Column | Afterparty

Dilemma

Een kwart van de werknemers in Nederland zorgt voor een dierbare vriend, buur, ouder, kind, partner of ander familielid. Vaak zonder dat de werkgever dat weet. Wanneer is het goed om die radiostilte te doorbreken?

Houd werk en privé gescheiden

„Als je het zelf nog redt en je vindt jouw mantelzorgsituatie te persoonlijk, dan hoef je er misschien ook niets over te delen”, zegt mantelzorgmakelaar Kalinka Kester van Vivalis.

Volgens cijfers van de Stichting Werk en Mantelzorg bespreekt veertig procent van de werkende mantelzorgers hun zorgsituatie niet met hun leidinggevende. Welke redenen zij daarvoor hebben, bracht wetenschappelijk onderzoeker Eline Vos van het RIVM in kaart, in samenwerking met projectleider en bijzonder hoogleraar arbeid, gezondheidsbevordering en beleid Karin Proper bij diezelfde organisatie. „Mantelzorgers zijn soms bang dat zij als minder inzetbare of lastige werknemer worden gezien. Zij willen de werkgever hier niet mee belasten en zien het als privé”, zegt Proper.

Soms maakt een organisatiecultuur het daarnaast lastig om mantelzorg aan te kaarten, aldus adviseur Kim Dirkse van MantelzorgNL: „Daardoor kan de drempel voor werknemers hoog worden om in gesprek te gaan met hun werkgever.” De meeste mantelzorgers kunnen hun zorgtaken overigens goed combineren met hun werk, zegt Dirkse.

Pas op jezelf

Als je veel stress hebt door het mantelzorgen, als je te weinig tijd hebt om te ontspannen, als je je regelmatig slecht op je werk kunt concentreren, als je lichamelijke klachten begint te ontwikkelen: dat zijn allemaal tekenen dat je in actie moet komen, zegt Kester.

MantelzorgNL adviseert zelfs om mantelzorg altijd met je werkgever te bespreken. Dirkse: „Eigenlijk moet je dat al wel doen vanaf het allereerste begin, en niet pas wanneer het water je aan de lippen staat. Dat geeft je de mogelijkheid om er met collega’s over te praten en samen te bekijken wat je nodig hebt.” Mantelzorg begint namelijk vaak klein, maar kan steeds meer aandacht van je gaan vragen: „Mensen vinden het vaak heel vanzelfsprekend, om voor een naaste te zorgen. Vaak begint hun zorg met kleine taken, zoals helpen met de financiën of boodschappen doen. En voor je het weet help je iemand met allerlei zorg en regeltaken in het dagelijks leven. En dan wordt de belasting steeds zwaarder, zeker in combinatie met werk.”

Proper: „Het bespreken van je mantelzorgsituatie met je leidinggevende kan zorgen voor meer begrip. Dat kan vervolgens ertoe leiden dat de leidinggevende samen met je kan zoeken naar mogelijkheden om werk en mantelzorg te combineren. Denk aan flexibele werktijden, verlofregelingen of andere aanpassingen om werk en mantelzorg beter te combineren.”

Dirkse: „Je ziet bij mantelzorg vaak dat de werk- en privésituatie steeds meer door elkaar gaan lopen. Dat moet je dan toch samen zien op te lossen. En als het even kan samen maatwerkafspraken maken.” Er zijn allerlei mogelijkheden denkbaar: „Misschien wil je wat later beginnen, zodat je je naaste kunt helpen met het opstarten van de dag. Of misschien wil je af en toe overdag eens een telefoontje kunnen plegen en dan ’s avonds wat langer doorwerken.”

Denk voordat je in gesprek gaat ook na over je eigen wensen, adviseert Kester: „Hoe zou je meer balans kunnen brengen? En hoe kan je werkgever je daarbij helpen?” Maar hoe verzin je zo’n plan, als je zelf inmiddels ook door de bomen het bos niet meer ziet? Dirkse: „Mensen kunnen altijd bellen met onze Mantelzorglijn.”

Kester: „Je kunt ook contact opnemen met een gemeentelijk steunpunt voor mantelzorgers. Of je roept de hulp in van een mantelzorgmakelaar.” Die laatste informeert en coacht mantelzorgers bij het brengen van meer balans in hun leven. Bovendien kan zo’n makelaar concrete hulp bieden, bijvoorbeeld door namens een mantelzorger met een zorgverzekeraar of gemeente te bellen. „Je kunt je werkgever vragen of die een mantelzorgmakelaar wil vergoeden. En mogelijk kan dat ook vanuit je eigen aanvullende zorgverzekering.”

Dirkse raadt aan vooral ook goed op jezelf te letten: „Het is goed om je er bewust van te zijn hoeveel tijd er in de mantelzorg gaat zitten, zodat je ook kunt zien of er voldoende tijd overblijft om zelf wat rust te nemen. Het is belangrijk om je eigen draagkracht op peil te houden, zodat je de mantelzorg ook op termijn vol kunt blijven houden.”

Dus

Aarzel niet te lang om mantelzorg aan te kaarten bij je werkgever. Het is fijn wanneer je niet grote delen van je privéleven hoeft te verbergen voor je collega’s. Kijk of je werkgever – op momenten wanneer dat nodig is – wat extra flexibiliteit kan bieden, zodat je bijvoorbeeld telefoontjes kunt plegen, of iemand ergens heen kunt brengen.

Zorg ook goed voor jezelf. Want als je op termijn instort, dan ben je een stuk verder van huis. Net als je werkgever overigens.

Delen

Mail de redactie