Column | Waarom mannen zichzelf overschatten in de liefde

Daar stonden ze dan, onzeker bij elkaar, een tiental jongemannen met beteuterde toetjes. Af en toe zenuwachtig gelach. Eerder die dag hadden ze meegedaan aan een blind date-experiment op Lowlands en ze mochten om 17.00 uur terugkomen om te zien of hun wederhelft er was. Om 16.30 uur stond er een lange rij popelende testosteron-bommetjes. Een half uur later was er nog steeds geen vrouw te bespeuren. ‘Seksuele zelfoverschatting’ is een mannen-ding. Met name in een machtspositie steekt deze handicap de kop op en gaan ze gekke dingen doen zoals foto’s van hun pielemuis naar vrouwen appen.

De eerder dit jaar overleden primatoloog en feminist Frans de Waal schreef erover in zijn laatste boek, getiteld Anders. Omdat primatenvrouwen (mens incluis) grotere kosten hebben, hadden vrouwen die kieskeurig waren evolutionair voordeel: ze overleefden vaker en brachten meer gezond nageslacht voort dan vrouwen met een promiscue seksleven. Als we kijken naar onze meest naaste verwanten, de mensapen, dan zien we dat vaders zich weinig bemoeien met hun nageslacht. Mensen lijken eerder op gibbons: deze ‘halfapen’ vormen paartjes die samen voor hun kroost zorgen, al gaan ze ook weleens vreemd of uit elkaar. Gibbon- en mensen-mannen investeren in hun kinderen, toch kleven de risico’s verbonden aan zwangerschap en bevalling aan vrouwen en zorgden vorig jaar alleen al in ons land voor 7 sterfgevallen. Voor mannen draagt seksueel verkeer minder risico’s. Niet geschoten is altijd mis, leken ook die mannelijke festivalgangers te denken.

Beleefde glimlach

Een blauwtje lopen is geen ramp, maar het verkeerd interpreteren van signalen kan nare gevolgen hebben. Een man moet zijn grenzen kennen, maar toch, had ik te verlegen gelachen? Een aantal jaar vóór #MeToo was ik bezig met de organisatie van een congres. Ik had met een uitgever afgesproken om het over sponsoring te hebben. „Wat heb je een mooie blouse aan.” Beetje vreemd, maar met wat fantasie… kán nog, dacht ik. Ik glimlachte beleefd en bedankte hem. „Wat heb je prachtige ogen!” In gedachten trapte ik hem in zijn ballen, maar weer verscheen die glimlach op mijn smoel. De man ging verder en verder, het leek het verhaal van roodkapje en de boze wolf wel: „Maar grootmoeder, wat heeft u grote tanden!” Het beest slokte roodkapje in één hap op. Het eind van het sprookje was dat de man werd ontslagen, nadat hij me wekenlang had lastiggevallen. Dat kán niet aan mijn glimlachen hebben gelegen.

Het overschrijden van grenzen komt helaas vaak voor: in Nederland neemt het aantal meldingen van seksueel geweld explosief toe, reden waarom de GGD Amsterdam recentelijk een nieuw hulpcentrum opende. Ook wereldwijd gezien is het een groot probleem. Cijfers van Unicef laten zien dat 1 op de 8 vrouwen wereldwijd slachtoffer is. Onlangs sprak ik op een door NWO georganiseerde bijeenkomst over seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld met hulpverleners. Ze vertelden dat met name jongeren en lhbtiq+-personen kwetsbaar zijn. Daders zijn veelal mannen uit de kennissenkring. Uit de praktijk blijkt ook dat veel van de misstappen voorkomen hadden kunnen worden door betere communicatie van beide kanten. De meeste daders willen geen dader zijn.

