Brede ‘paarse’ coalitie onder leiding van president Ramaphosa moet Zuid-Afrika weer op de rails krijgen

Posted on June 14, 2024 by admin

Cyril Ramaphosa blijft president van Zuid-Afrika. Hij gaat leiding geven aan een ‘regering van nationale eenheid’ met als belangrijkste coalitiepartner de Democratische Alliantie (DA). Die liberale partij voerde de afgelopen twintig jaar de felste oppositie tegen het ANC maar helpt „in het belang van Zuid-Afrika” het ANC nu aan een parlementaire meerderheid. De vooral door witte Zuid-Afrikanen geleide DA bestuurt al jaren met succes de provincie rond Kaapstad. De deal kwam na nachtelijk onderhandelen vrijdagochtend tot stand, slechts enkele uren voordat het nieuw verkozen parlement voor het eerst samenkwam.

Na het stevige verlies bij de parlementsverkiezingen op 29 mei, was het ANC genoodzaakt partners te vinden om een regering te kunnen vormen. De voormalige bevrijdingsbeweging had vanaf het eind van de apartheid, in 1994, altijd absolute meerderheden in de Nationale Assemblee, maar kwam nu uit op 40,1 procent van de stemmen: 18 procentpunt minder dan bij de laatste verkiezingen in 2019. Veel Zuid-Afrikaanse kiezers zijn ontevreden over instortende overheidsdiensten door wanbeleid en wijd verbreide corruptie en stellen de partij die het land dertig jaar onafgebroken bestuurd heeft daarvoor verantwoordelijk.

Twee radicale partijen die uit het ANC zijn voortgekomen haalden samen bijna een kwart van de stemmen, maar gaan uiteindelijk geen deel uitmaken van de coalitie. De nieuwe partij MK, geleid door oud-president Jacob Zuma, eiste dat het ANC Ramaphosa zou inruilen voor een andere leider. Onder Ramaphosa’s leiding zette het ANC in 2018 Zuma af als president van Zuid-Afrika en als voorzitter van de partij. In kringen rond Zuma leeft veel wrok jegens Ramaphosa. Vooral in de provincie KwaZulu-Natal, waar Zuma vandaan komt, blijft de oud-president ondanks zijn strafblad populair.

Rechtsstaat

Dat Ramaphosa vrij snel na de voor het ANC dramatische verkiezingsuitslag, voorstelde een regering van nationale eenheid te vormen, zien analisten als strategisch slim. Hij komt over als staatsman die alle partijen oproept hun bijdrage te leveren aan het weer op de rails krijgen van Zuid-Afrika, schreef internetkrant The Daily Maverick. Zo vermeed hij een keus tussen links of rechts, die onherroepelijk tot een nieuwe scheiding der wegen in het ANC had geleid. Door met de voorwaarde te komen dat partijen die mee willen doen de grondwet en de rechtsstaat respecteren, zette hij de twee radicale afsplitsingen van het ANC op voorhand buitenspel.

Want in het verkiezingsprogramma van Zuma’s traditionalistische MK staat expliciet dat de „koloniale” en „liberale” grondwet „ingetrokken” moet worden om meer plek te geven aan Afrikaanse tradities. Het was niet toevallig Ramaphosa die begin jaren negentig namens ANC-leider Nelson Mandela onderhandelde over de (zeer progressieve) grondwet van het nieuwe Zuid-Afrika.

MK stelt bovendien de in de grondwet beschermde eigendomsrechten ter discussie. De partij wil bijvoorbeeld mijnbedrijven en de Zuid-Afrikaanse centrale bank nationaliseren. Dat laatste wil ook de links-radicale EFF (Economic Freedom Fighters) van oud-ANC-jongerenleider Julius Malema. Hij droomt al langer van regeringsdeelname en was bereid daarvoor veel in te leveren, maar samenwerking met „vijand” DA was hem een brug te ver.

