Vorige week maakte ik mij in dit hoekje van de krant vrolijk over de dementerende Amerikaanse president Joe Biden, die al een behoorlijk tijdje alles stotterend en stamelend door elkaar haalt. In dezelfde column had ik het ook nog even over de met 2-1 verloren WK-finale in 1974 en liet de West-Duitsers in dat historische voetbalpotje vlak voor tijd het winnende doelpunt scoren. Terwijl die goal toen toch echt vlak voor rust viel. Mijn hardcore voetbalvrienden hebben voor mij inmiddels een kamertje in het rusthuis naast dat van Joe Biden gereserveerd en ik kan niet anders dan met gezond schaamrood op mijn oude kaken zeggen dat het inderdaad een domme fout is. Een black-outje. Dat kan de beste computers overkomen.
Joe schijnt er dit weekend eindelijk officieel mee te kappen. Hij heeft zelf laten weten dat hij ziek is. Iedereen kreeg bij die mededeling de slappe lach. Volgens de dokters heeft Joe corona, terwijl hij zelf denkt dat hij door een verwarde gek door zijn oorlel is geschoten.
Hoe hij gaat stoppen? Volgens een ingewijde bij de Democraten wordt dat eenvoudig. Ze zeggen gewoon niks tegen de president. Na het ontbijt brengen ze hem naar zijn kamer voor zijn dagelijkse ochtenddutje, daarna licht lunchen, een wandelingetje en dan weer naar bed voor een middagslaapje. ’s Avonds niet te laat eten en daarna op tijd onder de wol omdat het morgen weer een drukke dag is. De volgende dag hetzelfde suffe rondje. Volgens deskundige geriaters weet hij binnen een week niet meer wat zijn eigenlijke werk was. Een fluwelen afvloeiing. En mocht hij toch om een bezoek van een of andere hotemetoot roepen dan is onze Dick Schoof bereid om een handje te komen schudden.
Wie Biden gaat opvolgen? Geen idee. Binnen de Democraten weet ook niemand dat. Wat dat betreft is die partij een soort Ajax. Na een aantal vette jaren is het compleet mis. Iedereen heeft daar gefaald. Bestuur, directie, raad van commissarissen, trainers, spelers. Tijdens de komende verkiezingen worden ze kansloos weggevaagd door die enge Trump, die samen met Poetin het beste met de wereld voorheeft. Of het oorlog wordt? Ik vrees het ergste en als onze Geertje vrolijk verder twittert doen wij daar zeker aan mee.
Of is de oorlog al begonnen? Het zou best kunnen dat het Westen gisteren met een vette computerstoring even goed getest werd. Maar door wie? Poetin? Orbán? Erdogan? Netanyahu? God? Of ben ik dan een complotdenker? Zijn er al wankele wappies die de storing wijten aan de coronavaccinaties?
Ik begrijp hier in mijn Italiaanse hotelletje dat de chaos overal compleet was. Ziekenhuizen konden niet opereren, vliegtuigen niet vliegen en het belangrijkste: containers konden niet gelost. Dat laatste heeft dit weekend invloed op de straatwaarde van onze coke. De jeugd wordt radeloos.
Voorlopig schijnt het de schuld van een van de grootste IT-beveiligers te zijn geweest. Vooral het woordje ‘beveiliger’ is in dit geval grappig.
Omdat elk nadeel zijn voordeel heeft zou het natuurlijk prachtig zijn als ook de oorlogen even stil hebben gelegen. Domweg omdat de drones en raketten ook door computers gelanceerd en bestuurd worden. En de computers wilden even een dagje geen oorlog. Ze zijn gewoon bloedmoe.
Ik geef toe: het is heet. Ik heb waarschijnlijk een zonnesteek en dan ga ik dom utopisch denken. Alles moet door. De drank, de drugs en ook de oorlogen.
