Hoe Tadej Pogacar en zijn ploeg zich ontwikkelden tot beste van de wereld

Posted on by admin

Er is maar één grote favoriet voor de gele trui in de Tour de France: Tadej Pogacar. Behalve aan zijn talent dankt de Sloveen zijn huidige topniveau aan de ontwikkeling van UAE Team Emirates-XRG, dat is uitgegroeid tot beste wielerploeg van de wereld. Vijf aspecten waarin Pogacar en zijn ploeg zich verbeterd hebben – plus één zwakke plek.

Training

Nadat Pogacar in 2022 en 2023 de Tour verloor van Jonas Vingegaard, werden hem en zijn ploeg, waar Pogacar al sinds 2019 onder contract staat, duidelijk dat er iets moest veranderen. Pogacars talent alleen was niet genoeg om het wetenschappelijk gedreven collectief van Visma-Lease a Bike te verslaan. Dus begon het team, onder leiding van ploegbaas Mauro Gianetti aan een professionaleringsslag. Mét succes, want vorig jaar won Pogacar opnieuw de Tour de France, voor de derde keer in zijn carrière.

De belangrijkste verandering: een nieuwe trainer voor Pogacar. Onder leiding van de Spanjaard Javier Sola deed de Sloveen meer krachttraining, ging hij vaker op hoogtestage en nam ook de intensiteit van de trainingen toe door meer intervals te doen. Daardoor is zijn ‘vermoeidheidsweerstand’, zoals Pogacar dat zelf noemt, toegenomen, zei hij begin dit jaar tegen CyclingWeekly. „Als ik moe ben, verlies ik weinig explosiviteit. Dat is een enorme upgrade voor mij.”

Zijn voorbereiding is dit jaar totaal anders dan in 2024, zei Pogacar voorafgaand aan de Criterium du Dauphiné (die hij won), omdat hij vorig jaar de Giro d’Italia reed. „Toen had ik richting de Tour al benen voor een grote ronde, nu kwam ik uit het klassiekersseizoen.” Waar de aandacht vorig seizoen al vroeg in het voorjaar lag op het ontwikkelen van een pezig klimmersframe met veel inhoud, leek dit jaar meer op 2023: toen deed een gespierde en explosieve Pogacar ook tot en met Luik-Bastenaken-Luik mee aan eendagsklassiekers. „Alleen brak ik toen mijn hand, daar heb ik nu geen last van”, zei Pogacar.

Hitte

De twee keer in zijn carrière dat Pogacar écht moest lossen in een Touretappe – op de Col de Granon in 2022 en de Col de la Loze in 2023 – hebben een belangrijke overeenkomst: die dagen was het bloedheet. Fietsen in de hitte is een zwakte van hem. En ook UAE besteedde er weinig aandacht aan: Aart Vierhouten, in 2022 nog ploegleider, vertelde een paar jaar geleden aan NRC hoe het team de koeling van het lijf van de renners lang niet serieus nam. Pas in 2023 begonnen de renners ijsvesten te dragen.

Pogacar verloor de gele trui in de Tour van 2022 op een bloedhete dag in Alpen. Foto Christian Hartman

Sindsdien is er veel aandacht besteed aan hittetraining. Eind vorig jaar vertelde Jeroen Swart, ‘prestatiemanager’ bij UAE, hoe Pogacar en zijn ploeggenoten regelmatig trainen in 35 graden met een luchtvochtigheid van 90 procent. Daarnaast rijdt de Sloveen regelmatig rond in een ‘hittepak’, een combinatie van (winter)kleding die voorkomt dat hij hitte kan afvoeren, en traint hij op de rollerbank in de sauna. Die hittetrainingen zorgen er niet alleen voor dat de renners beter gewend raken aan deze omstandigheden, maar het lichaam gaat er ook meer hemoglobine en bloedplasma door aanmaken. Hemoglobine zorgt voor een betere zuurstofopname en daardoor betere prestaties, terwijl meer bloedplasma positieve effecten heeft op de bloedsomloop – wat de lichaamstemperatuur reguleert.

Voeding

Nog een overeenkomst tussen de twee etappes in de Tour waarin Pogacar moest passen: zijn voedingspatroon klopte die dagen niet. In 2022 miste hij op de Col de Granon een bidon met drank vol koolhydraten; niet lang erna kreeg hij hongerklop. En een jaar later op de lange, steile klim van de Col de la Loze had Pogacar te veel gegeten, zei hij na afloop van de rit waarin hij minuten verloor.