Daarmee heeft Ramaphosa de regering gekregen die ideologisch het best bij hem past. Behalve het ANC en de DA heeft ook de kleine Inkatha Freedom Party zich bij de coalitie gevoegd. Die partij, lang geleid door de vorig jaar overleden Mangosuthu Buthelezi, heeft net als MK veel aanhang in Zuma’s provincie KwaZulu-Natal, maar is een stuk gematigder. De partij maakte ook deel uit van de eerste regering na de apartheid, toen Nelson Mandela net als Ramaphosa nu alle partijen had opgeroepen een steentje bij te dragen. Andere partijen mogen zich later nog aansluiten, lieten het ANC en de DA vrijdag na ondertekening van hun akkoord weten.

„Het midden heeft het gehouden”, concludeert commentator Ferial Haffajee over het, in Nederlandse termen, paarse Zuid-Afrikaanse kabinet van sociaal-democraten (ANC) en liberalen (DA). De partijen die deelnemen geloven volgens haar alle in een „gemengde economie met herverdelingsbeleid, inclusief sociale inkomenssteun en beter onderwijs”.

Schatrijk

De 71-jarige Ramaphosa, die opgroeide in de township Soweto, kreeg in de jaren tachtig landelijke bekendheid als leider van de machtige mijnwerkersvakbond NUM. De vele stakingen bij de mijnen droegen bij aan het op de knieën krijgen van het apartheidsbewind.

Nadat hij voor het ANC in de jaren negentig de grondwet had uitonderhandeld, stapte hij over naar het bedrijfsleven. Veel grote ondernemingen wilden hem graag in de leiding vanwege zijn goede contacten en omdat ze bij wet verplicht waren ook zwarte Zuid-Afrikanen in het bestuur op te nemen. Hij werd er schatrijk mee. Onder Zuma keerde hij terug in de politiek als vicepresident. Zijn nieuwe termijn geldt voor vijf jaar.

Ramaphosa heeft er sinds zijn aantreden een speerpunt van gemaakt de meest ontwikkelde economie van Afrika aantrekkelijk te houden voor buitenlandse investeerders. Instorting van de elektriciteitsvoorziening en het spoorbedrijf heeft daar niet mee geholpen.

Zoals verwacht reageren markten positief op het nieuws. Vooral de financiële sector vreesde een scenario met een van de radicalere afsplitsingen van het ANC. De Zuid-Afrikaanse rand won vrijdag flink aan waarde ten opzichte van de dollar en de Johannesburgse effectenbeurs schoot direct na het nieuws over de coalitiedeal omhoog.

Update: dit artikel is 14 juni ’s avonds geactualiseerd.

Veel vrouwen en kinderen onder dak- en thuislozen, blijkt uit nieuwe telling

admin
October 9, 2024
0

Een derde van de volwassen dak- en thuislozen in ons land is vrouw. Zij verblijven vaak met hun kind(eren) bij familie of vrienden, in een tijdelijke opvang, vakantiewoning of stacaravan. Dat is de uitkomst van een telling in 55 van de 342 gemeenten in verschillende delen van het land, uitgevoerd door de Hogeschool Utrecht en stichting Kansfonds. In totaal telden zij 6.063 daklozen.

De telling vond plaats in de regio’s Breda, Hart van Brabant, Holland Rijnland, Westelijke Mijnstreek, Gelderland-Zuid en West-Friesland. Aan het zogeheten ETHOS-onderzoek, waarbij ETHOS staat voor European Typology of Homelessness and Housing Exclusion, deden 377 organisaties mee, waaronder gemeentelijke diensten, maatschappelijke opvanginstanties, huisartsen en woningcorporaties.

De onderzoekers noemen het grote aantal vrouwen met kinderen een „opvallende bevinding”. Zij worden dak- of thuisloos na bijvoorbeeld een scheiding, of als ze wegvluchten uit een „gewelddadige” relatie. Daarnaast is liefst een vijfde van de getelde personen jonger dan 18 jaar. De meeste dak- of thuisloze kinderen (95 procent) verblijven in deze situatie met een of beide ouders.

Beperkt beeld bij instanties

Ongeveer een vijfde deel van de getelde volwassenen
verblijft vanwege een gebrek aan passende huisvesting in
niet-conventionele woonruimte. Denk daarbij aan een auto, schuur, tuinhuisje of een andere plek die niet geschikt is om in te wonen. Aangenomen wordt dat de werkelijke aantallen hoger liggen, omdat deze mensen beperkt in beeld zijn bij instanties.