Gisterochtend was het hier geweldig: bij de receptie meldden zich mensen die zeiden dat ze gereserveerd hadden, terwijl de wanhopige receptioniste naar een bont en blauw computerscherm staarde. De kok wilde weten hoeveel mensen kwamen lunchen, het kamermeisje wist niet wie er wegging en wie er bleef en de ober wilde dat ik mijn koffie contant afrekende. Geen pin. Omdat Italianen van bombarie houden ging alles met veel theater gepaard. De hoteleigenaar schreeuwde ten einde raad de hele tent bij elkaar. En ik? Ik was gelukkig. Zielsgelukkig. Zoveel chaos in zo’n kleine ruimte. En onthoud dit weekend mijn simpele vredeswoordje: bloedmoe!
Je kent ze misschien wel, de morfine- en anticonceptiepleisters. Via een plakker op de huid, waar piepkleine naaldjes doorheen steken, worden pijnstillers of hormonen geleidelijk afgegeven in het bloed. Als patiënt of gebruiker merk je daar niets van; de naaldjes zijn zo klein dat je ze niet voelt zitten. Je hoeft ook niet steeds na te denken over het innemen van je medicijnen, je kunt je pillen niet op je nachtkastje laten liggen of per ongeluk te veel of te weinig innemen.
Hoe handig zou het zijn als voortaan meer medicijnen op deze manier zouden kunnen worden gegeven? Nieuw onderzoek in Science Translational Medicine biedt hoop. De onderzoekers ontwierpen een pleister die erin slaagde een chemotherapie tegen leukemie (cytabarine) en een medicijn tegen diabetes (exenatide) op een constant ritme af te geven in muizen en honden. De naaldjes brengen het werkende middel in de huid (transdermaal), waarna het zich verder door het lichaam verspreidt.
Honden en muizen
Tot op heden lukte het wetenschappers niet om werkende pleisters met micronaalden voor zulke ‘zware’ medicijnen te maken, die over een langere periode geleidelijk moeten worden afgegeven. De nieuwe pleisters kunnen dat wel, gedurende zeker 24 uur. De chemotherapie werkte zelfs beter via de pleister dan via het infuus. Positief verbaasd over de goede uitkomsten testten de onderzoekers de pleister daarna op tien proefpersonen, die allemaal aangaven geen enkele irritatie, jeuk of hinder te ervaren.
De zogenoemde ‘draagbare osmotische micronaaldenpleister’ werkt – in tegenstelling tot eerdere varianten – niet op elektriciteit, maar op basis van osmose. Dat is een waterbeweging die op gang komt doordat water van een plek met weinig opgeloste deeltjes naar een plek met meer opgeloste deeltjes stroomt, via een selectief doorlatend vlies dat bepaalde stoffen wel en andere deeltjes niet doorlaat. In de pleister zorgt die waterverplaatsing voor een druk die het werkende medicijn door drie naaldjes met een diameter van 0,2 millimeter de huid in perst.
De nieuwe pleister is potentieel geschikt voor de toediening van een enorm scala aan medicijnen, voorspellen de onderzoekers. Via de osmose-constructie kan het bijna alle soorten stoffen vasthouden, van piepkleine moleculen tot grote eiwitten en peptiden. Denk aan antistolling en pijnstilling na een operatie, antibiotica in moeilijk begaanbare gebieden en ontwikkelingslanden, en immunotherapie bij kanker. Door de lengte van de naaldjes in de pleister aan te passen kunnen medicijnen in de toekomst bovendien niet alleen in de huid worden afgegeven, maar ook door de huid heen, of zelfs nog dieper: in de bloedbaan.
We zaten midden in het nieuws, in een middenklasser in het oog van de storm. Op weg naar een theater in Assen. Weerman Marco Verhoef had ons in klare taal gewaarschuwd. Afschuwelijk harde, on-Nederlandse windstoten. Code oranje. Sinds we stormen kleuren en namen geven, deze heette Conall, ben ik nog nooit bang geweest voor het weer. Daarvoor eerlijk gezegd ook niet. Ondanks de klimaatverandering blijft het wel Nederland, op de Waternoodsramp en wat overstromingen na is er niets blijven hangen. Weerwaarschuwingen vullen de nieuwssites maar bijna niemand neemt ze nog serieus. Sterker: ik zie in de nieuwe buurt bij slecht weer extra veel hardlopers. Dat zijn vooral vrouwen. Is het extra prettig om door regen en wind te rennen?
Rampen komen altijd onaangekondigd, juist daarom is dit nieuwe systeem zo geruststellend.
