Vier maanden was Leendert Klaassen dit jaar burgemeester van Ter Apel. De CDA’er, die eerder jarenlang de ambtsketen van de Groningse gemeentes Midwolda en Zuidhorn droeg, verving van maart tot juli de zieke Jaap Velema. Ook in diens afwezigheid ging de meeste bestuurlijke aandacht naar het grootste asielzoekerscentrum van het land. „Het is een probleem dat veel aandacht vergt”, zegt Klaassen eufemistisch.
Ga maar na. Een permanent overvol aanmeldcentrum en tal van geweldsincidenten op en rond het azc, met angstig personeel tot gevolg. „Ik ben optimistisch van aard maar de aanhoudende crisissituatie leidt tot cynisme bij de bevolking en betrokkenen”, zegt Klaassen. „En dat begrijp ik volkomen.”
Het laatste dieptepunt: een worsteling in de plaatselijke HEMA op 18 juni tussen een verwarde asielzoeker en een agent waarbij de politie zich genoodzaakt zag de man in zijn been te schieten. Een traumatische gebeurtenis voor de toch al zo geplaagde medewerkers van het warenhuis. „Wij zijn moegestreden”, zei hun leidinggevende begin juli ten overstaan van de gemeenteraad van Westerwolde, waar Ter Apel onder valt. De enige reden dat de winkel twee dagen na het schietincident weer openging, zei de vrouw, was het teamgevoel onder medewerkers. „Niet omdat we van wie dan ook nog maar iets verwachten.”
Dat laatste is politiek van betekenis, niet alleen in Ter Apel overigens. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in november 2023 was de PVV er met ruim 33 procent veruit het populairst. Geert Wilders als állerlaatste hoop op verlossing.
Dat juist de PVV-voorman de spreidingswet – waarmee de wachtende asielzoekers in Ter Apel over het land kunnen worden verdeeld – torpedeerde met de huidige coalitie, leidde tot „scepsis” in het dorp, vertelt Klaassen. Door de telefoon is een zachte zucht hoorbaar. „Is er in Den Haag wel de échte wil om het op te lossen in Ter Apel? Die vraag is in die vier maanden vaak door mijn hoofd geschoten.”
In het dorp in de zuidelijke uithoek van Groningen staat meer op het spel dan alleen de asielopvang, zegt hij. „Het gaat om het vertrouwen in de overheid om problemen op te kunnen lossen.” Dat het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) inmiddels 1,5 miljoen euro heeft betaald aan de gemeente voor het stelselmatig overschrijden van de opvangcapaciteit van het azc, doet daar volgens hem niets aan af. „Belofte maakt schuld.”
De parallel met dat andere, pijnlijke Groningse dossier dringt zich op. Klaassen (74), die eerder onafhankelijk raadsman was voor schadeafwikkeling door de gaswinning, is geen man van grote woorden of superlatieven. „Eén overeenkomst is er zeker: als dit probleem zich in de Randstad voordeed, zou het nooit worden geaccepteerd.”
Hugo Logtenberg vervangt Petra de Koning.
