Israël gebruikt in Gaza „onevenredig geweld” en voert doelbewust aanvallen uit op de „civiele infrastructuur”, zoals bruggen, wegen en wooncomplexen. Deze aanpak verklaart het „hoge aantal doden in Gaza” en vormt volgens critici „een schending van internationale verdragen en oorlogswetten”.
Dat staat in een vertrouwelijk memo van de Nederlandse ambassade in Tel Aviv, dat is ingezien door NRC.
Het memo is opgesteld door de Defensieattaché op de ambassade, die met een militair team de situatie rond Gaza intensief volgt. Volgens de rapportage heeft de Israëlische politieke en militaire top geen duidelijke strategie en is de Israëlische wens om definitief af te rekenen met Hamas „een militair doel dat vrijwel onmogelijk te behalen is”.
De bevindingen in de vertrouwelijke rapportage staan in groot contrast met openbare uitspraken van het Israëlische leger van de afgelopen weken, dat beweert zoveel mogelijk te doen om Palestijnse burgerdoden te voorkomen. Volgens het door Hamas gecontroleerde Palestijnse ministerie van Volksgezondheid zijn in Gaza sinds het begin van de oorlog al ruim 11.000 doden gevallen. Dit weekend nog kreeg Israël hevige internationale kritiek vanwege de lucht- en grondaanvallen rond het Al-Shifa-ziekenhuis.
Lees ook ‘Mensen die het Al-Shifa-ziekenhuis willen ontvluchten worden beschoten’
Nietsontziende militaire aanpak
Demissionair premier Mark Rutte (VVD) zei vorige week woensdag na een gesprek met de Israëlische premier Netanyahu dat Israël „moet laten zien dat wat zij doen ook proportioneel is” en binnen de grenzen van het internationaal recht moet handelen. Rutte wil, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Franse president Macron, niet oproepen tot een staakt-het-vuren.
Uit het memo blijkt dat Nederland weet dat Israël bewust kiest voor een nietsontziende militaire aanpak die leidt tot grote aantallen burgerslachtoffers. Toch wordt het Israëlische optreden door Rutte en demissionair minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot (CDA) niet publiekelijk veroordeeld.
D66-lijsttrekker en demissionair minister van Economische Zaken en Klimaat Rob Jetten zei zondag in Buitenhof dat hij vindt dat Rutte nu wel moet oproepen tot een staakt-het-vuren, maar D66 lijkt daarin binnen het demissionaire kabinet alleen te staan.
De beslissingen van het Israëlische oorlogskabinet en legerleiding zijn volgens het ambtelijk memo ingegeven door wraakgevoelens. „De emotie en woede klinken door in briefings van de IDF [het Israëlische leger]”, staat in het bericht. Deze emoties zouden een rol spelen bij het verruimen van de geweldsinstructies voor de Israëlische militairen en bij de Israëlische interpretatie van het oorlogsrecht.
Dahiya-doctrine
De IDF, zo schrijft de ambassade, probeert bij het grondoffensief de verliezen aan eigen kant zo veel mogelijk te beperken („zero risk”) en gebruikt daarom sneller dodelijk geweld („shoot to kill”). Bovendien ziet de ambassade dat de IDF „elementen” van de zogeheten Dahiya-doctrine toepast. Deze strategie, die voor het eerst werd toegepast bij de oorlog in Libanon in 2006, heeft „de intentie om bewust enorme vernietiging aan de infrastructuur en civiele centra” aan te richten, waarbij grote aantallen burgerslachtoffers voor lief worden genomen. Het doelbewust vernietigen van burgerdoelen is in strijd met het oorlogsrecht, zo meldt het memo.
Het gebruik van grof geweld moet de afschrikking van Israël, dat militair kwetsbaar leek door de aanval van Hamas, herstellen. Volgens het memo wil Israël met zijn offensief in Gaza „credible military force etaleren om Iran en haar proxies [zoals Hezbollah] te laten zien dat ze nergens voor terugschrikken”. Die houding maakt de kans op regionale escalatie eerder groter dan kleiner, vreest de Defensieattaché.
Ambassade neemt berichten over Israëlische plannen om Palestijnen te verplaatsen naar Sinaï-woestijn wél serieus
Omdat de Israëliërs weinig expliciete steun voelen van bondgenoten, op de Verenigde Staten na, zou dit kunnen leiden „tot meer extreme acties en het mogelijk aangrijpen van het noordelijke front [een preventieve Israëlische oorlog tegen Hezbollah]. dan tot gehoopte vredesonderhandelingen”.
Eind oktober zei Rutte in een Kamerdebat dat Israël het recht heeft om de terroristische dreiging te elimineren: „Het vermogen van Hamas om aanvallen uit te voeren, moet verdwijnen.” Volgens de ambassade is „een duidelijke militaire overwinning op Hamas” echter niet te realiseren. Aan Israëlische zijde bestaat bovendien geen overeenstemming over het einddoel van operatie Zwaarden van ijzer. „Het huidige optreden is first and foremost ingegeven door de behoefte een genadeklap uit te delen aan Hamas”, zo staat in het memo: „Het gevoel dat overheerst is dat er daarna wel verder wordt gekeken.”
Zelfs als Hamas bijna volledig wordt uitgeschakeld, zal de ideologie van de fundamentalistische beweging voortleven, staat in het memo. „Hier is geen militair antwoord op mogelijk, dit is een politiek vraagstuk.”
Saoedi-Arabië en Qatar
De Nederlandse Defensieattaché is ook bezorgd over uitgelekte Israëlische plannen om de ruim twee miljoen Palestijnen in Gaza, al dan niet tijdelijk, gedwongen te verplaatsen naar de Egyptische Sinaï-woestijn. Israëlische media schreven onlangs over een beleidsdocument waarin deze optie werd genoemd, wat bij Palestijnen de vrees aanwakkerde voor een etnische zuivering. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu noemde het plan „hypothetisch”, maar de Nederlandse ambassade neemt het wel degelijk serieus. Onder het kopje ‘Thinking the unthinkable’ staat dat in Israël „verschillende mensen – onder wie parlementsleden, adviseurs en militairen – deze optie niet afdoen als extreem, maar als reëel.”
In het memo staat dat een van de scenario’s voor een Gaza zonder Hamas is dat een internationale troepenmacht de kuststrook gaat besturen. Die zou hoofdzakelijk uit Arabische landen kunnen bestaan, waaronder Saoedi-Arabië en Qatar. In het memo staat: „De vraag is wat er nog van Gaza over is na het militaire offensief en wat deze troepenmacht gaat overzien.”
Het ministerie van Buitenlandse Zaken wil niet inhoudelijk reageren op het memo, maar benadrukt dat het gaat om slechts één van een „veelvoud van bronnen” die worden gebruikt bij het opstellen van beleidsadviezen aan de minister. „Nederland is zeer bezorgd over de ernst en de schaal van het conflict”, zo laat het ministerie weten: „Verdere burgerslachtoffers aan beide zijden moeten zoveel mogelijk worden voorkomen.”
Lees ook Anatomie van een humanitaire crisis: Gaza in kaart gebracht
Het is zomervakantie op de campus van de TU Eindhoven en het Neuron-gebouw is bijna volledig uitgestorven. Op twee mannen na: op de eerste verdieping, tussen de uitgeschakelde computers van het AI-centrum, werken Lex Hoefsloot (34) en Bob van der Meulen (28) door. De koffiebar onderin het net gerenoveerde gebouw is gesloten; de twee verontschuldigen zich ervoor dat er niks anders op zit dan het slappe spul uit een machine.
