op afstand te houden. Kraaien en eksters slagen erin complete strips met metalen pinnen los te trekken en mee te nemen naar hun nest in aanbouw.

Met de prikkers naar beneden werken de strips als fundering die twijgjes samenhouden. Het eerste bekende geval was in Rotterdam, waar in 2009 kraaien hun nest fundeerden met antivogelpinnen, vermoedelijk afkomstig van een nabijgelegen bouwplaats.

Omgekeerd, met de punten omhoog, doen ze precies waarvoor ze bedacht zijn: ze maken van het nest een vesting. De strips zijn het urbane equivalent van de doornige takjes die eksters buiten de stad gebruiken om met een stekelig dak boven hun nest rovers weg te houden van eieren en jongen.

Hart van klei en twijgjes

Zo zag een patiënt vanuit zijn ziekenhuisbed in Antwerpen in 2021 in een esdoorn een groot nest waarvan het veilige hart van klei en twijgjes werd beschermd door 148 afzonderlijke antivogelstrips met circa 1.500 punten. Vermoedelijk waren ze met kracht losgetrokken van de rand van het ziekenhuisdak, zoals eksters ook in staat zijn om takjes van bomen te rukken.

Lees ook: ‘Dieren zijn geweldige architecten’

Hiemstra haalt zelf de term ‘vogelrebellie’ aan. Maar hoewel het verleidelijk is om in het gedrag van vogels verzet te zien, zoals als eerder bij orka’s die met boten botsen, moet het gebruik van prikkers volgens de auteurs gezien worden als een kleine aanpassing van bestaand natuurlijk gedrag. In het Antropoceen, het tijdperk van menselijke dominantie, is voor vogels nu eenmaal meer kunstmatig dan natuurlijk materiaal voorhanden, schrijven ze. „Als zelfs vogelwerend materiaal gebruikt wordt, kan alles gebruikt worden voor een hedendaags vogelnest.” Hiemstra, die in meerkoetnesten condooms, zonnebrillen en ruitenwissers terugvond, noemt dit de gekste vogelnesten die hij heeft gezien.

De Antwerpse ekstervesting is nu te zien in Naturalis in Leiden. Het Natuurhistorisch Museum Rotterdam heeft een kraaiennest met antivogelpinnen in een tentoonstelling met bouwwerken van stadsdieren.

Ingewijden betwijfelen of vermeend seksueel wangedrag ICC-hoofdaanklager Khan integer wordt onderzocht

admin
November 16, 2024
0

Topambtenaren en de personeelsvakbond van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag betwijfelen of het onderzoek naar vermeend seksueel wangedrag van de Britse hoofdaanklager Karim Khan (54) eerlijk wordt uitgevoerd. Dat meldt The Guardian zaterdag.

De beschuldigingen tegen Khan werden afgelopen mei al onderzocht door het Onafhankelijk Toezichtmechanisme (IOM), maar de interne waakhond concludeerde na vijf dagen dat er geen sprake was van wangedrag. Het vermeende slachtoffer diende ook geen klacht in. Vermoedelijk omdat ze de onderzoekers niet vertrouwde.

Afgelopen maandag besloot het bestuursorgaan van het Internationaal Strafhof om nogmaals een onderzoek in te stellen, maar ditmaal krijgt een externe partij de zaak toebedeeld om „mogelijke en toekomstige belangenconflicten” te vermijden.

Khan wordt ervan verdacht dat hij meer dan een jaar lang zijn assistente zou hebben betast. Ook zou hij dwingend gedrag hebben vertoond en zijn macht hebben misbruikt. Khan ontkent alle beschuldigingen en „kijkt ernaar uit” om volledig mee te werken, zeggen zijn 54 advocaten. Volgens The Guardian wil het vermeende slachtoffer meewerken aan een onderzoek als het voldoende onafhankelijk is, maar betwijfelt ze of dit bij OIOS het geval is.

