De Annie Schmidt- route

‘Loop door het Fluitketeltje tot je bij Dikkertje Dap komt. Volg die tot je aan je rechterhand Pippeloentje ziet, als je bij Jip en Janneke uitkomt, ben je te ver.” Dit enigszins surrealistisch aandoende gesprek zou in Gorinchem een doodnormale route-uitleg kunnen zijn. In de Zuid-Hollandse stad is namelijk een buurt vernoemd naar verhalen en personages van Annie M.G. Schmidt (1911 – 1995).

De buurt in de wijk Laag Dalem werd eind jaren negentig aangelegd, kort na de dood van de auteur. In het raadsbesluit staat te lezen dat het uitgangspunt bij de woonwijk kunst en literatuur was – en dat daarom de keuze viel op de werken van Annie M.G. Schmidt. Een gemeenteraadslid noemde de keuze „populistisch” en wees erop dat er ook bekende schrijvers uit Gorinchem waren, zoals Ida Gerhardt en Mien van ’t Sant. Meer politici pleitten voor vernoemingen naar Gorcumse bekendheden. Het CDA noemde de namen „zonder meer schitterend”, maar merkte wel op dat Schaap Veronica gewijzigd zou moeten in Het Hele Schaap Veronica – iets waar getuige het eindresultaat geen gehoor aan is gegeven.

Uiteindelijk kregen de straten toch de namen van de werken van Schmidt. Deels gaf de doorslag dat „dit getuigt van originaliteit”, aldus het raadsbesluit. „Een dergelijke straatnaamgeving zal in weinig gemeenten voorkomen.” Er werd echter om een andere redenen niet gekozen voor allerlei verschillende auteurs. Door straten te vernoemen naar De Lapjeskat en Dikkertje Dap was heel duidelijk voor hulpdiensten bij welk wijkdeel die horen. Een jaar eerder moesten duizenden mensen uit het oosten van Gorinchem evacueren vanwege de gevaarlijk hoge waterstand. Die ontzetting werd toen gehinderd omdat de straatnamen daar slecht herkend werden.

De straten in Laag Dalem heten echt puur naar de verhalen en personages, dus zonder -straat erachter. Mensen wonen dus aan bijvoorbeeld Schaap Veronica 3, Abeltje 10 of Minoes 18. Er waren ook nog wegen met de naam Otje en Prikkeltje gepland, maar die zijn er niet gekomen. Mocht de wijk ooit nieuwe straten krijgen, is er nog een reservelijst voorhanden met daarop onder meer Pluk van de Petteflet, Waaidorp, Poppenbal en Spin Sebastiaan.

Elders in Nederland zijn tal van straten vernoemd naar Annie M.G. Schmidt, waaronder ook in Laag Dalem. Verder dragen tal van kinderdagverblijven haar naam of die van Jip en Janneke. Het Zeeuwse Kapelle kent ook een Annie M.G. Schmidtwijk, met straatnamen als de Stampertjes, Floddertje en Krullevaar. Ook in Wageningen zijn enkele straten naar populaire werken van de kinderboekenschrijfster genoemd.

In Amsterdam is vlak bij het centraal station ook een Annie M.G. Schmidtstraat, al is die zo lelijk en niksig dat betwijfeld kan worden of het een hommage is.

Jarenlang werd er gewerkt aan plannen voor een Annie M.G. Schmidthuis om het Amsterdamse Zeeburgereiland, een culturele instelling en broedplaats waar het gedachtegoed van de schrijfster levend moest worden gehouden. Door de economische crisis werd dit plan in 2012 afgeblazen.