Mijn vader moest bij stormen soms preventief wachtlopen bij de IJssel, dan ging hij met een collega-ambtenaar in een fluorescerend hesje de dijk tussen Velp en Rheden op. Daar spraken ze dan wandelaars aan.
„Weet u wel dat het heel hard waait…”
Ze kregen nooit te horen dat de wandelaars dat graag tevoren hadden geweten.
Natuurlijk moest er ook een verslag worden geschreven, elke stap werd gedocumenteerd.
Een keer troffen ze een vrouw van wie de kleine hond in de IJssel was gewaaid. De collega merkte op dat het beest inmiddels ‘een zeehond’ was, over die opmerking is een klacht ingediend. Mijn vader werd door een commissie gevraagd naar zijn versie van dat verhaal. Hij maakte het niet kleiner dan het was, dat doen ambtenaren niet.
Tegelijkertijd gingen we op vakantie in Zeeland bij een storm wel kijken of de Deltawerken het gingen houden. Ze hielden het. Ik denk dat mijn vader het werk van Marco Verhoef had kunnen waarderen. De kleurencodes zouden ideaal zijn geweest om de werkzaamheden in te kaderen, waar hij zo van hield. Na zijn pensionering wandelde mijn vader voor de lol door storm en noodweer over de dijk richting Rheden. Hij werd nooit aangesproken door een ambtenaar van de Dienst Water van de Provincie Gelderland. „Schijnbaar hadden ze weer een snipperdag.”
Aan het eind was mijn moeder bang dat hij van de dijk zou waaien, ik denk dat hij dat zelf een mooie dood had gevonden.
Geheel in zijn geest trotseerden we gisteren storm Conall, er gebeurde ondanks code oranje en de waarschuwingen volgens verwachting weer helemaal niets.
We bereikten Assen.
Marcel van Roosmalen schrijft op maandag en donderdag een column.
Marine Le Pen ziet er moe uit. De voorvrouw van de Franse radicaal-rechtse partij Rassemblement National (RN) heeft diepe wallen, haar stem is schor. Ze kijkt vaak ongerust, deze woensdag in de rechtszaal van het Parijse Hof waar haar advocaat Rodolphe Bosselut zijn slotpleidooi houdt in een monsterzaak over het verduisteren van Europees geld. In een bomvolle zaal bijt Le Pen soms op een duimnagel, of lacht schamper als Bosselut een grapje maakt.
Le Pen heeft dan ook veel aan haar hoofd: niet alleen ligt haar vader en voorganger Jean-Marie Le Pen op sterven, ook is haar politieke toekomst in gevaar. Het Openbaar Ministerie eiste vorige week een celstraf van vijf jaar (waarvan drie voorwaardelijk) tegen de politica, een boete van 300.000 euro en een vijfjarig verbod om zich verkiesbaar te stellen. Het OM wil dat dit verbod meteen ingaat, óók als Le Pen in hoger beroep gaat. Als de rechter hierin meegaat, kan Le Pen geen presidentskandidaat zijn bij de verkiezingen van 2027.
In de zaak, waarmee bijna 7 miljoen euro is gemoeid, staat Le Pen samen met vierentwintig (ex-)partijgenoten terecht. Haar partij – destijds nog Front National (FN) genaamd – zou tussen 2004 en 2016 medewerkers hebben betaald met geld bestemd voor assistenten van Europarlementariërs, terwijl zij geen of weinig werkzaamheden uitvoerden die bij die functie horen. Onder anderen de lijfwacht van Jean-Marie Le Pen en de persoonlijk secretaris van Marine Le Pen werden betaald met geld uit Brussel.
Lees ook
Kan rechtszaak over nepbaantjes in Brussel Marine Le Pen het presidentschap kosten?
‘EP als melkkoe’
Volgens het OM is het zo klaar als een klontje: Marine Le Pen bevond zich in het centrum van een „georganiseerd systeem” dat van het Europees parlement een „melkkoe” maakte voor het Front National. Die conclusie komt voort uit lang en diepgravend onderzoek, zegt Marine Turchi, de in radicaal-rechts gespecialiseerde onderzoeksjournalist van de nieuwssite Mediapart die de zaak in 2013 onthulde. „Er is negen jaar onderzoek gedaan, de rechtszaak duurt twee maanden en de onderzoekers hebben documenten, mails en getuigenissen verzameld die verpletterend zijn.”