Gezichtsexpressies tonen

Er is dus meer aan de hand dan het probleem van de zelfoverschattende man. Het is de stap ervóór, waar het vaak misgaat: signalen treffen geen doel. Dat stelt mijn postdoc Iliana Samara, die recentelijk een proefschrift schreef over dit onderwerp. Vrouwen laten méér gezichtsexpressies zien dan mannen en uiten zich intenser, maar, nu komt het, ambiguer in de context van een date. De meeste mannen snappen dat het geen goed teken is als een vrouw in lachen uitbarst als er niets te lachen valt. Maar een onzekere, verlegen glimlach kan geïnterpreteerd worden als flirten. Dit type glimlach, gekarakteriseerd door een lichte buiging van het hoofd, het subtiel opkrullen van de mondhoeken en een blik gericht op de ander, windt mannen op, maar weerspiegelt vaker niet dan wel wat vrouwen van hen vinden.

Vrouwen zijn over het algemeen iets beter in het herkennen van emoties, maar doen er ook meer hun best voor. Een aantal jaar geleden voerden collega’s en ik een experiment uit onder ruim 6.000 Nederlanders waarbij we gezichtsexpressies lieten zien. Bij elke foto gaven we ze de keuze tussen verschillende emotie-labels en vroegen om aan te geven hoe intens ze de emoties vonden. Meer dan vrouwen zagen mannen vaak ándere emoties dan afgebeeld en beoordeelden ze als intenser. Daarnaast vonden we dat vrouwen gemotiveerder waren om de foto’s juist te interpreteren. Vrouwen hebben over het algemeen genomen meer empathie, wat vanuit evolutionair-biologisch standpunt te verklaren is. Als we met z’n allen proberen om ons wat meer bewust te zijn van onszelf en onze tekortkomingen en meer oog hebben voor de ander en diens grenzen, dan zou een hoop leed voorkomen kunnen worden.

Mariska Kret is hoogleraar cognitieve psychologie aan de Universiteit Leiden.


Waarom Nederland 2 miljard aan Israëlische wapens uitgeeft

Vandaag wordt veel protest verwacht op een grote, internationale wapenbeurs in Rotterdam Ahoy, waar onder andere Israël zijn wapens wil verkopen. Ook Nederland koopt wapens, waardoor het indirect de Israëlische oorlogskas spekt. Redacteur Steven Derix legt uit waarom Nederland zoveel wapens koopt van Israël. En waarom juist nu?

Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman

via [email protected].

Gast:
Steven Derix
Presentatie:
Gabriella Adèr
Redactie:
Cas Reijnders
Montage:
Bas van Win
Coördinatie:
Henk Ruigrok van der Werven
Foto:
Saeed Qaq


Nieuwe omzetprognose AI-chipmaker Nvidia voldoet niet aan de meest optimistische verwachtingen

De belangrijkste maker van AI-chips ter wereld, Nvidia, is woensdag met een nieuwe omzetverwachting gekomen die niet voldoet aan de hooggespannen verwachtingen van veel beleggers en analisten. Het aandeel Nvidia verloor na het bekend worden van de nieuwe cijfers in eerste instantie 5 procent in de nabeurshandel, maar krabbelde later weer op.

Het momenteel meest waardevolle beursbedrijf ter wereld verwacht voor het lopende vierde kwartaal een omzet van 37,5 miljard dollar, terwijl de meest enthousiaste analisten op 41 miljard dollar hadden gerekend. Financieel persbureau Bloomberg concludeert daaruit dat de duizelingwekkende groeicijfers van Nvidia en alles wat met AI te maken heeft ook hun grenzen hebben.

Lees ook

En toen was Nvidia ineens het waardevolste bedrijf ter wereld. Wat zegt dat?

Topman Jensen Huang van Nvidia.

Nvidia kondigde wel nog dit kwartaal met de levering van de nieuwe Blackwell-chip te beginnen, die vanwege een laat ontdekte ontwerpfout drie maanden vertraging heeft opgelopen. Maar daarbij moest het bedrijf wel toegeven dat de productie waarschijnlijk nog meerdere kwartalen niet aan de enorme vraag zal kunnen voldoen.

Oververhittingsproblemen ontkend

Deze week doken berichten op dat de chip, die minstens twee keer zo snel is als zijn voorgangers, zou kampen met oververhittingsproblemen. Maar topman Jensen Huang ontkent dat woensdagavond tegenover persbureau Reuters. „Er zijn geen problemen met onze Grace Blackwell vloeistof gekoelde systemen”, zegt Huang. „De ontwikkeling is absoluut niet makkelijk, omdat het heel moeilijk is wat we doen, maar we zijn goed in vorm.”

