Latino’s in L.A. houden zich gedeisd. ‘Wat de migratiepolitie doet is terrorisme’

Vanaf het balkon van zijn flat in Downey, een middenklassewijk van Los Angeles, zag Andy Londono het woensdagochtend gebeuren: meerdere voertuigen stopten op een kruispunt voor de katholieke kerk van Onze Lieve Vrouwe van Eeuwige Bijstand. Gemaskerde mannen met tactische vesten met het opschrift ‘police’ omcirkelden een oudere latino man die op de stoep zat, bij zijn omgevallen fiets. Enkele omstanders filmden de situatie en uitten luid hun woede, totdat de mannen instapten en wegreden. Ze lieten de oudere man zitten.

„Het was heel bizar, gestoord”, zegt Londono in de opening van de schuifpui op het balkon. „Het is heel treurig dat ze dit doen, het is onnodig. Ze richten zich op de verkeerde mensen. Ik denk dat ze dat doen om te laten zien dat ze dat kunnen, voor psychologisch effect. Het maakt mensen gespannen en bang.”

Het incident maakt deel uit van een opmerkelijk schrikbewind dat agenten van de Amerikaanse federale immigratiepolitie ICE sinds vorige week uitvoeren in en rond Los Angeles. In opdracht van de regering van president Donald Trump duiken ze op allerlei plaatsen in de uitgestrekte miljoenenstad onaangekondigd op om ongedocumenteerde migranten op te sporen en te arresteren, met het doel hen uit te zetten. De afgelopen dagen zijn enkele honderden migranten zonder papieren opgepakt.

Dat begon vorige week vrijdag, toen agenten van ICE onder meer een inval deden bij kledingproducent Ambiance Apparel in het Garment District van L.A., en een operatie uitvoerden nabij een filiaal van de bouwmarkt Home Depot in de voorstad Paramount. Daar bieden ongedocumenteerde migranten op het parkeerterrein hun diensten aan voor klussen in huis. Zo’n 44 migranten zonder papieren werden die dag in hechtenis genomen.

Sindsdien is een groot aantal andere locaties het doelwit geworden van agenten van ICE, schijnbaar op een vrij willekeurige basis. Werkplekken, bedrijven, bouwlocaties en zelfs scholen: overal wordt gevreesd voor de volgende inval. Woensdag doken agenten op in de wijken Baldwin Park, Azusa en La Puente. En ook in het welgestelde Downey, soms aangeduid als het ‘latino Beverly Hills’, onder meer nabij een filiaal van sportschool LA Fitness, een winkel van Walmart, een autowasserij, en in de buurt van twee kerken, waaronder de kerk van Onze Lieve Vrouwe van Eeuwige Bijstand.

Zonen en dochters op school

„Het is treurig”, zegt een beveiliger van de kerk, een man op leeftijd die niet met zijn naam in de krant wil, in gebroken Engels. „Dit is gericht tegen latino mensen. Maar het zijn geen criminelen, het zijn werkende mensen met gezinnen. Ze hebben zonen en dochters op school, en als ze worden weggehaald, wat gebeurt er dan met de kinderen?”

Ricardo Lemus, een buurman van Mexicaanse afkomst die sinds 1980 in de Verenigde Staten woont en staatsburger is, toont zich feller. „Dit is ontvoering, de agenten hebben gezichtsbedekking op, ze identificeren zich niet. Ze pakken mensen op zonder recht op een proces.” Wat Lemus betreft gedragen de agenten zich als terroristen. „ISIS is hier in L.A. mensen aan het ontvoeren”, zegt hij, verwijzend naar de terreurorganisatie. „Het schept paniek en angst onder mensen zonder documenten, en woede onder mensen als ik, Amerikaanse staatsburgers.”

Ze richten zich op de verkeerde mensen. Ik denk dat ze dat doen om te laten zien dat ze dat kunnen, voor psychologisch effect

Andy Londono
inwoner L.A.

Volgens Lemus berokkent de operatie veel schade aan de latino gemeenschap – en aan de economie van Californië. Arbeiders worden verwijderd uit de landbouw en de bouw, veel mensen blijven liever thuis. De verantwoordelijkheid ligt volgens hem volledig bij Trump. „Hij wil zijn kiezers behagen. In zijn eerste termijn heeft hij dat niet gedaan. Dus nu hij terug is voor een tweede termijn, probeert hij te leveren wat hij aan zijn redneck kiezers heeft beloofd.”

De controversiële strategie, bevolen door het Witte Huis op initiatief van Trumps adviseur Stephen Miller, heeft Los Angeles op zijn kop gezet. Bijna de helft van de bevolking van 3,8 miljoen mensen heeft een latino achtergrond, en de stad geldt als een ‘sanctuary city’: sinds 2018 werken de autoriteiten van de staat Californië slechts beperkt mee aan de uitvoering van federaal uitzettingsbeleid. In december nam het stadsbestuur een verordening aan van dezelfde strekking.

Trump, die zich profileert als een president van law and order met een streng immigratiebeleid, ligt daarmee op een ramkoers met de stad, een magneet voor migranten. Tom Homan, als ‘grenstsaar’ van het Witte Huis verantwoordelijk voor uitzettingen, hanteert als uitgangspunt dat als een staat niet meewerkt aan het federale deportatiebeleid, „wij het werk zullen doen, met of zonder jullie”.

Nationale Garde

Woede over de invallen leidde het afgelopen weekend tot rumoerige protesten, die Trump besloot te bestrijden door de Nationale Garde in te zetten – een zeer omstreden maatregel die er volgens critici op gericht is om de gespannen situatie in de stad, een Democratisch bolwerk, te escaleren. „Alles was vreedzaam in Los Angeles”, zei burgemeester Karen Bass woensdag tijdens een persconferentie op het stadhuis. „Het begon moeilijk te worden op vrijdag, toen de invallen plaatsvonden. Dat is de oorzaak van de problemen. Dit is uitgelokt door het Witte Huis.” Bass riep op tot een onmiddellijk einde aan de operaties van ICE.