Zo hebben meerdere bronnen getuigd dat Le Pen na de Europese verkiezingen van 2014 aan Europarlementariërs mededeelde dat zij maximaal één assistent mochten aannemen, en dat „de rest van de envelop voor parlementair assistenten beschikbaar zal worden gesteld aan de partij”. Er zijn bewijzen dat ‘assistenten’ een fulltime baan hadden op het FN-hoofdkantoor in Frankrijk, en dat sommigen nauwelijks in Brussel waren in de tijd dat ze op papier een Europarlementariër bijstonden.
Ook dook een overzicht op waarop staat welke parlementariër nog budget over had en welke partijmedewerker daarvan betaald kon worden. En in een in de rechtbank veelbesproken mailwisseling merkt een Europarlementariër op dat „wat Marine aan ons vraagt, erop neerkomt dat we tekenen voor fictieve banen”. Waarop de FN-penningmeester antwoordt: „ik geloof dat Marine dat allemaal weet”.
Bosselut en andere advocaten verdedigen hun cliënten met hand en tand. Bosselut benadrukt woensdagmiddag met veel stemverheffingen en wijzende vingers dat hoewel het dossier duizenden pagina’s telt, er geen „directe instructie” van Marine Le Pen is gevonden voor het optuigen van een dergelijk systeem. Ook noemt hij dat andere partijen eveneens Europees geld gebruikten om nationale medewerkers te betalen – centrumpartij Modem is hier onlangs nog voor veroordeeld.
En Bosselut vindt het logisch dat partijmedewerkers zowel Europese als nationale werkzaamheden op zich namen. En hij stelt dat Le Pen om politieke redenen vervolgd wordt. „Ik vraag de rechtbank haar niet te veroordelen (…) op basis van wat zij representeert.” Veel tijd nam Bosselut ook om aan te tonen waarom de rechter volgens hem geen verbod op verkiesbaarheid met directe ingang kan afkondigen. 2027 is ook in zijn gedachten.
Lees ook
Jordan Bardella: de beoogd opvolger van Marine Le Pen wordt achter de schermen een ‘cyborg’ genoemd
Zorgen over mogelijke opvolger
Het is de vraag in hoeverre de rechtbank, die eind maart uitspraak doet, hierin meegaat. Vanwege de hoeveelheid bewijs en omdat het reglement van het Europees Parlement duidelijk is, is het zeker niet uitgesloten dat de rechtbank het OM volgt, of voor een iets lagere straf kiest met dezelfde politieke gevolgen. „Er hangt een zwaard van Damocles boven het hoofd van Marine Le Pen en haar partij”, zegt Turchi. Ook Le Pen zelf zei eerder dat zo’n uitspraak haar „politieke dood” zou betekenen.
Het zou een schok zijn voor Frankrijk, waar iedereen weet dat Le Pen goede kans maakt de presidentsverkiezingen van 2027 te winnen. Dit is deels een resultaat van Le Pens jarenlange werk voor het ‘ont-demoniseren’ van haar partij: ze verzachtte een aantal extreme standpunten, gooide extremisten (inclusief haar vader) uit de partij en wachtte simpelweg tot het electoraat radicaal-rechtser werd. Met succes: nooit eerder waren zo veel Fransen het eens met de ideeën van het RN (39 procent), volgens een opinie-onderzoek van Instituut Verian.
Als Le Pen geen RN-presidentskandidaat kan zijn, wie dan wel? „De enige logische opvolger is Jordan Bardella”, zegt Turchi: de 29-jarige partijleider en Le Pens rechterhand. Dit biedt enerzijds kansen: „hij kan nieuwe stemmen aantrekken want hij is populair onder jongeren, hij wil samenwerken met centrumpartijen en hij gebruikt theorieën zoals de omvolkingstheorie die kiezers van de [meer identitaire radicaal-rechtse politicus] Éric Zemmour kunnen verleiden.” Ook is Bardella niet ‘besmet’ met de naam Le Pen.