De omzet van Nvidia in het derde kwartaal bedroeg 35,1 miljard dollar. Dat is 94 procent hoger dan hetzelfde kwartaal vorig jaar en daarmee blijft de groei van de chipmaker ondanks de teleurstellende nieuwe prognose nog altijd verbazingwekkend.

Doordat techbedrijven vol inzetten op de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie is de vraag naar de chips van Nvidia die dat mogelijk maken explosief gegroeid. Het aandeel Nvidia is alleen al dit jaar bijna vier keer zo veel waard geworden en in de afgelopen twee jaar zelfs meer dan negen keer zoveel.


Column | NSC is een prachtige mislukking

Ik heb spijt dat ik niet op NSC gestemd heb. Ik geniet. Van Pieter die terugkeert en dan weer niet terugkeert. Van het gedoe rond Nora, de staatssecretaris die opstapte vanwege de geur waar het kabinet-Schoof in staat. Van de eindeloze fractievergaderingen waar de vraag centraal stond of het kabinet waarin ze na lang wikken en wegen zijn gaan zitten wel of niet racistisch is. Van het woord ‘rechtsstatelijk’. Van Rosanne en Femke die na vier maanden tot de conclusie komen dat het ‘voor de schermen’ ook niet pluis is. Van het gesprek in deze krant tussen Rosanne en Guus, twee oud-collega’s. Van Nicolien die het nog steeds een fijne club vindt. Ik hoop op nog meer gewetensvroeging.

NSC’ers zijn geen kwade mensen. Ze bedoelen het goed, maar alles valt net verkeerd. Ze vinden elkaar in de angst om verkeerd in de geschiedenisboekjes te belanden. Het zijn de grijstinten, het is de Nederlandse Unie. Begonnen uit idealisme, besmet door de realiteit.

Zaterdag is het NSC-congres in Nieuwegein (!).

Heeft iemand kaarten over?

Ik wil alles zien.

De ontevreden leden die daar allemaal komen zeggen dat ze juist op NSC hadden gestemd om het soort toestanden waarin we nu zitten te voorkomen.

Komt Pieter?

Nog beter: Pieter vanuit het ziekbed op een groot scherm.

(Op het moment van schrijven komt NSC met een persbericht: Pieter keert ‘per direct’ toch wel terug in de Tweede Kamer. Hij is van plan om ‘rustig stap-voor-stap’ weer te beginnen en gaat de taken verdelen met Nicolien).

Fijn dat Nicolien in beeld blijft, sowieso ook een staande ovatie voor Nicolien op het congres, ze was een prima Pieter die naar haar mogelijkheden heeft gefunctioneerd. Mag zij alsjeblieft de ruimte om nog een keer in een microfoon zeggen dat het kabinet-Schoof ook jullie kabinet is?

De interviews na afloop. De afkeer van ‘ruwe taal’ die van de gezichten druipt.

Ik blijf wensen, maar als er camera’s naar binnen mogen, mag het dan Nieuwsuur zijn? Een hele uitzending graag. Vol ontevreden leden van het eerste uur. De echte Pietermannen volgen van het ontbijt tot en met het congres. Roeren in kopjes koffie, zeggen het moeilijk is. Dat heerlijke oerdegelijke logo op die donkere windjacks. Het lettertype door Pieter zelf uitgezocht. Niet te groot, niet te klein, opvallend door niet op te vallen.

Met elkaar de speerpunten nog een keer doornemen. Dat zijn er tien.

Met stip op één: goed bestuur. ‘Goed voor de mensen zorgen.’

Nou, zo’n bestuur hebben we nog nooit gehad.

Verder snak ik naar een reportage in deze krant van Arjen van Veelen, echtgenoot van de opgestapte Rosanne. De hele worsteling graag, en ook hoe hij thuis de boel draaiende hield. Mag dat rond Sinterklaas?

Mislukte er maar meer zo mooi als NSC.

Marcel van Roosmalen schrijft op maandag en donderdag een column.