„Hier komen we eens in de twee weken ongeveer bij elkaar”, zegt Van der Meulen. „En dan gaat Lex vooral heel veel vragen.”
Van der Meulen is een jonge ondernemer die z’n eerste softwarebedrijfje heeft opgericht en een studenteninvesteringsfonds. Nu jaagt hij achter een grotere ambitie aan. Hoefsloot is zijn mentor, die sinds een half jaar twee dagen per week meer jonge student-ondernemers aan de TU begeleidt. Het is een nieuwe baan, na jaren als boegbeeld van Lightyear, de hyperambitieuze en gesneuvelde poging een Nederlandse fabrikant van zonneauto’s op te zetten.
Grote plannen
Hoefsloot is zo terug waar zijn avontuur ooit begon. Hier ontwikkelden hij en vier medestudenten tien jaar geleden het plan een auto met zonnepanelen naar de markt te brengen. Het maakte hem uiteindelijk de bekendste start-upondernemer van Nederland. Hoefsloot ging naar San Francisco op zoek naar geld, naar beurzen in Las Vegas, hij zat in tv-programma College Tour, bij de minister van Economische Zaken, begon met autoproductie in Finland. Er werkten meer dan 600 mensen bij Lightyear.
Lex Hoefsloot: „In Nederland saboteren we onszelf vaak: uit angst om te verliezen, willen we niet winnen.”
Foto Merlin Daleman
Begin 2023 ging het bedrijf failliet. Dat kwam voor velen abrupt. Een deel van de investeerders was woedend, 200 miljoen euro in rook opgegaan. Hoefsloot kreeg al snel het stempel van mislukt ondernemer. Maar er was ook een ander geluid: Nederland, of Europa, heeft juist meer Lex Hoefsloots nodig. Mensen met grote plannen, die soms mislukken en soms slagen.
Welke reactie komt Hoefsloot zelf het meest tegen? „Allebei. Maar er is niemand die recht in je gezicht zegt dat je niets bereikt hebt. Ik hoop dat de doorstart van Lightyear laat zien dat er ook nog iets goeds uit voort kan komen.” Lightyear is – afgeslankt – nog actief als producent van zonnedaken.
Heldenstatus
NRC vroeg Hoefsloot al in 2024 of hij wilde terugblikken op Lightyear en praten over de lessen die hij leerde. Dat duurde even. Hoefsloot was een tijd op reis en nam tijd voor zichzelf. Half juli vond dit gesprek plaats. De vraag aan hem was ook of hij iemand mee kon nemen die hij begeleidt. Wat brengt hij nu over?
Als een van de bekendste zonen van de universiteit geniet hij in Eindhoven vooral een heldenstatus onder studenten die zelf een bedrijf willen beginnen. „Lex leert mij dat je gewoon, bam, je grote ambitie moet najagen”, zegt Van der Meulen. „Geen concessies doen.” Hij is tien keer zo ver gekomen als mensen dachten, zegt hij.
Inmiddels mikt Van der Meulen hoger dan zijn softwarebedrijfje en het fonds waarin jonge ondernemers kunnen investeren in plannen van studenten. Hij wil een Europese variant van Y Combinator opzetten, een fameus investeringsfonds uit Silicon Valley dat start-ups via een intensief programma helpt groeien en ze koppelt aan ondernemers met ervaring. Beroemde bedrijven als Airbnb, Stripe en Doordash zijn eruit voortgekomen. Sam Altman was er een tijd de baas, voordat hij met OpenAI begon.
„Zoiets bestaat nog niet in Europa. Als dit lukt, kunnen we echt de wereld veranderen”, zegt Van der Meulen. „Aan de basis staan van twee- of driehonderd succesvolle bedrijven, die bijdragen aan het innovatiever maken van de Europese economie.” Hij is in gesprek met financiers, zowel privaat als publiek. En met founders, mensen die al een keer een onderneming hebben opgezet. „Zij kunnen nieuwe ondernemers begeleiden.”
Tijdens onze camperreis lukte het ons ook niet echt om rust te nemen
Enter Hoefsloot. Die heeft kennis, een netwerk, ervaring. Van der Meulen: „Hij brengt me in contact met investeerders, ook Amerikaanse.” Van „hoe extreem die mensen denken” leert Van der Meulen veel. „Ze zeggen: wij gaan duizend procent die kant op, de rest is dom. Heel wat anders dan het compromisfestival hier in Nederland.”
Soms geeft Hoefsloot juist waarschuwingen. Zoals: je bent er pas als de handtekeningen zijn gezet. Hoefsloot: „Je moet nooit te vroeg een feestje vieren.” Lachend: „Dat hebben wij bij Lightyear veel te vaak gedaan.” Lightyear ging in 2023 mede failliet omdat een verwachte investering door familieconcern VDL niet doorging.
Therapie
De grootse plannen van Lightyear, met aan het hoofd de „Nederlandse Elon Musk” (dixit Twan Huys van College Tour), spraken lange tijd enorm tot de verbeelding. Het haalde geld op bij bekende namen als SHV, InvestNL en Feike Sijbesma, voormalig topman van DSM. Dat was eind 2022 bijna allemaal op. Onder meer een productiestart in Finland viel erg duur uit.
De nasleep van het faillissement was moeizaam. Een boze investeerder stapte zelfs naar de Ondernemingskamer – die niet genoeg grond zag voor een diepgravend onderzoek.
Wij waren in technologisch opzicht veel beter dan onze Amerikaanse concurrenten, maar wij waren er niet goed in dat te laten zien aan onze investeerders
Hij had de investeerders beter in zijn verhaal moeten ‘meenemen’, beseft Hoefsloot nu. „Dat is wel één van mijn lessen geweest, ja. Ik ben er nog steeds van overtuigd dat wij in technologisch opzicht veel beter waren dan onze Amerikaanse concurrenten. Maar wij waren er niet goed in dat te laten zien aan onze investeerders. Je hebt eigenlijk heel veel kennis nodig over hoe je je door al die investeringsrondes heen baant. Die misten we. Achteraf zou ik dat heel anders aangepakt hebben. En dat kan ik nu luchten bij andere jonge ondernemers.”
„Het is therapie voor Lex!”, roept Van der Meulen.
Hoefsloot: „Ja, dat is het, honderd procent. Je zelfvertrouwen krijgt natuurlijk een behoorlijke deuk na zo’n faillissement. Dus ja, wat ik nu doe, is in zekere zin therapeutisch.”
Camperreis met gezin
Twee jaar na het bankroet is Hoefsloot eigenlijk nog steeds aan het bijkomen van alles wat er is gebeurd. Komende maand doet hij voor het eerst van zijn leven mee aan een triatlon, een vriend haalde hem over. „Ik heb echt moeten leren zwemmen, de borstcrawl kon ik niet. Maar als je alleen de schoolslag doet, is alle energie uit je benen voordat je gaat hardlopen.”
Bij het trainen komen „veel herinneringen boven”, zegt hij. „Er is nog veel wat ik een plekje moet geven. Het is bovendien fijn weer een doel te hebben, iets wat echt concreet is. Ook dat is therapeutisch.”