Arbeidsverleden

Interne bronnen melden aan de Britse krant dat het VN-bureau voor Intern Toezicht (OIOS) is gevraagd om het nieuwe onderzoek naar Khan te leiden. Dat vinden betrokkenen problematisch omdat de OIOS-hoofdonderzoeker als topambtenaar zou hebben gewerkt onder Khan bij de Verenigde Naties van 2018 tot en met 2021. Bovendien was Khans vrouw Dato Shyamala Alagendra vier jaar geleden nog werkzaam bij OIOS, waardoor ze nog veel onderzoekers zou kennen. Khan stelt dat hij al jaren geen contact meer heeft met zijn oud-werknemer of OIOS.

Het onderzoek komt op een gevoelig moment voor Khan, omdat rechters van het Internationaal Strafhof zich buigen over zijn arrestatiebevelen voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, de ontslagen Defensieminister Yoav Gallant en drie Hamas-leiders. Ze worden verdacht van het plegen van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in of vanuit Gaza.

Medewerkers van het Internationaal Strafhof zouden het besluit van Khan hekelen om geen verlof te nemen tot het onderzoek naar seksueel wangedrag is afgerond. Door het negeren van het advies van topambtenaren zouden eventuele getuigen ontmoedigd worden om zich te melden. „Het personeel kookt dat hij eenzijdig heeft besloten om aan te blijven”, meldt een bron aan The Guardian.

Politie grijpt in vanwege onrust rond KOZP bij lokale Sinterklaasintochten

admin
November 16, 2024
0

In Yerseke en Middelharnis is zaterdag onrust ontstaan rond de komst van actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP). Bij lokale Sinterklaasintochten hadden zich tegendemontranten verzameld die de activisten bekogelden. De politie heeft op beide plekken aanhoudingen verricht, meldt persbureau ANP.

In het Zeeuwse Yerseke protesteerden ongeveer twintig actievoerders van KOZP tegen de aanwezigheid van zwart geschminkte pieten. Een groep van ongeveer honderd mensen probeerde de demonstratie te verstoren met het gooien van eieren, stenen en vuurwerk, verklaart de politie in een persbericht.

Er zijn in vier mensen aangehouden voor het verstoren van de openbare orde, onder wie een 14-jarige jongen uit het Zeeuwse dorp. Al vooraf was volgens de politie duidelijk dat een groep mensen de KOZP-demonstratie wilde verstoren, waardoor er veel agenten op de been waren. De gemeente Reimerswaal heeft een noodbevel afgegeven.

Signalen

Ook in het Zuid-Hollandse Middelharnis moest de politie ingrijpen. Tegendemonstranten gooiden met eieren en appels. Een woordvoerder van de politie laat tegenover ANP weten dat zeker vier tegendemonstranten zijn aangehouden voor kleine feiten, zoals baldadigheid.

De leden van KOZP riepen onder meer „Middelharnis schaam je” en „weg met Zwarte Piet”. Ook KOZP-voorman Jerry Afriyie bevond zich onder de demonstranten. Een paar dagen geleden zei de gemeente Goeree-Overflakkee signalen te hebben gekregen dat tegenstanders van KOZP het protest wilden verstoren.

De landelijke Sinterklaasintocht in Vianen is zaterdag zonder problemen verlopen. Op het evenement kwamen zo’n 25.000 bezoekers af, 20.000 meer dan de gemeente had verwacht. Volgens een woordvoerster van de gemeente was de sfeer tijdens de intocht goed en vonden er geen demonstraties plaats.

Het raakte op een gegeven moment wel „echt vol” rond de plek waar de boot van Sinterklaas aanmeerde, maar delen van de route hoefde niet te worden afgesloten. „We kijken terug op een fantastische intocht, het is allemaal heel goed verlopen”, aldus de woordvoerster tegen ANP.

Liters bloed en een seksmachine ten spijt, ‘Le lacrime di Eros’ voelt erg voorzichtig

admin
November 16, 2024
0

Geweld, naakt, bloed, seks! Regisseur Romeo Castellucci heeft een voorstelling voor De Nationale Opera gemaakt, en je weet hoe hij regisseert: rauw, vies, indringend. Er staat zelfs een 113-zelfmoordpreventie melding op de website. Logisch dat je met gespannen verwachtingen naar Le lacrime di Eros gaat kijken. Advies: temper die verwachtingen.