Opinie | Decorumverlies

Ik ben gepensioneerd geriater. Van decorumverlies en ontremd gedrag bij ouderen weet ik af. Niet altijd eenvoudig. Nu bezoek ik mijn moeder (101) en sta in het verzorgingshuis met haar bij de lift. Een medebewoner, van wie bekend is dat hij graag vrouwen in de borsten knijpt, wil mee. De deuren van de lift gaan open en mijn moeder zegt tegen haar huisgenoot: „Ga jij maar eerst, wij wachten even.” Als de lift weer beneden komt, staat de ontremde huisgenoot nog steeds in de lift. Mijn moeder: „Kom, ga d’r maar uit, nú zijn wij!”

Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]


Column | Anti-Nederlandse propaganda van Kuzu

De afgelopen tijd was vooral de integratie van Marokkaanse Nederlanders in het nieuws. Rond Turkse Nederlanders was het stiller. Dat ook veel Nederturken in een andere werkelijkheid leven, werd mij weer eens duidelijk toen ik maandagavond de Turkse staatszender TRT aanzette. Ik stuitte op een discussieprogramma onder leiding van Tunahan Kuzu, oprichter van Denk. Hij heeft na zijn Kamerlidmaatschap een nieuwe baan: presentator van het TRT-programma Het leven in Europa.

Een panel van vier mannen sprak op boze toon over de gebeurtenissen in Amsterdam van 8 november. Een Belgische Turk, Kuzu noemde hem „mijn vriend”, twee Duitse Turken en Kuzu zelf, die veruit het meest aan het woord was.

Het viertal had het over een Israëlische „terroristische golf” bij de wedstrijd Ajax-Maccabi: Israëliërs die Palestijnse vlaggen van gebouwen scheurden, taxichauffeurs belaagden en opriepen tot genocidaal geweld tegen islamitische vrouwen en kinderen in Amsterdam. „Waarom hebben de autoriteiten niets gedaan om dit te voorkomen?”, vroeg Kuzu zich af.

Het ging in de uitzending veel over de „Nederlandse mainstream media”. Het zionisme zou daar permanent aanwezig zijn. Kuzu: „We moeten de propagandamechanismen hier aan tafel doorgronden en kijken hoe we die kunnen stoppen.” De conclusie: de Israëlische propaganda is in Nederland systemisch. Alle moslims in Nederland hebben daardoor de schuld gekregen van wat er misging. Nederlandse politieke leiders (behalve die van Denk) zouden in de media stellen dat moslims antisemitisch zijn.

Toen gingen de mannen echt de diepte in. Moslims antisemitisch noemen zou een projectie zijn van christenen, die zelf een historie hebben van Jodenhaat. „Ten diepste zijn Europeanen antisemieten”, aldus de Belgische Turk aan tafel. Kuzu bevestigde dat kritiekloos.

De heren filosofeerden verder. Kuzu stelde dat de Nederlandse media normaal overal aanwezig zijn. Maar bij de Israëlische wandaden op 8 november waren zij nergens te zien. Bijna de hele wereld ziet inmiddels de waarheid in over Israël, behalve Nederlandse en andere West-Europese politici, stelde Kuzu. En maar roepen dat degenen die de waarheid wel inzien, niet geïntegreerd zijn, aldus de Belg.

De Nederlandse staatssecretaris Achahbar is door pure discriminatie afgetreden, meldde Kuzu ook nog. Aan het eind van het programma herhaalde hij dat hij tegen discriminatie en religie-onderscheid is en dit soort Nederlandse praktijken nooit zal accepteren.

In de hele aflevering geen woord over Telegram-appgroepen en de oproep tot Jodenjacht, niets over blogs in Nederland waar Jodenhaat aangewakkerd wordt. Jodenhaat onder moslims bestaat niet, als je de heren moest geloven.

Een deel van de Turkse samenleving in Nederland leest geen Nederlandse kranten en kijkt niet naar het NOS Journaal. Ze volgen wel Turkstalige media, waar ze te horen krijgen dat de Nederlandse instituties zijn geïnfiltreerd door Israël. En dat Nederland zijn zogenaamd universele waarden wil opleggen aan moslims. Hoe kunnen middelbareschoolleraren tegen dit soort propaganda op?