Leven zonder doel vindt hij „oprecht lastig”, geeft hij aan. „Ik heb altijd naar een doel toegewerkt. Niet alleen met Lightyear, ook daarvoor al, met het solarteam. Je bent zo bezig met: om dáár te komen, moet ik eerst naar X toe – tot je bij een einddoel bent. En als dat einddoel weg is… wat doe je dan?”
Het is fijn om met de triatlon weer een doel te hebben. Ook dat is therapeutisch
Dat hij dit moeilijk loslaat, bleek ook tijdens de camperreis die hij na het faillissement maakte. Hoefsloot was vier maanden op pad in Zuid-Europa met zijn vriendin Tessie, die als investment manager bij Lightyear werkte, en hun twee kleine kinderen. „We dachten: we gaan lekker rust nemen. Maar dat lukte dus echt niet. We gingen elke twee dagen ergens anders heen. En als we er dan toch waren, dan wilde ik ook alles zien.”
Ze reisden door Spanje, Portugal, Italië, staken over naar Griekenland en keerden via de Balkan terug. „Achteraf gezien had ik liever niet zo veel kilometers gemaakt. We hebben zelfs nu nog maar 1 procent van Zuid-Europa gezien.”
Confrontatie
Hij zat in een diep dal na het faillissement, bekent Hoefsloot. Zonder de aandacht die zijn – inmiddels drie – kinderen vragen, had hij het nog veel zwaarder gehad, zegt hij.
Hij denkt even na. „Een kind werkt… ontwapenend. Zonder hen was het echt moeilijker geweest. Mijn identiteit hing lange tijd sterk af van het ondernemerschap. Als mensen me in de periode van Lightyear vroegen hoe het met mij ging, wijdde ik een halve zin aan mijzelf en daarna ging ik direct over het bedrijf praten. Het is goed nu te beseffen dat je naast het werkend leven ook een gewoon leven hebt.”
In zijn verwerkingsproces heeft Hoefsloot na de camperreis veel van de investeerders in Lightyear opgezocht, vertelt hij. „Ik ben die confrontatie bewust aangegaan. Je wil toch ook kijken: ben ik nou gek? Hebben jullie het allemaal zo heel anders beleefd? En dan hoor ik ook: jullie waren echt heel dichtbij.”
Het hielp hem. „Veel zeggen zelfs: geef je ambitie niet op. Dat had ik echt nodig. Zij hielpen me inzien dat ook dingen wél waren gelukt. Als je altijd met het uiteindelijke doel bezig bent geweest en je haalt dat niet, dan is in je hoofd eigenlijk alles mislukt.”
Niet met elke investeerder is het goed gekomen. „Een kleine groep is nog emotioneel. Daar heb ik vervelende gesprekken mee, die ook blijven plakken. Ik word dan erg geholpen door mensen die mij uitleggen dat boosheid ook een vorm van onverwerkt verdriet is.Verdriet over hun verloren gegane investering.”
Zwart-wit
Een nieuw, bescheidener doel dan ‘de nieuwe Elon Musk worden’ heeft Hoefsloot gevonden in zijn advieswerk. Dat doet hij niet alleen bij de TU Eindhoven, maar ook voor overheidsinvesteringsfonds Invest-NL en voor Techleap, de netwerkorganisatie die onder leiding van prins Constantijn start-ups, investeerders, overheden en succesvolle ondernemers bij elkaar probeert te brengen.
Of, nou ja, bescheiden: Hoefsloot wil helpen een groot probleem op te lossen dat de Europese start-upwereld al jaren bezighoudt. Hoe voorkomen we dat hier zoveel meer start-ups sneuvelen dan in de VS?
Voor een deel is dat een kwestie van geld. Investeringsrondes zijn in Europa kleiner, en veel geld komt van overheden, die terughoudender investeren en minder risico nemen. In de VS bestaat bovendien meer een cultuur van succesvolle start-up-oprichters die – eenmaal rijk – hun geld opnieuw investeren in startende bedrijfjes.
Het is óók een kwestie van „mindset”, en daar is Hoefsloot vooral mee bezig. „In de VS gaan ze door drie deuren en vijf muren heen om iets voor elkaar te krijgen.”
Lightyear-oprichter Lex Hoefsloot (rechts) is mentor van student-ondernemer Bob van der Meulen.
Foto Merlin Daleman
Dus vertelt hij jonge ondernemers graag een anekdote uit de eerste jaren van Lightyear. „In 2020 hebben we een model van onze auto op een schip naar de VS gezet en zijn we daar op de bonnefooi heengegaan. De eerste dagen hadden we één of twee meetings, dat was niet best. Maar een ervan was wél met een interessante oprichter van een succesvol bedrijf, die ons in contact bracht met zijn netwerk. In een mum van tijd hadden we twintig afspraken. We hebben de auto bovendien voor een hotel gezet waarvan we gehoord hadden dat er veel investeerders kwamen. Dat werkt dus, zo’n object trekt de aandacht. Uiteindelijk zaten we die week ook bij de chief technology officer van Tesla. Ja, dat was natuurlijk dé man met wie we wilden spreken. Soms moet je je eigen geluk gewoon creëren.”
Typisch Nederlandse reactie
Hoefsloots mindset botst met de diagnose die na het faillissement van Lightyear wel werd gesteld: het zou véél te ambitieus zijn geweest auto’s te gaan bouwen. Daar is Hoefsloot het uiteraard niet mee eens – dat vindt hij een typisch Nederlandse reactie. Wel had de strategie om geld op te halen beter geënt moeten worden op die terughoudendheid, denkt hij. „We hebben misschien te veel een hybride Nederlands-Amerikaans bedrijf gebouwd. We hadden eerder moeten vaststellen dat we in Nederland niet voldoende geld konden ophalen voor dit plan, en veel eerder naar de VS moeten gaan. Ik zou dat elke ondernemer nu aanraden.”
Je moet rigoureus durven zijn, houdt hij jonge ondernemers voor. „Heel zwart-wit denken. Bij Lightyear hadden we dat meer moeten doen, en ik hoor het ook veel anderen zeggen die een bedrijf hebben opgericht.”
We hadden veel eerder naar de VS moeten gaan. Ik zou dat elke ondernemer nu aanraden
Maar het omgekeerde gebeurt vaak, zegt hij. „Je ziet bij heel veel start-ups in Nederland dat er een punt komt, waarop ze hun ambities verkleinen. Dat doen we te snel. In Nederland saboteren we onszelf vaak: uit angst om te verliezen, willen we niet winnen.”
Hoefsloot waarschuwt jonge ondernemers als Van der Meulen zo níét te handelen. Bij het opzetten van de Nederlandse accelerator gebeurde het al, vertellen ze. Van der Meulen overwoog het bedrag dat hij wilde ophalen te verlagen, om de haalbaarheid te vergroten. Nee, zei Hoefsloot, zet nou eens hoog in. „Je kunt die ambitie maar één keer verliezen. Als je die hebt losgelaten, ben je haar kwijt.” Hooguit pak je iets tijdelijk wat kleiner aan. „Maar je droom moet je vasthouden.”
Lightyear is uiteindelijk wel doorgestart met een bescheidener ambitie. In Venray werkt het nu als toeleverancier aan zonnedaken voor auto’s. Met diverse automerken lopen geheime pilotprojecten. Hoefsloot is heel zijdelings betrokken. „Ik vond het fijn het boek even dicht te doen.”