Van hen die wel op straat leven, zo leert de telling, is 35 procent EU-burger met een niet-Nederlandse nationaliteit. Het overgrote deel van deze mensen is volgens betrokken professionals (voormalig) arbeidsmigrant, wat strookt met eerdere cijfers. Volgens de onderzoekers is het „bijzonder moeilijk” om zicht te krijgen op de groep dak- en thuisloze arbeidsmigranten in de laatstgenoemde leefsituaties.

De onderzoekers telden verder 1.189 mensen die al langer dan twee jaar dakloos zijn, ongeveer een kwart van de volwassen. Mannen zijn relatief vaker langdurig dakloos dan vrouwen: van de volwassenen die twee jaar dak- of thuisloos zijn, is driekwart man.

De cijfers werden bekendgemaakt voorafgaand aan Wereld Dakloze Mensen Dag, komende donderdag. De onderzoekers streven er naar ook de daklozen in andere regio’s te tellen. In 2025 volgt een volgende telronde met 57 gemeenten, waaronder Amsterdam, Den Haag en Eindhoven. Uit de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat Nederland begin 2023 in totaal ruim 30.000 daklozen telde.

Uitzendkrachten zijn vaker slachtoffer van een bedrijfsongeval dan vaste krachten

admin
October 9, 2024
0

Uitzendkrachten lopen een grotere kans op een bedrijfsongeval dan mensen in vaste dienst. Tussen 2015 en 2022 was bij 22 procent van alle ongevallen een uitzendkracht de gedupeerde, terwijl het aandeel uitzendkrachten onder de werkenden in Nederland slechts 5 procent bedraagt. Dit blijkt uit een conceptrapportage van de Nederlandse Arbeidsinspectie, ingezien door NRC.

De Arbeidsinspectie ziet verschillende oorzaken voor de „sterke oververtegenwoordiging” van uitzendkrachten. Zij doen vaker gevaarlijk werk dan werknemers in vaste dienst, onder meer in bouw, industrie en landbouw. Zo vallen uitzendkrachten in de bouw van een ladder, en kunnen ze in landbouw of industrie een hand of voet in een machine krijgen.

De Arbeidsinspectie schrijft dat het werkelijke aantal arbeidsongevallen met uitzendkrachten hoger ligt, omdat „een deel van de ongevallen” niet gemeld wordt. Dit komt doordat het uitzendbureau en de werkgever „zich niet verantwoordelijk” voelen voor de uitzendkracht. Bovendien zouden deze opdrachtgevers niet weten wie de melding bij een ongeval moet doen. Een werkgever is verplicht direct melding te maken van een ongeval.

Onder de uitzendkrachten bevinden zich veel arbeidsmigranten, Uit onderzoek van de Arbeidsinspectie bleek afgelopen augustus dat arbeidsmigranten 1,4 keer vaker betrokken zijn bij een ongeval dan mensen met een vast contract. Dat geldt ook voor ernstige ongelukken; arbeidsmigranten overlijden twee keer zo vaak na een ongeval.

Volgens de Arbeidsinspectie begrijpen de migranten door „taal- en cultuurverschillen in sommige gevallen instructies en waarschuwingen mogelijk niet goed”. Mogelijk klagen ze door hun afhankelijkheid – ze zijn voor woning én werk vaak afhankelijk van werkgever en uitzendbureau – minder snel over onveilige omstandigheden.

Vaak niet gemeld

De Algemene Rekenkamer stelde vorig jaar dat 50 tot 70 procent van „meldingsplichtige gevallen” niet aan de Arbeidsinspectie wordt doorgegeven. Volgens de Rekenkamer slagen Arbeidsinspectie en betrokken ministerie (Sociale Zaken) er niet de meldingsbereidheid onder werkgevers te verhogen. Met name uitzendkrachten en arbeidsmigranten „lopen het risico hier de dupe van te worden” schrijft de Rekenkamer. Bedrijven die in zeven jaar drie keer te laat een melding doen, riskeren 50.000 euro boete. Maar de Arbeidsinspectie legt dit bedrag „zelden” op, volgens de Rekenkamer.