In Nederland mogen we ondertussen van velen het woord ‘integratie’ (al dan niet mislukt) niet meer gebruiken omdat dat niet gepast zou zijn bij de derde en vierde generatie allochtonen. Ik denk dat de eerste generatie in de jaren zeventig en tachtig beter geïntegreerd was. Media vanuit de Arabische en Turkse wereld konden hen niet bereiken.

Het antiwesterse denken dat tegenwoordig heerst vergroot de kloof tussen Nederlanders en migrantenkinderen. Hoeveel inclusiviteit we in Nederland ook nastreven, wie vaste kijker is van Arabische of Turkstalige media, krijgt ingepeperd dat Nederland (en de rest van West-Europa) een onleefbare plek is en dat moslims er slachtoffers zijn van een verrot systeem. Met dit soort werkelijkheden leidt een dialoog zelden tot verbinding.

Aylin Bilic is headhunter en publicist.


’49 doden bij Israëlische luchtaanval op Syrische stad’

De Israëlische luchtmacht heeft bij luchtaanvallen op de Syrische stad Palmyra (ook wel bekend als Tadmoer) woensdag 49 mensen gedood. Nog eens 50 mensen raakten gewond. Dat meldt in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Syrische Observatorium voor de Rechten van de Mens (SOHR). Het Syrische staatspersbureau Sana maakt vooralsnog melding van 36 doden.

Volgens SOHR hebben de luchtaanvallen onder meer een wapendepot getroffen in de wijk Al-Jamiyah, waar veel door Iran gesteunde militanten die niet uit Syrië komen wonen. Ook zou volgens SOHR een raket zijn ingeslagen op een plek waar op dat moment de commandanten van verschillende strijdgroepen, waaronder Hezbollah, een ontmoeting hadden. NRC kan dit niet verifiëren.

Israël wilde tegenover persbureau Reuters woensdag niet reageren op de aanval. Vorige week lieten de Israëlische strijdkrachten weten aanvallen te hebben uitgevoerd op transportroutes op de grens tussen Syrië en Libanon. Volgens Israël zouden via die routes wapens worden geleverd aan de Libanese strijdgroep Hezbollah.

Lees ook

Een geschiedenis van Palmyra laat een oase zien vol vernietigde schoonheid

Gezicht vanuit Palmyra op een aantal graftorens.

Palmyra is in het buitenland bekend vanwege zijn Unesco-werelderfgoed. In de stad in het midden van Syrië staan ruïnes van gebouwen en tempels uit de oudheid. Een groot deel van de Griekse, Romeinse en Perzische schatten werd echter verwoest door leden van Islamitische Staat, nadat de terreurorganisatie de stad in 2015 voor de tweede maal bezette.

Liveblog
Crisis in het midden-oosten


Erdogan verbood Israëlische president Herzog om over Turks luchtruim naar Azerbeidzjan te vliegen


Oekraïne vuurt Britse langeafstandsraket Storm Shadow voor het eerst af op Rusland

Oekraïne heeft woensdag voor het eerst de Britse langeafstandsraket Storm Shadow afgevuurd op Rusland. Dat melden Britse media, waaronder de BBC, The Guardian en Financial Times.

Storm Shadow-raketten behoorden al ruim een jaar tot het Oekraïense wapenarsenaal, maar mochten alleen worden gebruikt tegen de Russen op Oekraïens grondgebied.

Eerder deze week gaven de Amerikanen toestemming voor het gebruik van de ballistische Atacms-raket op doelen in Rusland, wat de Oekraïners dinsdag voor het eerst hebben gedaan. Het Amerikaanse besluit zou de Britten hebben bewogen ook de beperking bij hun raketten te schrappen. De regering van premier Keir Starmer wil voorlopig niet op de kwestie reageren.

Grensregio Koersk

Volgens Russische militaire bloggers zijn de Storm Shadow-raketten in ieder geval ingezet in de grensregio Koersk, waar Oekraïne nog steeds terrein bezet houdt. Het Kremlin heeft daar een groot deel van de Noord-Koreaanse militairen naartoe gestuurd om de Oekraïners te verdrijven. Hoeveel schade de Britse kruisraketten in Koersk hebben aangericht is nog niet bekend.