Grijze haren
Na het faillissement van Lightyear uitten investeerders en andere betrokkenen diverse punten van kritiek. Zo had het bedrijf zich ook moeten richten op het vermarkten van eigen technologieën – zoals nu – en eerder ervaren personeel moeten binnenhalen.
Daar denkt Hoefsloot anders over. „Over het algemeen is het lastig om toeleverancier te zijn. Je hebt vaak een paar grote bedrijven waar je aan levert, die een monopolie hebben. De auto-industrie is misschien wel het beste voorbeeld. Ze hebben veel macht om jouw prijs te drukken, want je kan je product toch alleen maar aan hen kwijt.”
In Nederland saboteren we onszelf vaak: uit angst om te verliezen, willen we niet winnen
Ook het verwijt dat Lightyear te weinig ‘grijze haren’ had binnengehaald – mensen met ervaring in de autosector of in de financiële wereld – stuit op twijfel bij Hoefsloot. Het gaat er volgens hem ook om wélke ervaring ze binnenbrengen. „Vaak huren start-ups mensen in die afdelingen hebben geleid bij grote bedrijven. Dat is echt tricky, denk ik. Tussen een bedrijf opbouwen of voortzetten zit een fundamenteel verschil.”
Missie
En nu? Gaat hij nog jarenlang ondernemers begeleiden? Af en toe borrelen ideeën op voor een nieuw bedrijf. „Ik verkondig dat iedereen ambitie moet hebben. Toch is dat voor mezelf wel even lastig. Ik wil die hoofdpijn niet nog een keer, denk ik dan. Maar zo werkt het niet. Je weet van tevoren dat die hoofdpijn weer een keer komt als er moeilijke momenten zijn.”
Onderweg met de camper, die op diesel reed, dacht hij af en toe: het blijft een goed idee, een zonnedak op je auto. Maar Hoefsloot merkt dat hij nu kritischer is; de vraag is of een idee wel werkt, of het wel goed genoeg is. Precies de barrières die hij probeert te slechten bij de start-ups die hij begeleidt. „Dat helpt ergens ook wel. Ik snap dat mensen die barrières voelen.”
Als Hoefsloot een nieuw bedrijf zou beginnen, moet dat een ‘missie’ hebben – dat weet hij zeker. „Ik heb veel nagedacht over waar die onrust bij mezelf vandaan komt. Ik denk dat het te maken heeft met iets wat meer mensen hebben: de wereld staat in de fik, doe ik daar iets aan of ben ik er puur gebruik van aan het maken?”
Een grote, bestaande onderneming heeft volgens Hoefsloot vaak moeite een missie in „de haarvaten” te krijgen. „Het bedrijf is op een bepaalde manier gebouwd, gegroeid. Het wordt op een bepaalde manier bestuurd. Een missie wordt dan al snel een sausje.”
Etappe 19, La PlagneDe tweede etappewinst deze Tour: sneller dan de beste klimmers
Thymen Arensman kijkt niet achterom. Hij weet dat hij wordt achtervolgd door de twee beste klimmers ter wereld, Tadej Pogacar en Jonas Vingegaard, maar in plaats van dat hij bevangen raakt door de stress, richt hij zich op wat nu nodig is: snel fietsen.
Met zijn helm een tikkeltje scheef blijft Arensman zijn cadans gestaag volhouden. De top van de klim naar La Plagne komt steeds dichterbij, zijn achtervolgers ook. Met een kilometer te gaan is zijn voorsprong tien seconden. Ze zien hem, Pogacar en Vingegaard, tot Arensman op driehonderd meter een bocht naar links induikt. Weg is-ie, definitief. De Nederlander schudt zijn hoofd vol ongeloof als Vingegaard hem na de finish inhaalt en met een tikje op zijn rug feliciteert.
Twee etappes wint Arensman deze Tour, in de Alpen en de Pyreneeën. De 25-jarige Nederlander is de enige renner die dat kan zeggen in het tijdperk van Pogacar en Vingegaard. ,,Nee is voor mij geen optie”, zegt Arensman na afloop op La Plagne. ,,Ik weet dat ze de sterksten van de wereld zijn, buitenaards bijna, maar ik wilde proberen ze te verslaan. Gelukkig was het genoeg.”
Ploegenpresentatie, LilleZijn eerste Tour
Thymen Arensman ritst zijn jasje dicht tot onder de kin. Met zijn tengere, lange lijf – hij is 1,92 meter lang, 68 kilo zwaar – leunt hij ontspannen op zijn fiets. Achter hem is de ploegenpresentatie in Lille in volle gang. „Het is druk vandaag, maar dat is ook wel leuk.”
Voor het eerst staat Arensman aan de start van de Tour de France. De 25-jarige renner reed al negen grote rondes, werd vijfde (in de Vuelta a Espana) en zesde (twee keer in de Giro d’Italia) en won een etappe in Spanje, maar de grootste wedstrijd van allemaal reed hij nog nooit.
Arensman had er op aangedrongen deze winter; hij wilde de Tour rijden dit jaar. Samen met zijn Britse ploeg Ineos Grenadiers kwam hij tot het volgende plan: eerst zou Arensman de Giro rijden, mét klassementsambities, daarna de Tour, zónder klassementsambities. De rol van kopman zou voor de Spanjaard Carlos Rodríguez zijn.
Voor het team was deze oplossing een „no-brainer”, zegt ploegleider Zak Dempster. „We wilden dat hij zich zou blijven ontwikkelen als klassementsrenner door de Giro te rijden. Omdat hij ook graag naar de Tour wilde, kunnen we daar wat creatiever en opportunistischer voor zijn.”
De Giro werd een sof. Arensman mikte op het podium, maar legde zichzelf zoveel druk op dat hij in het openingsweekend blokkeerde, veel tijd verloor en direct kansloos was voor een goed klassement. Ook viel hij en werd hij ziek.
Na die mislukking ging de focus op de Tour. Dit keer treedt Arensman aan in een vrije rol. „De Giro was niet heel leuk. Nu wil ik mijn eerste Tour gewoon ervaren”, zegt Arensman in Lille.
Hij kijkt uit naar de vijftiende etappe die eindigt in Carcassonne, omdat hij het een mooie vestingstad vindt. En naar de Alpen, waar Arensman als klein jongetje voor het eerst tegen een berg op fietste. „Ik ben echt vrij-vrij”, zegt hij. „Als ik in de vlucht zit, mag ik voor de winst gaan, en anders ga ik mijn teamgenoten helpen. Maar ik hoop dat ik iets moois kan laten zien.”
Thymen Arensman bij de teambus, Toulouse, 15 juli.
Foto Frédéric Scheiber
Thymen Arensman (helemaal links) met zijn ploeg Ineos-Grenadiers bij de start van de Tour de France in Lille, 3 juli.
Foto Anne-Christine POUJOULAT/AFP
Etappe 3, DuinkerkeEen nieuwe rol
In de derde etappe valt Arensman. Samen met een paar teamgenoten ligt hij op de grond. De volgende ochtend relativeert hij de crash: „Ik ben niet echt hard gevallen, maar een paar jongens voor me gingen onderuit waardoor ik ook moest afstappen.” Onder meer zijn ploeggenoot Connor Swift, de wegkapitein van Ineos, ligt erbij. Arensman: „Ik ben bij hem gebleven om te kijken of hij oké was.”