Het heeft Pogacar jaren gekost zich over te geven aan een gedetailleerd dieet, gaf hij vorig jaar tijdens de Tour toe. Sinds een jaar of zes heeft UAE een voedingsdeskundige in dienst. Volgens deze Gorka Prieto-Bellver is de Sloveense kopman nu een van de makkelijkste renners om mee te werken. „Als je hem vertelt wat hij moet eten, dan eet hij het ook”, zei hij vorig jaar tegen Cyclingnews.

Een van de pijlers onder het dieet voor Pogacar en zijn ploeggenoten is de hoge koolhydraatinname tijdens wedstrijden, waardoor ze langer op hun top kunnen blijven presteren en beter herstellen. Tegenwoordig nemen renners in de zwaarste etappes tot 120 gram koolhydraten (zo’n vier punten slagroomtaart) per uur.

Die forse inname kan leiden tot maag- en darmklachten. Renners kunnen het toch innemen dankzij gewenning en de ontwikkeling van koolhydraatrijke sportdranken en gels met de juiste balans van ingrediënten als fructose en sucrose, die verschillende opnamesystemen in de darmen benutten. „Vijf jaar geleden poepte ik na een zware etappe in mijn broek vanwege alle koolhydraten”, zei Pogacar eind vorig jaar in een podcast. „Maar nu heb ik geen maagproblemen meer.”

Materiaal

De afgelopen jaren heeft Pogacar veel geëxperimenteerd met zijn houding op de fiets. In 2021 switchte hij tijdens het seizoen meermaals van houding op de tijdritfiets. Ook dit jaar lijkt hij de optimale vorm nog niet gevonden te hebben: in de tijdrit in de Dauphiné stelde Pogacar teleur en verloor hij veel tijd op concurrenten Jonas Vingegaard en Remco Evenepoel.

Pogacar, hier in actie tijdens een tijdrit in de Tour van 2024, heeft lang gezocht naar een betere houding tijdens tijdritten. Foto EPA / Kim Ludbrook

In zijn zoektocht kwam de Sloveen samen met UAE twee jaar geleden uit bij de ‘cranks’ van zijn fiets, de carbonstaven waaraan de pedalen bevestigd zitten. Sindsdien rijdt Pogacar rond met kortere cranks. Het gaat om kleine verschillen, van 172,5 millimeter naar 165, maar Pogacar kan zo in een hogere cadans en soepelere tred fietsen.

Maar het grootste voordeel is de aerodynamische houding die dankzij de kortere cranks mogelijk wordt. Pogacar kan dieper met zijn bovenlichaam over zijn stuur buigen omdat zijn knieën minder omhoog komen en zijn heupen minder gebogen zijn.

Cognitief vermogen

Door zijn soms laconieke en speelse houding kreeg Pogacar in het begin van zijn carrière het stempel van een avontuurlijke jonge hond. Inmiddels is door zijn successen van de afgelopen jaren, zoals zes etappezeges en de leiderstrui in zowel de Giro als de Tour van vorig jaar, wel duidelijk geworden dat die karakterisering misplaatst is: Pogacar is genadeloos en mentaal ijzersterk.

Hij krijgt hulp van de Belgische wetenschapper Stijn Quanten, die als zelfbenoemd ‘braincoach’ meerdere topsporters en -teams (waaronder voetbalclub PSV) mentaal begeleidt.

Zelfs binnen de uitzonderlijke groep sporters die Quanten begeleidt, valt Pogacar op vanwege zijn stressbestendigheid, concentratie, beslisvermogen en mentale weerbaarheid. „Hij brak in mijn database record na record”, zei Quanten vorig jaar tegen de Belgische krant Het Nieuwsblad. Hij vertelde hoe de Sloveen geen dag aan breintraining – oefeningen waarbij onder meer reactiesnelheid, besluitvaardigheid en ‘focus’ wordt getest – overslaat. „Hoe grappig, jolig en instinctief hij ook overkomt, er zit altijd een plan achter. Pogacar weet exact wat hij doet.”

Zwakte: Teamgeest

Wie naar de renners op de loonlijst van UAE Team Emirates-XRG kijkt, kan niet anders concluderen dat het de sterkste verzameling coureurs is in het peloton. Zeker na de twee Tour-nederlagen in 2022 en 2023 is er veel aandacht uitgegaan naar renners die Pogacar kunnen bijstaan in de bergen, onder wie Adam Yates, João Almeida, Pavel Sivakov en Juan Ayuso.

Maar UAE was de afgelopen jaren niet altijd de sterkste ploeg. Persoonlijke belangen prevaleerden regelmatig boven het teambelang. Zoals vorig jaar in de Tour, toen Ayuso kopwerk weigerde te verrichten voor Pogacar.

