Bescheiden en toegankelijk: zo maakt de Australische ploeg van voetbal de populairste sport in het land

Reportage

WK voetbal Thuisland Australië verrast dit WK met een plek in de halve finale, woensdag tegen Engeland. Bijna ongemerkt werd voetbal de meest beoefende sport in het land, hoewel veel spelers er niet van kunnen rondkomen. „Nu wil iedereen een Matilda zijn.”

Een fan-festival in Melbourne, waar duizenden mensen bijeenkomen.
Een fan-festival in Melbourne, waar duizenden mensen bijeenkomen. Foto Hannah Mckay/Reuters

Het is zes uur ‘s ochtends, de dauw ligt nog op het gras. Op het trainingsveld naast de universiteit van Sydney in het centrum van de stad spelen een stuk of twintig jonge meiden een potje voetbal. Ze rennen uitgelaten over het gras, terwijl de zon langzaam boven de tribune tevoorschijn komt.

Ze gebruiken slechts de helft van het veld. „Een deel van het veld is nat, als we daar gaan rennen is het gras zo weg”, zegt Amy Shepherd. Ze coacht het semi-professionele vrouwenteam van de Sydney University Soccer Football Club. „We delen dit veld met het rugbyteam, dus als we het veld kapot rennen, krijgen we op onze kop.”

Voor Chelsea Hromek (18) is de vroege start routine. „We beginnen om kwart voor zes ‘s ochtends, eerst trainen we op het veld en daarna hebben we een uur krachttraining in de sportschool”, zegt ze. Dit is haar tweede seizoen bij de club. „Het is best intensief, ja.”

Lees ook: alle verhalen over het WK voetbal 2023 in dit NRC-dossier

Haar teamgenoot Rojin Polat (18) beaamt dat. Ze komt met bezweet gezicht het veld af, een stukje gras vastgeplakt op haar wang. „Maar dat is precies wat ik wil. Ik kom hier om te trainen, ik werk hard, en elke zondag is het knallen tijdens de wedstrijd”, zegt ze.

De jonge vrouwen worden klaargestoomd voor een carrière in het profvoetbal. „Het is heel inspirerend om de Matildas zo ver te zien komen dit WK, vooral omdat er een aantal bij zitten die ook bij deze club zijn begonnen”, zegt Hromek.

Heel Australië is in de ban van het WK voetbal, dat in eigen land (samen met Nieuw-Zeeland) wordt gespeeld. Nooit eerder heeft een Australisch voetbalteam, mannen of vrouwen, het tot de halve finale van een WK geschopt. Deze woensdag speelt Australië in die ronde tegen Engeland, de ploeg van de Nederlandse coach Sarina Wiegman.

Cortnee Vine, de 25-jarige Australische die de beslissende penalty benutte tijdens de kwartfinale tegen Frankrijk afgelopen weekend, speelde in 2018 en 2019 bij Sydney University SFC. Coach Shepherd heeft nog met haar gewerkt. „Het is geweldig om te zien dat meiden met zoveel talent nu op wereldniveau spelen”, zegt ze met een grote glimlach.

Meest beoefende sport

Hoewel voetbal in Australië eerder nooit zoveel aandacht kreeg als andere sporten zoals cricket en rugby, is de sport de afgelopen jaren gestaag gegroeid. „Veel mensen weten dit niet, maar voetbal is de meest beoefende sport in het land”, zegt Nadine Shiels, betrokken bij het opleidingscentrum Football NSW van de deelstaat New South Wales.

Vooral de afgelopen vijf jaar is de populariteit enorm toegenomen, voornamelijk bij vrouwen. Met ruim 1,5 miljoen deelnemers staat voetbal op één, gevolgd door golf (bijna 750.000 deelnemers) en rugby (bijna 700.000). Van alle deelnemers is 22 procent vrouw. Het doel van de nationale voetbalfederatie Football Australia is om in 2027 net zoveel vrouwen als mannen aan het voetballen te krijgen. „Er waren jaren bij dat het aantal deelnemers steeds verdubbelde”, zegt Shiels. Ze verwacht dat het WK voetbal opnieuw voor een enorme toename gaat zorgen. „Nu wil iedereen een Matilda zijn.”

Er zijn verschillende programma’s voor spelers die een professioneel niveau willen bereiken. In deelstaat New South Wales, waar Sydney ligt, biedt de voetbalbond een fulltime programma aan voor talentvolle spelers. Zo krijgen ze de kans om door te stromen naar professionele clubs en, mogelijk, het nationale team. „Ze trainen in dat programma vier keer per week, altijd in de avond zodat ze overdag naar school kunnen. Veel meiden gaan naar een middelbare school waar extra aandacht is voor sport. Sommigen trainen tot wel acht keer per week”, zegt Shiels.

Cortnee Vine (m) van Australië tijdens de kwartfinale. Ze zou de winnende treffer maken in de penaltyreeks.
Foto Dan Peled/Reuters

Spelers op dit opleidingsniveau moeten omgerekend zo’n 1.800 euro per jaar bijdragen. Daarnaast kost het de voetbalorganisatie ruim 50.000 euro per jaar om het programma te faciliteren. „Voetballen in Australië is niet goedkoop”, zegt coach Shepherd. Ook is er weinig geld voor ondersteunende rollen, zoals coaches en scheidsrechters. „Coachen is een hobby, bijna alle coaches hebben daarnaast een fulltime baan.”

Karig salaris

Professionele spelers die voor een club spelen verdienen er geld mee, maar de meeste salarissen zijn karig. Taren Koning (27) speelt voor Sydney University SFC. Ze gaat na de training gauw onder de douche, want ze moet door naar haar tweede baan. „Ik verdien te weinig met voetbal om ervan te kunnen leven, terwijl ik er heel veel tijd in steek”, zegt ze. „Daarom geef ik nog af en toe les op een school om mijn inkomsten aan te vullen.”

Om aandacht zit de sport niet meer verlegen. Tot nu toe zijn er meer dan 1,7 miljoen kaarten verkocht voor de wedstrijden, meer dan ooit tevoren tijdens een WK voor vrouwen. Ook verbreekt het wereldkampioenschap alle kijkcijferrecords in Australië.

Lees ook: Spanje bereikte de finale door Zweden te verslaan. Eerder won Spanje van Nederland en voor dat duel portretteerde onze verslaggever de ploeg – die veel interne problemen kent

Ruim 5,3 miljoen mensen hebben de kwartfinale van Australië op televisie bekeken, op een bevolking van ruim 25 miljoen. Als rekening gehouden wordt met het aantal mensen dat in de pub heeft gekeken, is dat aantal volgens sommige schattingen zelfs bijna 7 miljoen. Dat is meer dan voor finales van het rugby of cricket.

De halve finale op woensdag in het Stadium Australia is uitverkocht. Er worden 83.500 toeschouwers verwacht, opnieuw een record. Ook buiten het stadion wordt het druk. Daar worden grote schermen neergezet waar duizenden mensen die geen kaartje meer konden bemachtigen de wedstrijd kunnen volgen.

Ook veel Australiërs die nooit eerder iets om voetbal gaven, zijn inmiddels enthousiast. Dat is wel te verklaren, zegt Shiels. „De Matildas willen niet op een voetstuk geplaatst worden, ze zijn de helden van het volk. Dat is waarom Australiërs zo van ze houden. Ze zijn bescheiden en toegankelijk.” Het motto van het team is never say die. „Ze vechten tot het einde.”