De eerste effecten van Trumps handelsoorlog zijn al zichtbaar

Als je het niet ziet, bestaat het ook niet. De manier waarop president Donald Trump de Amerikaanse bevolking onwetend probeert te houden van de gevolgen die zijn heffingenoorlog heeft, doet denken aan de klimaat-satire Don’t Look Up. Daarin ontkent de Amerikaanse president (gespeeld door Meryl Streep) domweg dat er een allesverwoestende komeet op weg is naar de aarde. Niet naar boven kijken, is het devies – met apocalyptische gevolgen.

Trump probeerde deze week hetzelfde, maar dan met de prijzen van producten in de webwinkel Amazon. Binnen dat bedrijf was een plan gesmeed om op de site aan te geven welk deel van de hogere consumentenprijzen het gevolg was van de invoerheffingen van Trump. Een telefoontje van de president naar Amazon-baas Jeff Bezos was genoeg om dat plan naar de prullenbak te verwijzen. Niets aan de hand mensen, allemaal doorlopen graag.

Los van de dubieuze inmenging van Trump in de bedrijfsvoering van Amazon is hier wel degelijk een belangrijke les te trekken: de extreem hoge heffingen die Trump heeft losgelaten op producten uit China, beginnen de Amerikaanse consument echt te raken. Amazon importeert een groot deel van de producten op zijn site uit China. De prijzen daarvan zijn sinds 9 april fors hoger geworden. De heffing op alles wat uit China komt, is inmiddels opgelopen tot 145 procent van de invoerwaarde. Dat gaan consumenten in de VS merken.

En niet alleen bij Amazon. De Chinese koopjeswinkel Temu en fastfashiongigant Shein hebben de prijzen van een aantal producten in de VS de afgelopen weken fors verhoogd, ontdekte financieel persbureau Bloomberg. Dat heeft deels te maken met de verhoogde invoerheffingen, maar ook met het wegvallen van de vrijstelling van zo’n heffing voor kleine pakketjes uit China. Zijn die pakketjes tot een waarde van 800 dollar nu nog vrijgesteld van invoerheffing, vanaf vrijdag 2 mei worden ze belast met een tarief dat 120 procent van de waarde bedraagt, of 100 dollar per poststuk. En dat komt rechtstreeks voor rekening van Amerikaanse consumenten.

Bloomberg bekeek een aantal van de bestverkochte schoonheids- en gezondheidsproducten en constateerde prijsstijgingen van gemiddeld 51 procent. Ook een stekkerdoos van voorheen 19,49 dollar trok de aandacht. Daar kwam door de heffingen 27,56 dollar aan extra kosten bij, aldus Bloomberg.

Grote verschuivingen

De stijgende consumentenprijzen zijn het meest directe gevolg van de handelsoorlog. Daarnaast is een effect zichtbaar in de Amerikaanse economie zelf. Die kromp in de periode januari-maart met 0,3 procent ten opzichte van het vierde kwartaal van vorig jaar, zo werd woensdag bekend. Dat kwam vooral doordat de import eind 2024 steeg, voorafgaand aan de heffingen. En die importmiljarden worden volgens geldend statistisch gebruik van het bbp afgetrokken.

Ook in de wereldeconomie zijn inmiddels grote verschuivingen zichtbaar. Containerschepen uit China zijn een paar weken onderweg naar de VS, en komende week komen de eerste aan die zijn vertrokken nádat de heffingen van kracht zijn geworden. In de haven van Los Angeles, de belangrijkste aanvoerroute voor goederen uit China, verwachten ze een derde minder aankomsten in de week van 4 mei dan het jaar ervoor. Eenzelfde trend is zichtbaar in de luchtvracht; ook deze sector meldt een scherpe daling in de boekingen. Volgens de jongste gegevens van containervolgsysteem Vizion waren de boekingen voor standaardcontainers van China naar de VS medio april 45 procent lager dan een jaar eerder, aldus de Britse zakenkrant Financial Times deze week. De verwachting is dat die terugval langer zichtbaar blijft.

Dat gaat onherroepelijk tot aanvoerproblemen leiden in de VS. Analisten verwachten dat sommige producten er binnen een paar weken helemaal niet meer beschikbaar zijn.

De handelsoorlog doet ook aan de andere kant van de Stille Oceaan pijn. Economen van grote banken schatten in dat de Chinese export naar de VS met 50 tot 70 procent daalt, dat de economische groei 1,1 tot 2 procentpunt lager uitvalt en dat dit gepaard gaat met flink banenverlies.

Die krimpverwachting is terug te vinden in de officiële cijfers over de Chinese economie. De maakindustrie kromp er in april het sterkst sinds 2023, en de officiële index van inkoopmanagers in de sector – graadmeter voor de economische ontwikkeling op korte termijn – kwam uit op 49, het laagste niveau sinds december 2023. Een score onder de 50 betekent dat de inkopers krimp verwachten.

De chaos door de handelsoorlog leidt er ook toe dat de dollar ten opzichte van andere valuta sterk in waarde is gedaald. Tegelijk is de euro veel sterker geworden. Dat brengt risico’s met zich mee voor de Europese export, die daardoor duurder wordt. Analisten die door persbureau Reuters zijn benaderd, verwachten dat dit de winstgevendheid van Europese bedrijven aantast. Ze houden voor de komende maanden rekening met een gemiddelde koersdaling op de beurzen van 10 procent.

Ongenoegen

Los van de harde economische realiteit die in de prijzen kruipt, blijkt ook het ongenoegen over Trumps beleid de Amerikanen te schaden. In Canada, dat net als het andere buurland van de VS, Mexico, heffingen van 25 procent opgelegd kreeg, is een heuse Buy Canadian-beweging op gang gekomen. De verkoop van typisch Amerikaanse producten is er fors gedaald. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor Coca-Cola in Mexico en, verrassender, Denemarken. De Denen, die volgens vicepresident JD Vance „geen goede bondgenoot” zijn (lees: ze willen Groenland niet verkopen aan de Amerikanen), kiezen massaal voor hun lokale alternatief Jolly Cola, bleek deze week. Coca-Colabaas James Quincey zei bij de presentatie van de kwartaalcijfers deze week dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen. Daling van zijn verkopen kon hij echter niet ontkennen.

Ook andere bedrijven die deze week resultaten over het eerste kwartaal presenteerden, worstelen met de impact van de handelsoorlog. Dat leidt over een brede linie tot lagere winstverwachtingen, een rem op export naar de VS en uitwijken naar andere markten.

Trump houdt vast aan zijn handelsbeleid, terwijl veel landen via individuele onderhandelingen proberen onder de heffingen uit te komen. Vooralsnog wijzen alle economische indicatoren naar beneden. De Amerikaanse president doet er wat dat betreft beter aan zijn strategie te voorzien van de oproep Don’t Look Down.

Delen





Mail de redactie