Dit jaar was het tijdens de Giro nog slechter gesteld met de teamgeest. UAE had Ayuso als kopman aangemerkt, maar toen diens ploeggenoot Isaac del Toro de roze trui bemachtigde, leek te ploeg niet meer te weten voor wie ze moesten rijden. Terwijl Del Toro in de vijftiende etappe in een kopgroep reed, zetten teamgenoten de achtervolging in. Uiteindelijk verloren Del Toro en UAE in de voorlaatste etappe de roze trui aan Simon Yates van Visma-Lease a Bike.

Tijdens de Tour zal er van zulke onduidelijkheid geen sprake zijn; Pogacar is de kopman. Bovendien is Ayuso, die vaak de rol van stoorzender lijkt te spelen, niet geselecteerd.




Related Posts

Nederland werd in afgelopen jaren afhankelijker van buitenlandse energie, maar bouwde het aandeel Russisch gas wel af

De Nederlandse afhankelijkheid van energie uit het buitenland is de afgelopen jaren toegenomen, mede door de sluiting van de Groningse gasvelden. Tussen 2015 en 2024 steeg het aandeel buitenlandse energie in Nederland van 70 naar 78 procent, zo blijkt uit donderdagochtend gepubliceerd CBS-onderzoek.

De Verenigde Staten groeiden in die periode uit tot de belangrijkste buitenlandse bron: van 4 procent in 2015 tot 24 procent in 2024. Tegelijkertijd nam het percentage Russische energie in Nederland de afgelopen jaren fors af.

Vanaf 2018 begon Nederland de afhankelijkheid van Russische aardolie en aardgas geleidelijk af te bouwen. De Russische invasie in Oekraïne in februari 2022 zorgde voor een versnelling van die ontwikkeling. Een jaar na de Russische inval was het aandeel gas uit dat land teruggebracht tot rond de 3 procent. Het opengevallen gat werd grotendeels opgevuld met Amerikaans gas.

Naast de geopolitieke ontwikkelingen, speelde ook de sluiting van de Groningse gasvelden een rol in de afhankelijkheid van buitenlandse energie. Sinds 2014 besloot het Nederlandse kabinet de gasputten stapsgewijs te sluiten vanwege de aardbevingsschade in Groningen. In 2024 ging het laatste Groningse gasveld dicht. In dezelfde periode won Nederland ook steeds meer hernieuwbare energie, uit wind en zon.

Sancties

Nadat Rusland een oorlog ontketende in Oekraïne, voerden de lidstaten van de Europese Unie verschillende sanctiepakketten in. Het doel was om de Russische economie te bruuskeren en Moskou te isoleren van de wereldhandel. Russische banken werden bijvoorbeeld afgesloten van het internationale betalingssysteem Swift.

Tegelijkertijd kondigde Europa de afhankelijkheid van Russische energie nog verder te beperken. Dat heeft effect gehad: in 2021 was de EU als geheel nog voor 19 procent afhankelijk van Russisch gas, twee jaar later is dat percentage gedaald tot 3 procent. Niet Rusland was de belangrijkste toeleverbron voor energie, maar Noorwegen. Ook nam de afhankelijkheid van Amerikaans gas toe.

De totale afhankelijkheid van energie van landen van buiten de EU is tussen 2015 en 2023 gelijk gebleven: rond de 56 procent. De lidstaten zijn voor aardgas vooral afhankelijk van Algerije, en voor ruwe aardolie van Kaszachstan. Landen als Nigeria, Libië, Irak en Saoedi-Arabië zijn nog altijd van belang voor de toevoer van aardolie.

Liveblog
Economieblog


Keijzer wil tijdelijk contract voor huren bij hospita’s

Keijzer wil tijdelijk contract voor huren bij hospita’s


Aantal meldingen van cyberaanvallen is vervijfvoudigd, ziet toezichthouder AP

Het aantal datalekken en succesvolle cyberaanvallen op Nederlandse organisaties is sterk toegenomen ten opzichte van 2023. Dat blijkt uit de ‘Datalekkenrapportage 2024’ die de Autoriteit Persoonsgegevens donderdagochtend publiceerde.

Vorig jaar zijn er in Nederland 37.839 datalekmeldingen gedaan bij de AP, ten opzichte van 25.694 een jaar eerder. En waar in 2023 nog 1.309 meldingen van cyberaanvallen werden gedaan, waren dat er in 2024 6.837.