Arensman moet in de eerste week zijn teamgenoten ondersteunen. Hij rijdt aan kop van het peloton, haalt bidons bij de ploegleiderswagen en houdt zijn ploegmaats uit de wind. „Ik help graag”, zegt hij over zijn nieuwe rol. „Die jongens houden normaliter mij altijd in goede positie, nu kan ik het eens terugdoen.”
Lees ook
Lees ook: Thymen Arensman is ‘een denker’ en de meest veelbelovende ronderenner van Nederland
De ploegleiding denkt dat het Arensman helpt in zijn ontwikkeling als klassementsrenner. „Als hij begrijpt wat zijn ploegmaten doen, kan hij beter met ze communiceren”, zegt Dempster. „Thymen moet nu iemand door het peloton loodsen. De volgende keer weet hij wat hij moet zeggen of doen als het andersom is.”
Voor wegkapitein Swift is het even wennen; hij moet zijn teamgenoot, normaliter de kopman, nu bevelen geven. „Maar hij luistert goed hoor”, zegt de Brit lachend. „Hij doet meteen wat je zegt.”
Hij noemt zijn Nederlandse ploeggenoot een fijne, rustige collega, een serieuze jongen, iemand die het laat weten als hij iets vindt. Swift, de DJ van het team, heeft ook Arensmans muzieksmaak leren kennen. „Vooral hardcore house, om ons in beweging te krijgen.”
Etappe 5, CaenWanneer mag hij los?
Onder de bomengalerij naast het hippodrome van Caen komt Thymen Arensman tot stilstand. Het is heet, hij heeft net 33 kilometer op zijn tijdritfiets in 39 minuten en 17 seconden afgelegd, gemiddeld meer dan 50 kilometer per uur, maar er valt geen druppeltje zweet te bespeuren op het gezicht van de Nederlander.
Nee, afgezien heeft hij niet, zegt Arensman. „Ik heb gecontroleerd gereden.” Een dag eerder zei hij de minimale vermogensinspanning te willen doen om binnen de tijdslimiet te blijven. Dat is niet helemaal gelukt, zegt Arensman na de finish. „Ik haalde de renner die anderhalve minuut eerder was gestart vrij snel in, dus misschien ging ik iets te hard. Maar ik wilde mijn lichaam ook niet in slaapstand laten schieten.”
Met zijn tijd wordt Arensman 32ste, 146 renners eindigen achter hem. „Dit was voor het eerst dat ik rustig aan moest doen tijdens een tijdrit.” Hij is aan het aftellen tot hij los mag, zegt de Nederlander. Wanneer dat is? „Als de bergen beginnen.”
Arensman tijdens de individuele tijdrit in en rond Caen, 9 juli 2025.
Foto Tim de Waele/Getty Images
Etappe 10, Le Mont-DoreBijna raak
„Sorry guys, so close.” Arensman zegt het zo zachtjes dat het bijna niet te verstaan is. Zijn teamleden beginnen te klappen als hij aankomt bij de bus, na een afdaling van de Puy de Sancy. Arensman salueert terug.
In de eerste bergrit van de Tour is Arensman tweede geworden. Hij was wel klaar met dat „punchy gedoe”, de etappes in de eerste week met korte, steile hellinkjes. En met de stress in het peloton, zegt Arensman. „Het is de Giro of Vuelta in het kwadraat, het is echt een chaos.” Doe hem maar een slepende klim, liefst drie kwartier of langer.
Arensman had deze tiende etappe van tevoren aangekruist. Vorig jaar was hij met zijn zwager in het Centraal Massief gaan fietsen en gingen ze langs bij Romain Bardet, een Franse renner die dit voorjaar is gestopt en een vriend is van Arensman.
„Hij stuurde me gisteren een voicememo van acht minuten over het parcours. Het leek wel een podcast”, zegt Arensman na afloop van de etappe. De tips kwamen goed van pas, Arensman deed bijna alles goed, maar er was er eentje beter: Simon Yates, winnaar van de laatste Giro. „Ik dacht even dat ik hem nog kon pakken, maar hij had nog een kleine versnelling over.”
Heel erg lijkt Arensman er niet mee te zitten. Fris gedoucht zegt hij dat de vermoeidheid nog niet echt voelbaar is. „Als ik de juiste dingen blijf doen, kalm blijf in de bergetappes, dan zit er hopelijk nog wel meer in”, zegt Arensman. „De Tour is voor mij eindelijk echt begonnen.”
Etappe 14, Luchon-SuperbagnèresZijn beste dag: als eerste over de streep
Zak Dempster smeekt het hem. De ploegleider rijdt naast Arensman tegen de Col du Tourmalet op. Er volgen nog beklimmingen naar de Col d’Aspin, de Peyresourde en Luchon-Superbagnères, maar de Nederlander smijt nu al met zijn krachten. „Hij was zo nerveus dat hij alle verantwoordelijkheid om een kopgroep te vormen op zich nam”, vertelt Dempster een dag later. „Ik zei tegen hem: als dit fout gaat, is het mijn schuld, maar please, ga in het fucking wiel van iemand anders zitten.”
Arensman beleeft in de Pyreneeënrit met vijfduizend hoogtemeters zijn beste dag van deze Tour. Hij weet in de kopgroep te geraken, met nog vijftien andere vluchters. Simon Yates zit er weer bij, die Arensman in het Centraal Massief wist te verslaan, en nog meer grote namen. Maar niemand is die dag beter dan Arensman, die aan kop blijft sleuren tot hij alleen rijdt. „Alsof hij diamanten benen had”, zegt Dempster.
Arensman tijdens de veertiende etappe.
Foto’s Sarah Meyssonnier/Reuters, Thibault Camus/AP
Zijn ouders Martijn en Rianne zien Arensman op de Tourmalet langsrijden. Gespeend van internet bellen ze daarna hun dochter Isabel, die thuis in Nederland voor de televisie zit. „Ze hield ons heel feitelijk op de hoogte”, zegt Martijn Arensman. „Op het eind zei ze: hij moet nog driehonderd meter, ik denk dat hij het wel gaat halen.”
Aan de finish heeft Arensman een minuut over op zijn achtervolgers. Hij drukt zijn handpalmen tegen zijn slapen in ongeloof. De ceremoniële plichtplegingen ondergaat hij met een verbaasde gezichtsuitdrukking. „Dit is bizar. Wat ik heb gedaan? Heel hard gefietst denk ik.”
Terug in het hotel staan zijn ouders in de lobby. Ze hebben niets meegekregen van de finish, maar zien nu hoe Arensman wordt opgewacht door zijn team, de media, en fans. „Heel gek eigenlijk”, zegt zijn vader Martijn. „Maar om te zien hoe je kind straalt, hoe het muntje nu een keer zijn kant opviel, dat was heel mooi.”
Thymen Arensman in Luchon-Superbagnères nadat hij de veertiende etappe van de Tour heeft gewonnen.
Foto Loic Venance/AP
Etappe 16, Mont VentouxEen andere Arensman
Bij de start in Montpellier weet Arensman het al: hij heeft de benen niet om de etappe te winnen. Maar drie uur later begint de slotklim naar de Mont Ventoux en zit de Nederlander toch in de kopgroep. Arensman voelt dat iedereen naar hem kijkt. Hij probeert te demarreren, maar als zijn medevluchters counteren, weet hij: het is voorbij.