De Storm Shadow-raketten zijn relatief langzaam. Ze worden vanaf vliegtuigen afgevuurd en hebben een bereik van meer dan 250 kilometer. Ze vliegen betrekkelijk laag om niet te worden gedetecteerd door radarsystemen. Omdat de raketten erg duur zijn — ze kosten bijna 1 miljoen euro per stuk — moet Oekraïne de doelen zorgvuldig uitkiezen.

Het is nog maar de vraag hoeveel verschil de Atacms en Storm Shadow-raketten kunnen maken in de oorlog tegen Rusland. De aanloop naar toestemming voor gebruik ervan op Russisch grondgebied was dusdanig lang dat de Russen veel potentiële doelwitten al buiten het bereik van de raketten hebben geplaatst.

Lees ook

Amerikaanse raket Atacms kan moreel aan Russische zijde ondermijnen

Demonstratie in Keulen afgelopen zomer waar werd betoogd voor de Amerikaanse levering van Atacms aan Oekraïne die nu gaat plaatsvinden.

Liveblog
oorlog in Oekraïne


Oekraïne vuurt Britse langeafstandsraket Storm Shadow voor het eerst af op Russisch grondgebied


Vlaardingen staat stil bij duizend dagen Russische bezetting: ‘24.000 uur oorlog, dood en pijn’

Stilstaan bij zoiets groots als oorlog, dat kan alleen maar klein. Op een verregend marktplein in Vlaardingen, met kaarsjes en gele tulpen en een handvol mensen in dikke jassen voor de etalage van een schoenenwinkel, luisterend naar de speech van een Oekraïense vrouw.

Al duizend dagen duurt de Russische invasie, maar zij drukt het liever uit in uren. „Meer dan 24.000 uur oorlog, dood en pijn. Dit is geen herdenking” – de vrouw kan haar tranen niet bedwingen – „maar onze realiteit.”

De vrouw spreekt de woorden in het Nederlands. Viktor (36) en Khrystyna Kikhtiev (31) kunnen dat inmiddels prima verstaan. Ze zijn gevlucht uit Lviv en wonen in de tijdelijke woonwijk Mrija (betekenis: ‘droom’) die de gemeente Vlaardingen vorig jaar voor duizend Oekraïense vluchtelingen heeft gebouwd. Met hun zesjarige dochter en een vriendinnetje en zo’n tien wijkgenoten zijn ze deze woensdagmiddag naar de stille wake gekomen om de slachtoffers te herdenken van duizend dagen oorlog – officieel afgelopen dinsdag. Een moment van stilte georganiseerd door de lokale vredesbeweging Pax Ambassade van Vrede Vlaardingen.

Het is een wat bescheiden opkomst, want voor stilstaan is amper tijd. In duizend dagen raast het leven verder en veel bewoners van Mrija zijn vanmiddag gewoon naar hun werk. Khrystyna Kikhtiev: „En de meeste kinderen hebben les.” „Daarom is er ook vanavond een herdenking”, zegt haar man Viktor Kikhtiev. Viktor, schilder van beroep, kon deze middag vrij nemen. En ze vinden het belangrijk dat ook hun kinderen van zes en dertien jaar stilstaan bij wat er in hun land gebeurt. Die zitten al zo’n twee jaar op een school tussen de Nederlandse kinderen en krijgen van de oorlog nog maar weinig mee.

Integratie

„Slava Ukraini! Heroiam slava!”, klinkt het over het plein. ‘Glorie aan Oekraïne! Glorie aan de soldaten!’ En daarna overhandigen twee Oekraïense vrouwen een boeket met geel-blauwe nepbloemen aan burgemeester Bert Wijbenga, uit dankbaarheid voor alle hulp die ze ervaren van de Vlaardingse gemeenschap.