Maar binnen de partij zijn ook zorgen over Bardella’s capaciteiten, zegt Turchi. „Het is nog altijd Marine Le Pen die de partij draagt en Bardella is niet iemand met grote dossierkennis.” Ook gaat hij in debatten geregeld onderuit en heeft hij weinig ervaring. „De ervaring die hij heeft zit hem vooral in actievoeren voor zijn partij en mediatraining. Dat maakt dat zijn uitspraken vaak erg voorbereid lijken, en als de discussie anders loopt dan hij had verwacht, verliest hij soms de controle.”
Zoals vorige week, toen Bardella tijdens een televisie-interview stelde dat mensen met een strafblad zich niet verkiesbaar kunnen stellen voor zijn partij. (Dit is overigens onwaar, er zijn RN-parlementariërs met veroordelingen.) Toen de journalist vroeg of dat ook voor Marine Le Pen geldt, stamelde Bardella dat „er een hoger beroep zal komen” en „Marine Le Pen compleet onschuldig” is. Het was Le Pen die zijn woorden vervolgens weer recht breide.
Lees ook
Marine Le Pen rukt op met radicaal-rechts programma onder ‘mantel van alledaagsheid’
Andere RN-leden vervolgd
Los van wie presidentskandidaat wordt, zou de partij een flinke klap te verduren krijgen als de rechter oordeelt conform de eis van het OM. Ook tegen andere partijprominenten zijn forse straffen geëist: van Louis Aliot (nummer 2 van de partij, ex van Marine Le Pen en burgemeester van Perpignan) en partijmastodont Bruno Gollnisch tot woordvoerder Julien Odoul. Turchi: „Het is de vraag of het RN deze mensen binnen de partij zal houden.”
En het RN kan aan geloofwaardigheid inboeten. „Vooral omdat zij, voordat ze zelf betrokken raakte in deze zaak, er altijd prat op ging tegen politieke corruptie te strijden: het FN had ooit zelfs de slogan ‘handen schoon, hoofd geheven’.” Het was ook Marine Le Pen die oud-president Nicolas Sarkozy en andere politici opriep op te stappen na aanklachten over corruptie.
Het is volgens Turchi wel de vraag in hoeverre het electoraat van het RN zich zal laten beïnvloeden. „Het RN heeft een parallelle werkelijkheid gecreëerd waarin deze rechtszaak een politiek complot is, waarin in zulke zaken nog nooit zulke straffen zijn geëist, waarin de democratie geschaad wordt. Dat is simpelweg onwaar, maar RN-politici vertellen dit waar ze maar kunnen, en in elk geval een deel van hun kiezers zal hierin geloven.”
En als Le Pen veroordeeld wordt, maar zich wel verkiesbaar mag stellen, is de kans aanwezig dat het Franse volk zijn schouders ophaalt over de corruptieaffaire. Turchi: „Het publiek vindt dit soort zaken maar ingewikkeld. Pas als een zaak erg symbolisch is, bijvoorbeeld toen publiek geld was gebruikt voor het organiseren van weelderige diners met kreeft en champagne in de Assemblée, of toen bleek dat presidentskandidaat François Fillon maatpakken van duizenden euro’s had aangenomen, heeft dat grote invloed op de publieke opinie.”
Maar toch. Le Pen en de rest van Frankrijk weten ook dat het niet voor het eerst zou zijn dat een kansrijke presidentskandidaat net voor de verkiezingen van het toneel verdwijnt. In 2011 zag de linkse IMF-topman Dominique Strauss-Kahn zijn kans op het Élysée verdampen toen hij werd aangeklaagd voor het verkrachten van een kamermeisje in New York. En in 2017 verloor de rechtse François Fillon vroegtijdig de race omdat was uitgekomen dat hij een nepbaantje had bedacht voor zijn vrouw.
De zorgen die zijn te lezen op het gezicht van Marine Le Pen zijn dus niet ongegrond. Na het slotpleidooi zegt ze woensdagavond tegen de verzamelde pers dat de afgelopen twee maanden „een lijdensweg” waren. Maar ook dat ze zich „sereen” voelt en zéro politieke conclusies wil verbinden aan de zaak. Het is de vraag of ze dat kan waarmaken.