Le lacrime di Eros is geen bestaande opera. Het is de langverwachte, door corona uitgestelde pastiche van de Franse dirigent Raphaël Pichon en zijn geweldige koor en orkest Pygmalion. Pichon, gefascineerd door de tijd waarin opera ontstond, zocht al jaren naar een manier om allerlei ‘losse’ muziekstukken van onder andere Giulio Caccini, Jacopo Peri, Domenico Belli en Monteverdi bij elkaar te brengen en te ensceneren. Hij vond daarvoor Romeo Castellucci, vertelt hij in het programmaboekje: vanwege zijn ‘talent deuren te openen naar andere dimensies, zonder een verhaal of figuur centraal te stellen.’ Als thema kozen ze: de naarheid van de liefde.

Inderdaad is Le lacrime di Eros geen verhaal geworden. Meer een aaneenschakeling van kleine, abstracte tafereeltjes, die met Castellucciaanse rauwheid de pijn van de liefde moeten uitbeelden. Iemand in een elektrische stoel, iemand die in tweeën getrokken wordt, een kille ‘seksmachine’.

Mild ongemakkelijk

Foto De Nationale Opera / Monika Rittershaus

Maar het lijkt alsof er ook een ander doel was: vooral niet te veel vragen van het publiek. Omdat de voorstelling zich anderhalf uur lang in slow-motion afspeelt en vaak bij een suggesties blijft, voelt alles afgezwakt en voorzichtig. Natuurlijk zijn een paar van die tafereeltjes in zichzelf wel mooi om naar te kijken: bariton Gyula Orendt die tijdens een indringend ‘Funeste piagge, ombrosi orridi campi’ (uit L’Euridice van Peri) langzaam overgoten wordt met bloed. Sopraan Jeanine De Bique die een bloeddoordrenkt laken omslaat. Alleen, zodra zo’n tafereeltje is ingezet, kun je het trage verdere verloop zelf invullen. Als Castellucci íets confronterends blootlegt, is het dat je na een tijdje blijkbaar in staat bent te gapen bij letterlijk bloedvergieten. Eén tafereeltje is wel mild ongemakkelijk: een vrouw wordt op het podium gewaterboard. Maar het spartelen van de vrouw is dan weer zo ingehouden, dat het bij een enkel rillinkje blijft. Komisch is de scène waarin twee schoonmaakkarretjes de vloer weer bloedvrij komen rijden. Althans, voor even. ‘Bloed’ laat zich blijkbaar niet zo makkelijk opzuigen. Na minuten kijken naar rondrijdende schoonmaakkarretjes is de lol er ook wel weer vanaf.

Maar muzikaal staat de avond overeind door de heerlijke muziekmix en de goede zangers, zelfs al blijven hun barokstemmen vaak klein en ver weg. Orkest Pygmalion heeft een klank die je een keer gehoord moet hebben: het siddert van levenslust. Ook hun koor brengt een geluid dat we in Nederland niet kennen, zeker wanneer het vanuit de orkestbak zingt. Alleen moeten ze er regelmatig ook bij dansen, en dat brengt warme herinneringen boven aan basisschooldansjes; vooraan staan altijd drie kinderen die het dansje wél kunnen.

Het waterboardtafereel in Le lacrime di Eros van De Nationale Opera.

Puzzelen en afwachten

De elektronische composities die Scott Gibbons bij de bestaande muziek maakte om geluidsexperiment in te brengen, een wens van Pichon om voort te bouwen op het experiment dat de oude muziek in de tijd van de ‘uitvinding’ van de opera ook was, bezorgen je dan wel weer dat voorzichtigheidsgevoel: veel verder dan hier en daar wat getik en ge-echo mocht of wilde Gibbons helaas niet gaan.

Een muzikaal hoogtepunt is Jeanine De Bique die staande tegen een grote poster met daarop ‘Jeanine’ geweldig gedoseerd ‘Se i languidi miei sguardi’ van Monteverdi zingt, terwijl de poster haar langzaam naar het publiek drijft. Maar zelfs hier vraag je je af: versterkt dit tafereeltje nou, of leidt het af? Was het niet veel meer binnengekomen in óf een duidelijke verhaallijn, óf in een concertante uitvoering? Je wil wel vol overgave genieten, maar je hoofd blijft maar puzzelen en afwachten: er zal toch nog wel een laag onder zitten? En waar blijft de echt gedurfde uitbarsting?

Luister naar