„Vanaf dat moment was het afzien”, zegt Arensman na afloop. Toch is hij blij. „Met de benen die ik had, heb ik alles eruit gehaald en alles goed gedaan. Daar ben ik trots op.”
Dezelfde positieve houding had Arensman na de klimtijdrit, de dag voordat hij een etappe won. „Ik had geweldige benen, maar ik wist dat ik Pogacar niet ging verslaan”, zei hij toen. „Dus ik heb maar een beetje naar de fans en het uitzicht gekeken, dat was wel leuk.”
Bij zijn ploeg Ineos zien ze deze Tour een andere Arensman rondrijden, zegt ploegleider Dempster. „Thymen kan zo hard zijn voor zichzelf, dat het moeilijk is om naar te kijken. Uiteindelijk is het maar een wielerwedstrijd, daar moesten we hem constant aan herinneren. Nu begint hij dat door te krijgen.”
Arensman tijdens de beklimming van de Mont Ventoux, 22 juli.
Foto Sarah Meyssonnier/Reuters
Na de Giro van vorig jaar besloot Arensman dat er iets moest veranderen. Hij was net als in 2023 zesde geworden, maar voor hem voelde dat als een stap terug. Zeker na alle opofferingen; Arensman zocht altijd de grens op in hoeveel hij trainde, hoeveel hij woog, wat hij van zichzelf verwachtte. „Ik wilde altijd heel graag. Als het dan niet lukte, vond ik dat heel vervelend”, zegt Arensman tijdens de Tour over.
Hij trok zich afgelopen zomer terug uit de selectie voor het WK wielrennen en ging op fietsvakantie met zijn zwager, van Andorra naar Nederland. Fietsen zonder verplichtingen en doelen, gewoon omdat het leuk was. Dat was een kantelpunt, zegt zijn vader Martijn. „Daarna reed hij goed in de Ronde van Lombardije en sloot het seizoen af met een goed gevoel.”
In de winter ging Arensman werken met een nieuwe coach, en paste hij zijn dieet aan. Die nieuwe aanpak heeft een enorme uitwerking gehad, zegt Martijn Arensman. „Thymen fietst weer met plezier, voelt zich lekker. Ik zie hem meer genieten.”
„Ik til er nu wat minder zwaar aan”, zegt Arensman zelf. „Als je het wat meer loslaat, dan gaat het makkelijker. En als je dingen leuk vindt, gaat het altijd beter.”
Thymen Arensman voor de teambus, Toulouse, 15 juli.
Foto Frédéric Scheiber
Etappe 19, La plagneEen grote meneer
Alles in het lichaam van Arensman roept: ‘langzamer, langzamer!’ Hij weigert toe te geven. Na zijn demarrage op dertien kilometer van de streep heeft hij een halve minuut op zijn achtervolgers – en zijn tweede etappezege binnen handbereik. ,,Het is een mentaal spelletje, op dat moment moet je gewoon pushen”, zegt hij even later op de top van La Plagne, zijn schouders opgetrokken van de kou en de medaille voor de winnaar om zijn nek. Dat hij wéér gewonnen heeft, kan hij nog niet bevatten. ,,Het voelt alsof ik droom.”
De Tour is nog niet afgelopen, maar voor Arensman is deze editie geslaagd. Bij zijn ploeg Ineos zijn ze vooral bezig met Arensmans toekomst als ronderenner. ,,Nu hij heeft gezien dat hij in deze rol kan winnen én plezier kan hebben, hoop ik dat Thymen dat plezier ook kan gaan combineren met een klassement rijden”, zegt ploegleider Dempster. ,,Dat geluk het wondermiddel voor hem is.”
,,Ik weet nu wat er voor nodig is om op dit niveau te komen,” zegt Arensman op La Plagne. ,,Dus ik ga vooral zo door.”
Arensman, zegt zijn vader Martijn, kan enorm opkijken naar anderen. ,,Thymen maakt zichzelf heel erg klein. Ik hoop dat hij door deze Tour doorkrijgt dat hijzelf ook een grote meneer is.”
Thymen Arensman bij de finish van de etappe van vrijdag op La Plagne, waar hij als eerste aankomt..
foto’s CHRISTOPHE PETIT TESSON/epa, Loic VENANCE/AFP, Thibault Camus/AP
Talisia Misiedjan (35) staat meestal afwijzend tegenover interviews: ze werkt achter de schermen, niet ervoor. Als mede-eigenaar van casting- en managementbureau A Million Faces geeft ze het Nederlandse medialandschap vorm. Holly Mae Brood, Tim Hofman, Edson da Graça en Eloise van Oranje: veel toonaangevende bekende Nederlanders van deze tijd worden door Talisia en haar compagnon Lenneke van Ingen vertegenwoordigd. Een van de snelst rijzende sterren? Haar zusje, Quinty Misiedjan (28).
Talisia en Quinty zijn voor verschillende generaties beeldbepalend binnen de populaire cultuur. Voor Talisia begon dat bij de bekende jeugdserie SpangaS, die van 2007 tot 2022 iedere schooldag op televisie was – met herhalingen in het weekend. Talisia, die de rol van Avalanche Blokland op zich nam, speelde in zeker zeshonderd afleveringen. SpangaS was een ongekend succes, in de hoogtijdagen had de serie gemiddeld 200.000 tot 300.000 kijkers per dag.
Waar Quinty vroeger werd herkend als ‘het zusje van Avalanche’, is dat tegenwoordig eerder andersom. Ze behoort tot de eerste generatie presentatoren die niet via de klassieke televisie opklom, maar via sociale media. Met de comedy-sketches en vlogs die ze plaatste op haar YouTube-kanaal Quinsding had ze al snel meer dan 250.000 abonnees. Na twee keer te zijn uitgeloot voor de studie geneeskunde besloot ze zich volledig op de mediawereld te richten.
Al snel verplaatste haar carrière zich naar Hilversum, waar ze vanaf 2017 verschillende programma’s voor de publieke omroep presenteerde. Twee jaar geleden kreeg ze haar eerste grote televisieklus: het muziekprogramma That’s my Jam bij Omroep Zwart. Begin dit jaar werd bekend dat ze samen met Jamai Loman The Voice Kids gaat presenteren.
En Quinty richt zich niet alleen op televisie. Sinds 2022 maakt ze samen met Soundos El Ahmadi en Edson da Graça Bims, een podcast over de Amsterdamse wijk Bijlmer waar ze alle drie opgroeiden. Daarnaast is ze een van de juryleden van de Nederlandse vakjury van het Eurovisie Songfestival 2025.
Het thema van deze zomergesprekken zette Talisia aan het denken. Ze kan zich voorstellen dat zij en haar zusje een interessant verhaal hebben; hun achtergrond, hoe ze werken en hoe dat samenkomt. „Kom je daar nu pas achter?”, had Quinty lachend gevraagd. En dus kwam het eerste gezamenlijke interview met de zusjes Misiedjan er toch.
We spreken eerst af op de Open Schoolgemeenschap Bijlmer (OSB) in Amsterdam-Zuidoost, de middelbare school waar ze allebei op hebben gezeten. Het is deze maandagmiddag in mei rustig in het immens grote complex, waar in de gymzaal examens worden afgenomen. De ontvangsthal is licht, witte lijnen krullen op een blauwe vloer door het gebouw. Als de bel gaat, stromen tientallen leerlingen via de hoofdingang het schoolplein op. Sommige groepjes blijven daar hangen, anderen strijken naast ons neer op de bankjes langs de sportvelden tegenover de school. Tijd om een rustiger plekje op te zoeken.