Die aanvallen treffen ook vaker doel, waarschuwt de AP. Bij minstens 53 procent van de ransomware-aanvallen – waarbij cybercriminelen gevoelige gegevens gijzelen met schadelijke software tot er losgeld betaald wordt – werden er gegevens gestolen, waar dat in 2023 nog 24 procent was. In 2024 waren er minstens 112 succesvolle ransomware-aanvallen. AP-bestuurslid Katja Mur spreekt van „een zorgwekkende trend.”

Eén bedrijf

Het overgrote deel van de in totaal 6.837 gemelde datalekken als gevolg van cybercriminaliteit kwam van één bedrijf: AddComm. Het bureau, dat de klantencommunicatie van ruim vijfduizend bedrijven verzorgt, was slachtoffer van een ransomeware-aanval waardoor in totaal gegevens van 1,5 miljoen mensen gestolen werden. AddComm deed daarvan een zogenaamde bulkmelding voor alle betrokken bedrijven. In totaal werden er in 2024 vijf miljoen mensen slachtoffer van een cyberaanval, aldus de AP.

Na nader onderzoek van een aantal cyberaanvallen concludeerde de AP dat 30 procent van die bedrijven geen of onvoldoende beleid had om cybercriminaliteit te voorkomen. 40 procent had wel beleid maar voerde dat onjuist uit. „Zo werden niet vaak genoeg updates uitgevoerd of wachtwoorden aangepast en ontbrak er vaak tweestapsverificatie”, vertelt Anne Bergen, senior inspecteur datalekken bij de AP.

„Ook is er soms sprake van menselijke misleiding”, zegt Bergen. Een medewerker kan bijvoorbeeld op een phishinglink in een e-mail klikken, waardoor een hacker onrechtmatig toegang kan krijgen tot gegevens. Een cyberaanval waarbij hackers zich toegang verschaffen tot bijvoorbeeld een mailaccount, online bankrekening of socialemediaprofielkomt met 42 procent het vaakst voor.

Bergen vertelt over een datalekmelding die de AP kreeg van een advocatenkantoor. Na onderzoek van de AP bleek dat in de mailbox kopieën van 32 paspoorten stonden die mogelijk ingezien of gestolen zijn.

Identiteitsfraude

De AP ziet grote risico’s voor slachtoffers wanneer hun data worden gestolen. Met gestolen persoonsgegevens kunnen criminelen bijvoorbeeld identiteitsfraude plegen. Zo deden er vorig jaar volgens het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude 7.000 burgers melding van mogelijke identiteitsfraude.

Ook voor bedrijven kan de schade groot zijn, zegt Nienke Kolthof, coördinator datalekken bij de AP. „Het kan lang duren voordat het aangevallen systeem weer werkt, wat zorgt voor een verlies in productiviteit en omzet.” Een cyberaanval kost een organisatie gemiddeld een ton en de meeste organisaties zijn 30.000 euro kwijt aan bijvoorbeeld het inhuren van externe specialisten en het eventueel betalen van losgeld. Om nog maar te zwijgen over eventuele reputatieschade.


‘Mest is een grondstof, we moeten het niet meer als afval zien’

Op de omslag van het proefschrift van Marrit van der Wal (26) prijkt een zelfgetekend roze varkentje met een tevreden glimlach en een rode zakdoek om de kop geknoopt. Die zakdoek, bekend als symbool van de boerenprotesten, heeft voor haar een persoonlijker betekenis: „Ik snap dat de boeren protesteren, want ze zitten in een lastig parket. Maar voor mij staat het niet zozeer voor protest, maar voor trots op de boeren zijn, omdat ze ondanks alle uitdagingen blijven doorgaan.”

Juist die boeren wilde Van der Wal ondersteunen met haar promotieonderzoek naar mestverwerking aan de TU Eindhoven. Ze groeide op tussen de Friese weilanden en zag van dichtbij hoe complex het boerenbestaan is. Haar vader is veehandelaar en veel van haar vrienden zijn boeren. „Als je in Friesland woont kent iedereen een boer”, zegt ze met een glimlach.

De grootste uitdaging, vertelt de chemisch technoloog, is het stikstofprobleem in Nederland, waarbij het mestoverschot een belangrijke rol speelt. Dierlijke mest is rijk aan voedingsstoffen, maar een teveel daarvan zorgt voor vervuiling van grond- en oppervlaktewater. Bovendien komt bij het uitrijden van mest ammoniak vrij, wat slecht is voor de luchtkwaliteit. Daarom mogen boeren mest niet onbeperkt uitrijden, waardoor er een overschot ontstaat. „En dat kan in de komende jaren in Friesland oplopen tot wel vijf miljoen ton.”

