N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Migratie Een rechtse Kamermeerderheid wil vluchtelingen naar Rwanda sturen. Een triest plan dat gedoemd is te mislukken, stelt Jeroen Corduwener.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data97067313-8df3ae.jpg)
Foto Victoria Jones / Alamy via ANP
Een rechtse Kamermeerderheid in de Tweede Kamer heeft een uiterst discutabel, triest plan omhelsd: asielzoekers moeten hun asielaanvraag in landen ver buiten de Europese grenzen doen en daar wachten op de uitslag. In een motie dringen de partijen aan hierover te overleggen met Denemarken. Dat land wil asielzoekers terugsturen naar Rwanda, en zoekt in Europa samenwerking met andere landen. De PVV, FvD, SGP, BBB, Groep Van Haga, Omtzigt, en JA21 maar ook regeringsfracties VVD en CDA, vinden dat er zo „veelbelovende kansen” zijn om de asielcrisis in Nederland op te lossen.
Het is het zoveelste wanhopige en tot mislukken gedoemd idee om asielzoekers in Nederland – en in Europees verband – de deur te wijzen, nog voordat ze daar überhaupt door zijn binnengetreden. Eerder werden deals gesloten met het door oorlog en terreur geteisterde Libië, met Turkije en met Afrikaanse landen. Geld speelt voor Europese landen geen rol, universele mensenrechten helaas evenmin.
Mensen die oorlog, geweld en repressie ontvluchten hebben volgens het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties, ook door Nederland geratificeerd, recht op een eerlijke procedure in het land waar ze asiel aanvragen. Terugsturen naar welk ander land, het zogenoemde ‘refoulement’ is volgens dit verdrag verboden. Denemarken heeft dat eerder al in niet mis te verstane woorden te horen gekregen van de Eurocommissaris voor Migratie en de VN Vluchtelingenorganisatie.
Commerciële business
Eerder deed het Verenigd Koninkrijk een poging om asielzoekers naar Rwanda te sturen. Het plan liep stuk op een negatieve uitspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Hoewel de Britten via andere wegen proberen hun zin te krijgen, is er tot op de dag van vandaag nog geen asielzoeker door Londen naar Rwanda gestuurd. Intussen heeft de Britse regering wel al 150 miljoen euro aan het Afrikaanse land betaald. Voor Rwanda is het gewoon een commerciële business.
De keuze voor dat land is even opmerkelijk als schrijnend. Rwanda speelt een hoofdrol in een bloedige oorlog die van de rebellenbeweging M23 in buurland Congo wordt uitgevochten, cynisch genoeg met een half miljoen vluchtelingen tot gevolg. In eigen land voert het Rwandese regime, met een president die zichzelf voor decennia heeft laten benoemen, een meedogenloos bewind. In de afgelopen jaren zijn honderden journalisten, oppositieleden en mensenrechtenactivisten vermoord, gevangengezet of verdwenen. Rwandezen die het regime ontvluchten, ruim 12.000 in 2022, lopen ook in het buitenland het risico te worden vermoord.
Hoe het wel kan, bleek deze week uit een overeenkomst die Duitsland heeft gesloten met Gambia. In ruil voor het terugnemen van illegalen uit dat land stuurt Gambia door Duitsland officieel uitgenodigde migranten. Die zijn om de tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen.
Deze deal weerspiegelt inzicht in en aanpak van een doordacht en menselijk migratiebeleid. Ze kan een einde maken aan illegale en vaak dodelijke migratie omdat ze arbeidsmigratie scheidt van vluchtelingen, en zo het aantal niet-terechte asielaanvragen drastisch vermindert. Daarmee wordt ook het doel bereikt dat de bonte rechtse flank in Nederland wil. Maar dan wel op een humane intelligente manier.