Ter voorbereiding van het gesprek belden we met broer Sheraino (24) over zijn oudere zussen. Wat hij het belangrijkste vond? Dat we zouden vragen wie eigenlijk de lieveling is van hun moeder Sandra Geugjes. Dat levert een bulderlach bij de vrouwen op, een geluid dat deze middag vaker zal klinken. Want het antwoord weten ze allebei. Talisia: „Sheraino is haar prins. Dat komt naar voren in kleine, subtiele dingen.” Hun broertje is de jongste van het gezin, zegt Quinty. Dat maakt hun band volgens haar heel speciaal. „Voor mijn broertje is onze moeder de grappigste persoon op aarde. Als hij zou geloven in een god, dan staat zij daar boven.”
Hun moeder „heeft een hart van goud”, vertelt Quinty. „Iedereen is altijd welkom. Onze moeder is heel erg van het delen en liefde geven.” Talisia vult aan: „Ma is onze rots. Ze doet echt alles voor ons, en wij daardoor ook voor elkaar.”
Sandra voedde haar drie kinderen grotendeels alleen op, na de scheiding in 2015 verdween hun vader volledig uit beeld. In die tijd had het gezin weinig te besteden. Volgens Talisia is zo’n gezinssituatie „de grootste onderneming die je kan dragen”.
„Dankzij haar zijn we enorm ondernemend: met een beetje onderuithangen kom je er niet.” Dat doorzettingsvermogen was een belangrijk onderdeel van hun opvoeding. „Veel mensen zitten gevangen in de beperkingen die de wereld hen oplegt. Wij zijn opgegroeid met de vrijheid om te denken: als ik ergens hard genoeg voor werk, dan kan ik dat.”
Quinty: „Maar ze is wel realistisch hoor. Als kind zong ik bijvoorbeeld nog wel eens en ja, dat was niet super.”
Talisia: „Ik wilde het niet zeggen, maar…”
Mijn moeder is wel realistisch hoor. Als kind zong ik nog wel eens en ja, dat was niet super
Quinty: „Mijn stem was zo ongelooflijk schel, de tandjes. En dat werd dan ook wel gezegd. Dus er was helemaal niks in mij dat dacht: ik ga me voor het Eurovisie Songfestival inschrijven.”
Ze kregen van huis uit mee dat niets belangrijker is dan familie. Dat werd soms ook als chantagemateriaal gebruikt, lacht Quinty. „Mijn broertje kon vroeger het bloed onder mijn nagels vandaan halen. Maar als we fel naar elkaar werden, zei mijn moeder: ‘Als ik er niet meer ben, hebben jullie alleen elkaar’. Daarna kan je natuurlijk geen ruzie meer maken. Dat zinnetje vangt precies wat het is. We voelen heel sterk dat dit onze absolute basis is.”
Foto Merlijn Doomernik
Couscous uit een Knorr-pak
Alle Misiedjan-kinderen gingen naar de OSB, al zat Talisia door het leeftijdsverschil nooit met haar zusje en broertje op school. „Daar baal ik van hé. Ik had het echt fantastisch gevonden om met jullie op school te zitten.” Quinty: „Hij was een puber. Het enige waarvoor hij naar zijn zus kwam, was voor geld om een broodje in de kantine te kopen.”
Talisia is sinds haar eindexamens niet vaak op haar oude school geweest, behalve om Sheraino af en toe op te halen. Hij trommelde dan zo veel mogelijk klasgenootjes op om een glimp van zijn beroemde zus op te vangen. Quinty was hier enkele weken voor het interview nog. Ze werd gevraagd om jurylid te zijn voor een talentenjacht die de OSB organiseerde. „Deze school heeft mij veel gebracht, dus dan vind ik het wel vet om iets terug te kunnen doen.”
Op de OSB zijn de eerste twee leerjaren gemengd. Alle niveaus, van vmbo-kader tot vwo, zitten samen in een klas. De school trekt leerlingen uit verschillende sociaal-economische klassen en buurten. Uit Amsterdam-Zuidoost, maar ook uit andere wijken en omliggende dorpen. „Compleet andere ecosystemen”, beschrijft Quinty. „En die komen hier allemaal bij elkaar, waardoor je met al die verschillende mensen leert samenwerken. Met een vwo’er communiceer je heel anders dan met vmbo-vriendjes. Maar je leert het wel, omdat het moet.”
De ‘echte’ maatschappij was na hun jaren op de OSB wel even wennen. Een ‘cultuurshock’, noemt Quinty het. Diversiteit bleek opeens niet vanzelfsprekend. „Hoe bedoel je, je weet niet hoe je gedag zegt in het Arabisch? En hoezo heb je nog nooit couscous gegeten of alleen uit een Knorr-pak? Ik denk oprecht dat er heel veel shit de wereld uit zou zijn als een middelbare school als deze de standaard is. Dat zou ik echt iedereen gunnen.”
Na de fotoshoot verplaatsen we ons naar de zonovergoten tuin van hun moeder. Het gezin verhuisde in 2016 van de Bijlmer naar Zaandam. Hoewel Talisia al het huis uit was, is dit wel de plek waar ze tot rust komt. Quinty woonde hier tot vorig jaar. „Dit adres staat nog steeds in Google Maps als ‘thuis’, maar gelukkig woon ik nu op zeven minuten lopen.”
De fotograaf heeft de geïnterviewden foto’s laten maken met een zelfontspanner
Komen jullie hier vaak over de vloer?
Quinty: „We spreken elkaar dagelijks. Concrete afspraken maken we niet: op de momenten dat we niets gepland hebben, of toevallig vrij zijn, komen we hier. Tijdens de perfecte vrijdagavond kijken we met z’n allen Married at first sight en bestellen we Turks.”
Talisia: „Ik verbaas me erover dat de band die wij met onze familie hebben niet de standaard is. Sommige mensen spreken hun ouders een keer per maand, dat kan ik me echt niet voorstellen. Ik voel zieke heimwee als ik mijn moeder, Quinty of Sheraino twee weken niet heb gezien. Onze grootouders lieten al zien hoe belangrijk het is om er voor elkaar te zijn, om samen te blijven.”
Als kinderen logeerden Talisia, Quinty en Sheraino ieder weekend bij hun oma en opa. Talisia: „We hadden een heel ritueel. Op zaterdagochtend stond ik samen met opa om zeven uur op. Na een beschuitje met vruchtenhagel aan de keukentafel gingen we samen boodschappen doen. ’s Middags gingen we dan met zijn allen naar de HEMA, een rookworst halen. Of naar de viskraam voor kibbeling.”
Quinty had een extra sterke band met haar oma, met wie ze haar verjaardag deelde. „Als kind kon ik veel zijn, maar ook heel weinig; ik ging een beetje alle kanten op. Zij begreep mij ook in mijn stilte.”
In de jaren dat Talisia nog enig kind was, ging zij ook ieder weekend naar haar grootouders toe. „De band die Quinty met oma had, had ik met opa. Ik mocht ook altijd voorin de auto zitten.” Ze heeft een eerbetoon aan hem op haar enkel getatoeëerd.
Zijn er weleens onderlinge spanningen?