Als alternatief wordt veel kunstmest gebruikt, maar ook die oplossing kent nadelen. De productie daarvan gebeurt via een chemisch proces: het energie-intensieve Haber-Boschproces, dat stikstof uit de lucht haalt. Volgens Van der Wal is dat verantwoordelijk voor zo’n 1 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. „Het is natuurlijk een beetje cru”, benadrukt ze. „Dat we iets moeten weggooien dat we eigenlijk al hadden, om het dan weer uit de lucht te gaan halen.”

Afstemmen op de behoefte

Dat was voor haar de aanleiding om te werken aan een praktische oplossing. „Ik dacht: als ik dan een promotieonderzoek doe, dan wil ik iets doen dat boeren hopelijk helpt”, herinnert ze zich. Ze ontwikkelde een techniek om stikstof en kalium uit mest te scheiden. Dat is van belang omdat elke plant stikstof en kalium nodig heeft, maar in verschillende verhoudingen. Door ze apart toe te dienen, kunnen boeren de voedingsstoffen nauwkeuriger afstemmen op de behoefte van het gewas.

De titel van haar proefschrift (No time to waste manure) vat haar boodschap bondig samen: mest is geen afval, maar een grondstof. Die grondstof kan met membraantechnologie worden verwerkt, vergelijkbaar met een koffiefilter. „Als je koffie maakt, blijven in het filter de grotere vaste deeltjes achter: de koffieprut. Het water gaat erdoorheen, samen met de cafeïne en de smaak.” Door te spelen met de zuurgraad in haar ‘koffiemachine’ kan de chemisch technoloog zorgen dat bijvoorbeeld alleen stikstof en water door het membraan gaan, terwijl de rest achterblijft.

De technologie bestond al, maar tot nu toe lukte het met membranen alleen om stikstof samen met kalium terug te winnen. Van der Wal verbeterde het proces, in samenwerking met een mestverwerkingsbedrijf. Zo kunnen mestverwerkers uiteindelijk lokaal drie producten uit één bron halen en verkopen: stikstof, kalium en een fosforrijke vaste stof.

Deze techniek is een stap richting circulaire landbouw, waarin boeren ‘afval’ zo goed mogelijk hergebruiken. In de toekomst zou de verwerkte mest kunstmest kunnen vervangen.

In het lab trok Van der Wals onderzoek de aandacht. „Ik was heel veel membranen aan het testen, maar ik moest ook naar de mestverwerkingsinstallatie om daar samples op te halen. Met de geur in het lab heb ik mijn collega’s niet zo blij gemaakt”, vertelt ze lachend.

Haar doel om boeren te helpen, heeft ze in theorie bereikt. Het milieu vaart er wel bij en ook de boer heeft er wat aan: minder kosten voor kunstmest en minder mest om af te voeren. Daarnaast zouden ze de techniek op hun eigen boerderij kunnen toepassen om de mest uit hun stallen te verwerken.

Voor de wet blijft het mest

Helaas staat de wet in de weg. Omdat het eindproduct nog steeds als ‘mest’ wordt geclassificeerd, valt het onder dezelfde gebruiksbeperkingen als ruwe mest. „Als je de techniek niet mag inzetten, wat heeft het dan voor nut?” Van der Wal hoopt dat de wetgeving zal veranderen. „Als je onderzoek doet, dan moet je een beetje hoopvol zijn. Maar nu is ook het kabinet gevallen – dan duurt alles weer langer voordat er echt uitsluitsel komt.”

Teleurgesteld constateert Van der Wal dat haar onderzoek voorlopig niet in de praktijk zal worden toegepast. De verbeterde techniek is tot nu toe alleen in het laboratorium getest. „Het was natuurlijk heel nuttig geweest als we dit ook al op iets grotere schaal hadden kunnen testen. Die kans was er nog niet omdat er geen bedrijf klaar was dat het kon oppakken.”

„Ik heb gezien dat het heel lastig is om echt iets groots te kunnen bijdragen. Onderzoek doen op zichzelf is al heel lastig. Dus je mag blij zijn dat er überhaupt een goed resultaat uitkomt na maar vier jaar promotieonderzoek.”

Hoewel ze graag nog meer had gedaan, hoopt ze dat haar techniek boeren in de toekomst daadwerkelijk kan helpen: „In Nederland kunnen we iets trotser op de boer zijn, en ze iets meer helpen in plaats van ze als probleem te zien – misschien komen we dan samen een stapje verder.”