Formeel hebben de gardisten als taak om federale gebouwen en federaal personeel te beschermen, onder wie agenten van ICE – wat een schrikbeeld oproept van confrontaties van migranten en hun medestanders met Amerikaanse militairen in de straten van Californië. Mogelijk zou dat Trump rugdekking bieden om de situatie te bestempelen als een opstand.

Een vrouw schreeuwt tijdens een protest in Paramount, woensdag.

Foto Jae C. Hong/AP

Militaire voertuigen in de straten worden inmiddels hier en daar gesignaleerd. Dinsdag verschenen er enkele op het parkeerterrein van de Northgate Market, een supermarkt met een grote latino clientèle in het stadsdeel South Central. „Klootzakken”, zegt Juan Carlos, een jonge man die er naderhand komt aanrijden in een Ford pickup truck. Uit zijn open ramen schalt Mexicaanse muziek. „Overal waar ik naartoe ga is het minder druk, mensen blijven liever thuis”, merkt hij op. „Maar de protesten gaan niets uithalen, die maken de immigratiemensen alleen maar bozer.”

Aan de vurige protesten, waarvan beelden de afgelopen dagen de wereld over zijn gegaan, liggen spanningen ten grondslag die al borrelen sinds Trump terugkeerde naar het Witte Huis. Bij zijn inauguratie kondigde hij een strenger deportatiebeleid aan, gekenmerkt door uitzettingen op grote schaal (‘mass deportations’).

„Ze willen ons angst aanjagen, zodat we zelf voor deportatie kiezen”, zegt Ron Gochez van Unión del Barrio, een organisatie die verzet tegen de operaties van ICE voert. „Maar wij wonen hier al duizenden jaren, voordat dit de Verenigde Staten heette, en we zullen hier nog duizenden jaren zijn. Ze gaan ons niet verlammen met terreur.”

Noodbericht sturen

Unión del Barrio probeert mensen op meerdere manieren te helpen om om te gaan met de operaties van ICE. Het voert patrouilles uit in wijken om in de gaten te houden of er ICE-agenten zijn, en meldt via sociale media waar zij zijn gesignaleerd. Leden van de gemeenschap sturen daartoe ook tips als ze iets zien. Ook verspreidt de organisatie informatie over hoe je je kunt voorbereiden op een mogelijke inval, thuis, op het werk of elders.

„Het is belangrijk om je rechten te kennen”, zegt Gochez, erop wijzend dat niemand verplicht is vragen van ICE-agenten te beantwoorden of iets te ondertekenen. „Maar het is wellicht nog belangrijker om te weten hoe je die rechten kunt verdedigen. Want agenten van ICE respecteren je rechten niet. Daarom moeten mensen een plan hebben om zichzelf te verweren, mocht er iets gebeuren.” Daar hoort bijvoorbeeld bij om een groep klaar te hebben van familieleden, vrienden en buren, aan wie je een noodbericht kunt sturen, zegt hij, „mensen die je kunnen steunen als ICE bij je voor de deur staat, of bij je werk”.

Ze willen ons angst aanjagen, zodat we zelf voor deportatie kiezen

Ron Gochez
Unión del Barrio

Dat mensen hun dagelijks leven aanpassen door toedoen van de operaties, is zeker, zegt Gochez, een leraar van beroep. „Bij de diploma-uitreiking van onze school hadden we deze week maar een kleine opkomst, veel ouders kwamen niet uit angst voor ICE. Ze lieten dus verstek gaan bij de diploma-uitreiking van hun kinderen, wegens de angst. Het is vreselijk.”

Ondanks de brede angst die de operaties zaaien, hebben ze overigens beperkt resultaat. De tientallen tot enkele honderden arrestaties van ongedocumenteerde migranten komen niet in de buurt van het doel van drieduizend per dag dat Stephen Miller volgens berichten voor ogen zou hebben. Sommigen van hen worden volgens Gochez direct uitgezet, anderen zitten nog vast.

Bovendien pakken sommige migranten die de dans ontspringen de draad na het vertrek van de ICE-agenten weer voorzichtig op. Zo staan op het parkeerterrein van de Home Depot in Paramount, waar vrijdag een van de eerste operaties werd uitgevoerd, alweer enkele ongedocumenteerde migranten op zoek naar klussen.

„Ik kan elektrisch werk doen, schilderen, dakbedekking, of loodgieterswerk”, zegt een veertiger in een groene trui en een honkbalpet die bij een hek staat waar klanten winkelwagens kunnen achterlaten, in gebrekkig Engels. De Mexicaan is al 25 jaar in de VS, hij heeft geen papieren. „Normaal komen mensen de hele dag, nu komt er bijna niemand, waarschijnlijk zijn ze bang. Sinds Donald Trump terug is, is er minder werk. Mensen zijn voorzichtiger.”

Even verderop zit de 55-jarige José Luis aan de rand van het parkeerterrein op een kruk, ook hij is op zoek naar kluswerk. De Mexicaan verblijft al 30 jaar in de VS zonder Amerikaanse papieren, zegt hij. „Ik ben hier elke dag vanaf 8 uur, voor werk”, vertelt hij. „Het betaalt minder dan minimumloon, maar toch is het beter dan in Mexico. Mijn leven is hier beter.” En wat als ICE komt? „Dan kan ik weinig doen. Als ze komen, komen ze. Ik kan alleen rennen, rennen voor mijn leven.”