De eerste ‘dopingspelen’ zijn op komst: sporters mogen gebruiken wat ze willen om records te breken

Een wereldrecordtijd op de 50 meter vrije slag, daar was de Grieks-Bulgaarse zwemmer Kristian Golomeev (31) in zijn carrière nooit in de buurt gekomen. Zijn toptijd (21,44) zwom hij in 2018, toen hij op het WK zilver won. Tot hij afgelopen februari plots het zestien jaar oude wereldrecord ‘verbrak’ in een zwembad in de Amerikaanse plaats Greensboro. Hij zwom naar een tijd van 20,89, twee honderdsten sneller dan de Braziliaan César Cielo Filho in 2009. Hoe? Dankzij een vrijwillige dopingkuur en een speciaal zwempak, dat volgens internationale regels nu verboden is.

Golomeevs toptijd zal niet als officieel record de boeken ingaan, maar stond woensdag centraal tijdens een gelikte presentatie van de Enhanced Games. In het Resorts World-hotel in Las Vegas kondigde de organisatie aan over precies een jaar op diezelfde locatie de eerste, en nu al omstreden ‘dopingspelen’ te organiseren. Deelnemende sporters worden gestimuleerd om prestatiebevorderende middelen te gebruiken. Proefpersoon Golomeev kreeg voor zijn geslaagde recordpoging een cheque van 1 miljoen dollar (ongeveer 890.000 euro) overhandigd.

Wat staat er precies te gebeuren?

Op 21 mei 2026 moeten de eerste Enhanced Games beginnen. Voor dit sporttoernooi staan acht disciplines gepland, verspreid over de sporten zwemmen, atletiek en gewichtheffen. Deelnemende sporters staat het geheel vrij om doping te gebruiken, buiten het toezicht van wereldantidopingagentschap Wada om.

De organisatie bestaat uit aanhangers van het transhumanisme. Volgens deze gedachtenleer moet de mens technologische innovaties benutten om door biologische grenzen te breken. „We gaan letterlijk de supermens 2.0 uitvinden”, klonk het op het podium. Dopingregels zouden achterhaald zijn en sportbonden zouden wetenschappelijke kennis negeren.

Wie zit achter Enhanced?

Het brein is de 40-jarige Australische techondernemer Aron D’Souza. In een interview met het Britse zakenblad Spear’s vertelde hij hoe hij in 2022 tijdens een „moment van bezinning” het plan opvatte om „de Olympische Spelen voor een derde keer uit te vinden”. Na de Grieken was het Pierre de Coubertin die in 1896 de Spelen zoals we ze nu kennen bedacht. D’Souza ziet ‘zijn’ Spelen als het begin van een nieuw tijdperk, met een grote invloed van biotech, vorstelijk betaalde sporters en wedstrijden gericht op een online publiek.

De afgelopen jaren zocht de Australiër de steun van een illuster rijtje investeerders voor zijn project. De Amerikaans-Duitse miljardair Peter Thiel, oprichter van Paypal en de eerste investeerder in Facebook, schaarde zich achter de plannen, net als Donald Trump jr., zoon van de Amerikaanse president. In totaal zou zo’n 300 miljoen dollar (265 miljoen euro) zijn opgehaald om de dopingspelen mogelijk te maken.

Tijdens de presentatie schemerde woensdag nog een ander doel van de organisatie door: een productielijn van dopingproducten voor de consumentenmarkt. „Over vijftig jaar zullen we inzien dat onze biologie nooit het plafond was. We zullen sneller, sterker en langer jonger zijn, en ons afvragen waarom we de wetenschap zo lang hebben genegeerd”, zei D’Souza.

Op de persconferentie van de Enhanced Games waren ook de eerste bevestigde sporters aanwezig. Zwemmer James Magnussen en Kristian Golomeev zitten naast Aron D’Souza, de bedenker van de dopingspelen.

Wat zijn de risico’s voor de deelnemers?

Dopinggebruik kan al op de korte termijn grote gezondheidsgevolgen hebben, zoals hartritmestoornissen en een verhoogde bloeddruk. Enhanced zegt dat te ondervangen met een „wetenschappelijk onderbouwd” dopingprotocol, dat de veiligheid en effectiviteit van het gebruik rond de wedstrijden zou moeten garanderen. Deelnemers worden in aanloop naar en tijdens het toernooi gemonitord door specialistische teams van doktoren en wetenschappers. Zij mogen alleen middelen gebruiken die door de Amerikaanse geneesmiddelenautoriteit zijn goedgekeurd.

„Het is een slecht plan”, vindt voorzitter Vincent Egbers van de Nederlandse Dopingautoriteit. „Degene die het grootste risico met zijn eigen lichaam wil nemen, heeft de meeste kans om te winnen. De Enhanced Games staan voor alles waar wij tegen zijn.” Ook sportkoepel NOC-NSF wijst het project in een schriftelijke reactie af: „Wij nemen de grootst mogelijke afstand. Bij de Nederlandse sportieve ambitie om tot de beste tien sportlanden ter wereld te horen, past een effectief en efficiënt dopingbeleid.”

Egbers zet praktische vraagtekens bij het medische protocol, waarvan niet duidelijk is wanneer de controle begint en eindigt. Hij wijst op de langetermijneffecten van doping, zoals depressies en een hoger risico op kanker. „Kijk naar Oost-Duitse sporters ten tijde van de DDR. Zij zaten in een door de staat georganiseerd dopingsysteem. Dat heeft medailles opgeleverd, maar ook veel korte- en langetermijnschade aan lichamen. Zelfs hun kinderen hebben daar nog last van.”

Waarom zou een sporter hier dan toch aan willen deelnemen?

Naast een deelnamevergoeding stelt Enhanced een prijzenpot in het vooruitzicht van 500.000 dollar per onderdeel. „We zullen sporters compenseren zoals nooit eerder vertoond”, zei D’Souza. Voor de eerste editie in Las Vegas rekent Enhanced op zo’n honderd deelnemers.

Hoe serieus de animo is, is nog lastig te zeggen. Tot woensdag was alleen de naam van de Australische ex-topzwemmer James Magnussen bekendgemaakt, na de presentatie verschenen naast Golomeev ook de namen van de relatief onbekende zwemmers Josif Miladinov (Bulgarije) en Andrii Govorov (Oekraïne) op de website. De organisatie stelt toezeggingen te hebben van „wereldrecordhouders, deelnemers van de afgelopen Spelen en aanstormende talenten”.

Op het podium riep de organisatie sporters op zich aan te melden. Ook als zij geen prestatiebevorderende middelen willen gebruiken, zijn zij welkom om het opnemen tegen de atleten, zwemmers en gewichtheffers met doping. In principe staat hen dat vrij, zegt Egbers van de Dopingautoriteit, zolang ze voor en na de wedstrijd negatief blijven testen op doping. De vraag blijft of sporters die nu tot de top in hun sport behoren, hun naam aan de Enhanced Games durven te koppelen en daarmee hun geloofwaardigheid op het spel willen zetten – met of zonder verboden middelen.