Het blijft lang stil, de zussen fronsen hun wenkbrauwen. Van spanning is eigenlijk sinds hun tienerjaren al geen sprake meer. Ook dat is een verdienste van hun opvoeding, aldus Talisia. „Ik zou voor Quinty en Sheraino door het vuur gaan, ze mogen mijn leven hebben. Terwijl onze karakters niet eens een beetje op elkaar lijken. Goed, we zijn alle drie creatief, competitief, maken veel geluid en lachen precies hetzelfde. Maar daar houdt het wel op.”
Mijn moeder is wel realistisch hoor. Als kind zong ik nog wel eens en ja, dat was niet super
En nu werken de zussen samen: Quinty is aangesloten bij A Million Faces, het managementbureau waar Talisia directeur van is. Toen Quinty’s kijkcijfers op YouTube stegen, werd ze benaderd door verschillende mensen die haar wilden vertegenwoordigen. „Dat vertelde ik aan mijn grote zus, die direct zei: no way dat iemand anders jouw manager wordt, dat ga ik doen.”
Talisia weet als geen ander wat er bij bekendheid komt kijken. „Tijdens SpangaS durfde ik niet meer over straat zonder oortjes. Want er is niks zo naar als het gevoel dat je wordt bekeken of dat mensen over je fluisteren. Ik had daar best meer begeleiding in willen krijgen.” Dat gemis is volgens haar niet de reden dat ze deze carrière koos. „Maar omdat ik begrijp wat er gebeurt als je ineens bekend wordt, ben ik wel een heel goede manager.”
Ik vind het heel bijzonder dat ik bij Quinty heel klein kan worden
Hebben jullie een goede balans gevonden voor die verschillende rollen?
Talisia: „We hebben natuurlijk wel eerst een goed gesprek gehad. Als er ooit iets zou gebeuren in het zakelijke stukje waardoor we clashen, dan is dat klaar. We zijn in de eerste plaats familie.”
Quinty: „Als ik in de studio sta, is er even geen ruimte voor onze familieband, dan heb ik Talisia nodig als manager.”
Talisia: „In die rol zal je ook nooit last hebben van mijn persoonlijke leven. Twee jaar geleden ging ik absoluut niet lekker, maar weinig mensen wisten dat. In the end zijn er natuurlijk altijd mensen op wie je kunt leunen, mijn familie voorop. Ik vind het heel bijzonder dat ik bij Quinty heel klein kan worden.”
De samenwerking blijkt succesvol: Quinty is een van de presentatoren van het nieuwe seizoen van The Voice Kids. Dat ze zo snel zo’n groot podium zou krijgen, had ze niet verwacht. Wel was het een diep gekoesterde wens om „óóit, als ik later groot was” een televisieprogramma op primetime te presenteren. En toch voelt het niet te snel, zegt Quinty. „Het is een logische vervolgstap.” Zenuwen heeft ze niet, zegt ze.
Talisia: „Weet je wat Quinty’s grootste kwaliteit is? Het leven haar bitch maken. Het gezegde als je citroenen krijgt, maak je limonade? Dat is precies hoe zij in het leven staat.”
Als kind had Quinty ernstige eczeem en ze heeft meerdere allergieën. „Er waren momenten dat ik niet kon meespelen omdat zweten pijn deed. Dan verzon ik spelletjes waardoor de rest van de klas met mij mee wilde doen.”
Talisia: „Zie je, het leven je bitch maken.”
Tijdens de fotoshoot op het schoolplein maken de zussen veel los. Terwijl Talisia en Quinty voor de fotograaf poseren, fietsen twee scholieren langs. „Slay, jullie kunnen dit”. Een andere langslopende leerling knipt instemmend met haar vingers: „Period!”
De fotograaf heeft de geïnterviewden foto’s laten maken met een zelfontspanner
Zien jullie jezelf als rolmodel?
Talisia: „Eigenlijk heb ik heel lang niet om me heen gekeken. Ik ben gaan rennen, hup. Pas nu denk ik: góh, wat is de mediawereld wit. Jezus Christus, hoe kan dit? Dat is ook een van de redenen waarom ik af en toe wel een interview geef of langskom in een podcast. Omdat ik hoop dat ik toch iemand van kleur kan inspireren om te vechten om de mediawereld er wat anders uit te laten zien. Op beeld maken we stappen, maar achter de schermen hebben we nog veel te halen.”
Quinty: „That’s My Jam heeft mij heel erg laten zien wat voor verrijking een team van mensen met verschillende achtergronden kan geven. Daarmee maak je betere programma’s.”
Talisia: „Dat merk ik als manager ook. Als het bij een talkshow over zwarte artiesten gaat, dan worden al onze mensen van kleur gebeld. Maar over andere onderwerpen worden ze bijna niet benaderd. Juist daarom is het zo ongelooflijk belangrijk om je redactie inclusief te maken. En dat draait niet alleen om kleur, maar gaat bijvoorbeeld ook over leeftijd, seksualiteit en gender. Mensen zijn bang voor die inclusie, terwijl het je leven alleen maar rijker en mooier maakt. Je moet het alleen wel willen.”
Volgens Talisia was SpangaS een voorbeeld van hoe het zou moeten. Over scenarioschrijfster Anya Koek zegt ze: „Praise haar, alsjeblieft. Als ik nu kijk naar die verhaallijnen over grensoverschrijdend gedrag, discriminatie, scheiden, pesten, homoseksualiteit… Waar iedereen moeilijk doet dat het zo lastig is om inclusief te zijn, deed zij het gewoon.”
Destijds was Talisia zich weinig bewust van de impact die haar rol had. „Ik was zeventien, dus ik was vooral bezig met of ik geen puistje had als ik op beeld moest. Pas later realiseerde ik me dat ik een soort voorbeeld of inspiratie was geweest. Dat mensen zich met mij konden identificeren, alleen al omdat ze voor het eerst een meisje van kleur op televisie zagen. En dan ook nog zonder stereotyperingen; Avalanche kwam uit een gezinssituatie waar je normaal witte gezinnen in ziet.”
Jullie moeder is wit. Wat voor invloed had dat op jullie opvoeding?
Quinty: „In de Surinaamse gemeenschap zit generaties aan pijn. Dat gaat in je genen zitten. Onze moeder heeft dat niet. Ze heeft wel iets anders: een ongelooflijk bewustzijn van wie wij zijn en hoe we in de wereld staan. Dat ze drie donkere kinderen op de wereld heeft gezet. Het is onderdeel van hoe ze ons heeft opgevoed.”
Talisia: „In de maatschappij zijn wij vrouwen van kleur. Maar door onze moeder hebben wij een andere mindset: ja, ik moet waarschijnlijk harder werken dan iemand die wit is. Maar niemand gaat me tegenhouden.”
Quinty: „In onze opvoeding was ‘anders zijn’ normaal. Zelfs de witte mensen in mijn omgeving waren niet homogeen. Er zaten een Zweedse en een Duitse in mijn klas en die hadden echt een andere culturele achtergrond. Dat ik dacht: I’m white vergeleken met jullie. En dan voelde ik me extreem Nederlands. In de Bijlmer werd verschil juist gevierd. Tijdens Kerstdiners aten we gevulde eieren, pom en een tajine.”
Talisia: „En kaas met worst en augurk.”
Quinty: „Hé, die shit is lekker!”
Weer die bulderlach.
Foto Merlijn Doomernik
Talisia en Quinty Misiedjan
‘Talisia zei: No way dat iemand anders jouw manager wordt’