„Voor op m’n kamer, prachtig”, zegt Wijbenga, die gelijk benadrukt hoe belangrijk ook de Oekraïners zijn voor Vlaardingen. „Als jullie huilen, huilen wij mee. Want jullie zijn ook van ons.” De oorlog is volgens hem niet alleen voelbaar via televisie, radio of krant, „maar direct in onze stad”.

Na een stiltemoment van vijf minuten volgt gelegenheid om bloemen neer te leggen en kaarsen aan te steken. En die laten ze gerust zonder toezicht tot vanavond liggen, zegt Han Raaijmakers, secretaris van Pax en organisator van de wake. „Dat kán in Vlaardingen.”

Het valt hem op hoe soepel de integratie van Oekraïners hier lijkt te verlopen. „Dat wijkje, Mrija, is fantastisch. Een flink deel spreekt al Nederlands en ze zijn welkom in onze kerk. En er is hier vanuit de lokale bevolking geen enkel verzet geweest tegen hun komst.”

De 82-jarige Raaijmakers, die al vijftig jaar betrokken is bij de lokale vredesbeweging, heeft dat met vluchtelingen in Vlaardingen ook weleens anders meegemaakt. Vooral de migranten van buiten Europa mengen niet altijd even makkelijk. Dat heeft, beseft hij, niets met wilskracht te maken, maar alles met cultuur. „Oekraïners lijken meer op ons, heel simpel. Het voelt dichtbij.”

Onzekerheid

Na duizend dagen zijn ook Viktor en Khrystyna Kikhtiev inmiddels behoorlijk geaard. Ze hebben hier werk, een huis, studie en school, ze spreken de taal en gaan in het centrum van Vlaardingen naar de bioscoop.

De Oekraïense Khrystyna en Viktor Kikhtiev na de stille wake.
Foto Hedayatullah Amid/NRC

En tegelijkertijd is er, altijd aanwezig, de onzekerheid. Al duizend dagen kijken ze elke avond naar het Oekraïense journaal „om te zien hoe de raketten onze huizen treffen”. Blijven ze in Nederland nog een maand, een half jaar, voor altijd? Viktor Kikhtiev: „Hoe nu verder? We hebben geen idee.” Khrystyna Kikhtiev: „Sterk zijn en volhouden, er zit niets anders op.”

Het merendeel van de bewoners in hun wijk Mrija wil, denken ze, nog altijd terug naar Oekraïne. Maar ze proeven onder de bewoners ook veel twijfel. Viktor Kikhtiev: „Misschien, met de nieuwe president in Amerika, komt er vrede.” „Maar ja, voor hoe lang?”, zegt Khrystyna Kikhtiev. „Misschien, als we teruggaan, moeten we daarna wéér terug.”

Lees ook

Amerikaanse antipersoonsmijnen moeten Oekraïne helpen bij het afremmen van de Russische opmars

Een Oekraïense explosievenopruimer  laat zien hoe Russische troepen een antipersoonsmijn bovenop een granaat plaatsen. Foto Scott Peterson/Getty Images


Met akkoord nieuwe Europese Commissie is een fiasco afgewend, al is het resultaat fragiel

Het moddergevecht rond de vorming van de nieuwe Europese Commissie is beëindigd. Na een week geruzie in het Europees Parlement bereikten de drie traditionele fracties uit het midden – de christen-democraten, sociaal-democraten en liberalen – woensdagavond een akkoord. Het bestuur dat Commissievoorzitter Ursula von der Leyen voor ogen had, kan daardoor in vrijwel ongewijzigde vorm aan de slag.

Met het in allerijl gesloten akkoord is een fiasco afgewend. Zonder goedkeuring van het Europees Parlement kunnen de beoogde Eurocommissarissen, onder wie Wopke Hoekstra, niet aan het werk. Langere onderhandelingen hadden ertoe kunnen leiden dat de nieuwe Commissie pas begin volgend jaar van start zou kunnen gaan. Dat scenario werd in Brussel met afgrijzen bekeken, zeker nu elke dag telt bij de voorbereiding op het nieuwe Amerikaanse presidentschap van Donald Trump.