Tv-recensie | Emancipatie van Nederlandse moslims gaat op tv gestaag verder

admin
October 9, 2024
0

‘Iedereen in de gordijnen vandaag”, zo vatte politiek commentator Arjan Noorlander de day after samen in talkshow Bar Laat (NPObv1). De demonstraties voor en tegen Israël maandag in Amsterdam kregen dinsdag een behoorlijke staart. Daarbij was de oorlog in het Midden-Oosten snel naar de achtergrond verdwenen om plaats te maken voor een strijd die wat beter behapbaar was voor de televisie, die tussen Geert Wilders en Femke Halsema.

De PVV-leider vond het een schande dat de Amsterdamse burgemeester „haatdemonstraties van antisemieten” toestond en eiste in het NOS Journaal haar ontslag. Op platform X scheef hij: „Het land uit met dat tuig. En Halsema mag mee.”

Andere burgemeesters namen het op voor Halsema. Halsema zelf zat bij Eva (NPO 1) om in een eloquent betoog haar veiligheidsbeleid en het demonstratierecht te verdedigen. Volgens haar wilde Wilders „alleen demonstraties toestaan waar hij het mee eens is”. Ze noemde dat „een autoritair sentiment”.

De nieuwsrubrieken en talkshows konden de aanval van Wilders handig koppelen aan het debat in de Eerste Kamer over de noodwet tegen asielzoekers. „Het kabinet holt de democratie uit” zei de oppositie. Volgens diverse talkshowgasten was de noodwet ook een autoritaire zet van Wilders, dit keer om „de Tweede Kamer uit te schakelen” (cabaretier Herman Finkers bij Humberto).

Brr. Snel naar NPO 2 voor een injectie goed nieuws. Voor de documentaire De Maastrichtse Droom – 10 jaar later keert regisseur Daan Willekens terug naar de islamitische school El Habib. Hij maakte in 2014 een documentaire over de basisschool en wilde, samen met presentator Karim Amghar, kijken hoe het nu gaat.

El Habib draagt trots het ministeriële predicaat ‘excellente school’ waar leerlingen opvallend goed scoren. Dat terwijl de school in Pottenberg staat, de armste wijk van Maastricht waar de PVV de grootste partij is. Veel scholieren beginnen met een flinke leerachterstand. Sommigen moeten van de school ontbijtpakketten en andere sociale ondersteuning krijgen.

De „toverformule” van de school is: hard werken. Door het personeel en de kinderen, maar ook door de ouders die nauw bij het onderwijs worden betrokken. Zo moeten ze thuis huiswerk maken met de kinderen. Bij de rapportgesprekken regent het negens en tienen. Al er een zes of een zeven tussen staat, krijgt de leerling te horen dat hij beter zijn best moet doen. Documentaires gaan meestal over de dingen die misgaan in het leven. Dit keer gaat het een keertje goed.

Groep vriendinnen

Op NPO 3 is Zina aan haar tweede seizoen begonnen. De feelgoodserie van Fadua El Akchaoui handelt over een groep vriendinnen van Marokkaanse afkomst. Vorig seizoen draaide om advocate Amal die op haar trouwdag haar bruidegom verliest en daardoor op drift raakt. Dit keer draait het om influencer Lamya (Asma El Mouden) en is wederom een sterfgeval de katalysator.

Lamya gaat met de groep naar Marokko voor de begrafenis van haar vader. In Marokko loopt de groep tegen cultuurverschillen aan. Lamya mag als vrouw niet bij de begrafenis van haar eigen vader zijn. Transvriendin Sofia (Jouman Fattal) moet van de familie in het mannenverblijf slapen. Ondertussen verschijnen er ook weer nieuwe mannen in het leven van de dertigers. Of dat goed nieuws is, valt te bezien.

Een optimistische documentaire over een islamitische school, en een mooie, tragikomische feelgoodserie gemaakt door vrouwen met een moslim-achtergrond. Zo gaat de emancipatie van de Nederlandse moslims op tv gestaag verder, of islamhater Wilders dat nu leuk vindt of niet.