Ik koop een legpuzzel bij de kringloop, mooi maatje, 600 stukjes, oubollig plaatje, een haven met bootjes. Bij het openen herken ik duidelijk het handschrift. Ik lees H… in de doos. Mijn eigen achternaam: ‘Eén ontbrekend stukje, zie kruisje op de voorkant doos’. Voor 50 cent koop ik de puzzel van mijn moeder terug. Twaalf jaar geleden ruimden we het ouderlijk huis op.
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
Stillevens hebben met leven weinig te maken. Hoe mooi het ook is, alles op een stilleven is bezig binnen afzienbare tijd tot stof te verschrompelen. Die rode appel? Die is dood, net als de sinaasappel, de frambozen. Er hangt soms een langgerekte haas te versterven. Een zwaan ligt met geknakte nek of er staart een vissenoog uit een zilveren kop. Die kan melk? Die verzuurt waar je bijstaat. Die gaat stinken, want anders dan koe of geit leeft de melk niet meer. Die prachtige bloemen? Sterfgevallen. Soms is er een vlinder geland of een vlieg of een ander lijkenpikkertje.
We houden van stillevens. Laat ik voor mezelf spreken, ik houd van stillevens. Om hun verstilling die de schijn van leven er nog even inhoudt, om het verhullen van de barre feiten: alles en iedereen gaat dood. Maar eerst is er nog schoonheid, en dat brengt schilders ertoe zich uit te leven. Het uitbundigst zijn de bloemstillevens, met kleuren en wemeling en de suggestie van zoete geuren. Maar dat hoeft niet. Allersoberst is ‘Tulips’ (1967), de video van de Wimmen van der Linden en T. Schippers: van een bosje rode tulpen valt na 43 seconden één bloemblad omlaag. Poef – de tulpen zijn de eeuwigheid in gelanceerd. Meer is niet nodig, dat is de essentie van het stilleven. Schoonheid vergaat, de dood wint. Het wordt ons ingewreven met dat ene trieste blaadje.
Stilleven is de term, maar vergeet dat leven maar. Bedoeld wordt de stilte voor de dood. Niets aan te doen.
O nee?
Ik ben in Parijs, en ga naar het Musée d’art moderne voor Gabriele Münter. De Duitse Münter was een geweldige schilderes, en ze schilderde vaak stillevens, het barst er hier van. Alhoewel, ‘stil’. Bij haar is de dood in geen velden of wegen te bekennen. In Münters stillevens ligt de nadruk op ‘leven’.
Gabriele Münter: ‘Stilleven in de tram’ (1912)
Neem haar magnifieke Stilleven in de tram (1912), een moment dat ze oppikte tijdens een ritje en vervolgens heeft opgeschilderd, alsof ze iets noteerde waarvan ze wist dat ze het zou vergeten zodra ze had gedacht, dit móét ik onthouden. Het is een gestapelde compositie van een handtasje, drie pakjes en een geranium in top. Het stilleven wiebelt op een zeer levende vrouwenschoot en blijft op zijn plaats dankzij een gehandschoend paar handen. Dit stilleven is springlevend.
Alle stillevens van Gabriele Münter zijn springlevend. Op Penseuse (1917) negeert een vrouw een schaal appels. Op Stilleven met figuur #1 (1910) verdringt een vrouw het stilleven. Op het Stilleven met de spiegel (1913) wuift een spiegel het hele concept stilleven weg. Immers, in een spiegel gaat altijd alles door, vandaar de traditie om in een sterfhuis de spiegels te bedekken.
Stillevens vermanen ons: gedenk te sterven. Gabriele Münter schilderde haar antwoord. Ze moedigt ons aan: Leef! Denk erom!
NAVO-chef Mark Rutte heeft de vergadering op dag twee van de top in Den Haag woensdag geopend in het World Forum. Hij begon zijn openingstoespraak direct met artikel 5 van de NAVO: „Ons artikel 5 betekent dat een aanval op één van ons, een aanval is op ons allemaal.” Rutte vervolgde door te zeggen dat er in deze vergadering „historische beslissingen” worden genomen.
„Om de NAVO sterker te maken hebben we een concreet plan voor alle bondgenoten om 5 procent van het bruto binnenlands product uit te geven aan defensie”, ging Rutte verder. Vooralsnog hebben alle lidstaten met deze nieuwe NAVO-norm ingestemd.
Al snel richtte Rutte zich tot de Amerikaanse president Trump, die naast hem aan tafel zat. „Dit plan zal de NAVO eerlijker maken, zodat iedereen zijn bijdrage levert. Te lang heeft één bondgenoot, de Verenigde Staten, de last moeten dragen”, zegt de NAVO-baas, waarmee hij verwijst naar de „biljoenen” aan defensiegelden vanuit de grootste NAVO-bondgenoot, de VS. „Dat verandert vandaag”, aldus Rutte. „President Trump, beste Donald, u heeft deze verandering mogelijk gemaakt.”
Rutte sprak de wereldleiders ook toe over de huidige dreigingen: „We zijn hier op een gevaarlijk punt voor onze één miljard inwoners”, waarna hij onder meer verwijst naar de Russische dreiging, terrorisme, de oorlog in het Midden-Oosten en digitale dreiging.
Hij voegt nog toe dat de NAVO Oekraïne blijft steunen. „We willen allemaal dat het bloedvergieten stopt en we roepen Rusland op het geweld in Oekraïne te stoppen.”
Liveblog NAVO-top
Dag twee van de NAVO-top: vergadering defensie-uitgaven en Rutte prijst Trump
Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?
U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.
Om dit formulier te kunnen verzenden moet Javascript aan staan in uw browser.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134026822-ffcffc.jpg|https://images.nrc.nl/Pvxi0YOzHczoC6G5Jf3RUJls0mU=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134026822-ffcffc.jpg|https://images.nrc.nl/Dm0vCuFJI52kXmkJU_jSamL3PTo=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134026822-ffcffc.jpg)