Kruisverhoor

De spanningen over de samenstelling van de nieuwe Commissie liepen vorige week in korte tijd hoog op. De onenigheid draaide aanvankelijk om het linkse en liberale ongemak over de Hongaarse kandidaat Olivér Várhelyi, naar voren geschoven door de uiterst rechtse premier Viktor Orbán, en over de Italiaan Raffaele Fitto. Fitto is weliswaar iets gematigder dan Várhelyi, maar krijgt wel een grotere rol in de nieuwe Europese Commissie: hij zou een van de zes vicevoorzitters worden.

Deze hoge status voor een radicaal-rechtse politicus viel slecht in progressieve en liberale kringen. Daar bestaat al langer argwaan over de groeiende invloed van radicaal-rechts sinds de Europese verkiezingen in juni, met hulp van de grootste fractie in het Europees Parlement: de centrum-rechtse Europese Volkspartij.

Lees ook

Wie is Raffaele Fitto, vertrouweling van Giorgia Meloni en beheerder van het Europese coronaherstelfonds van 800 miljard?

Raffaele Fitto in januari 2022 in het Europees Parlement in Straatsburg.

De knoop werd nog moeilijker te ontwarren toen de centrum-rechtse politici op hun beurt het vizier op een links doelwit richtten: de Spaanse sociaal-democraat Teresa Ribera, die een grote rol krijgt als commissaris voor klimaat en mededinging en net als Fitto vicevoorzitter wordt.

In zowel Madrid als Brussel kreeg Ribera, die nu nog in eigen land klimaatminister is, van rechts de schuld van het hoge dodental van de overstromingen in Valencia, hoewel rampbestrijding hoofdzakelijk een regionale aangelegenheid is. De gebruikelijke hoorzitting die het Europees Parlement met iedere kandidaat voor de Europese Commissie houdt, mondde vorige week bij Ribera uit in een kruisverhoor.

Vervolgens hielden de verschillende partijen elkaar dagenlang in een wurggreep door elkaars kandidaten te blokkeren. Geen van de zes vicevoorzitters kon daardoor op goedkeuring rekenen. Von der Leyen, die Fitto noch Ribera wilde laten vallen, intervenieerde zelf door gesprekken met de fractieleiders uit het parlement te voeren. Ook die brachten echter geen doorbraak.

Sleutelpositie

Pas vanaf het weekend kwam er beweging in de zaak. De Spaanse premier Pedro Sánchez bevond zich daarbij in een sleutelpositie. Sánchez is niet alleen de land- en partijgenoot van Ribera, maar ook van Iratxe García, de fractieleider van de sociaal-democraten in het Europees Parlement. Hun lijntjes zijn kort. Als de christen-democraten Ribera zouden steunen, zouden de sociaal-democraten Fitto steunen. Door deze uitruil kunnen alle vicevoorzitters en Várhelyi goedgekeurd worden. Ook de liberalen kunnen zich hierin vinden.

Om het linkse en liberale ongemak over de steun aan kandidaten uit het radicaal- en uiterst-rechtse kamp weg te nemen, stelden de drie fracties een gezamenlijke verklaring op waarin ze zich uitspreken voor „een Europa van gedeelde waarden”. Daarnaast wordt gesnoeid in de portefeuille van Várhelyi: de Hongaar, die commissaris voor Gezondheidzorg en Dierenwelzijn wordt, zal de dossiers vrouwenrechten en pandemiebestrijding aan een collega-commissaris moeten afstaan.

Het resultaat blijft fragiel. Binnen de sociaal-democratische fractie zijn er grote verschillen tussen de nationale partijen. Lang niet iedereen voelt zich senang bij het nu gesloten akkoord. De EVP voelt zich onnodig door het slijk gehaald door de sociaal-democraten. De gezamenlijke verklaring wordt door kritische Europarlementariërs, ook binnen de fracties die haar tekenden, beschouwd als een lege huls.

Zo volatiel is de samenwerking nu dat een goed ingevoerde betrokkene uit het parlement er woensdag nog niet zeker van durfde te zijn dat het akkoord volgende week, als er formeel in het parlement over wordt gestemd, nog overeind staat: „Het is als bij de executie van een terdoodveroordeelde: je kunt het vonnis maar beter meteen voltrekken. Een week wachten, dat is een marteling.”