Een fietsende kardinaal, een ‘Aziatische Franciscus’ of toch een echte conservatief: wie wordt de nieuwe paus?

Posted on by admin

In Rome zijn pastoors niet per definitie op leeftijd en je vindt hen ook niet alleen in hun parochie of kerk. Don Mattia Ferrari (31) ontvangt NRC in de hippe co-working-plek van een kraakpand in de centraal gelegen wijk Esquilino. Het gebouw telt meer dan 300 bewoners van 25 verschillende nationaliteiten en er worden tal van projecten en naschoolse activiteiten georganiseerd.

De jonge priester is de kapelaan of spirituele gids van Mediterranea, een platform dat migranten bijstaat en met een schip reddingsacties uitvoert op de Middellandse Zee. De ngo werd in Italië al slachtoffer van politieke aanvallen en lastercampagnes. Mediterranea kon echter steevast rekenen op de steun van paus Franciscus, die vluchtelingen en migranten een warm hart toedroeg.

Bezorgd dat de Katholieke Kerk straks een conservatieve terugslag kent, is don Ferrari niet. „De paus is dood, maar de Kerk is springlevend. Wij gaan verder met ons werk, met de steun van tientallen bisschoppen.” Hoewel ook in Italië de kerken leeglopen, staan pastoors er heel dicht bij de mensen, bijvoorbeeld via projecten met jongeren, kansarmen en migranten. Het strookte sterk met Franciscus’ overtuiging dat pastoors zich niet in een ivoren toren moeten opsluiten, maar zich onder het volk moeten begeven.

De Argentijnse paus was sociaal progressief, maar ethisch net zo conservatief als zijn voorgangers. Grote sprongen vooruit inzake ethische thema’s hoeven ook onder een nieuwe paus niet snel te worden verwacht. Een groep kardinalen verlangt na Franciscus naar een nieuwe leider die weliswaar vrede en armenzorg promoot, maar binnenkerkelijk zelfs wat meer op de rem gaat staan, en de rol van vrouwen en leken in het Vaticaan en in het beleid van de Kerk beperkt.


Lees ook

Franciscus, de eerste moderne niet-Europese paus, was sociaal progressief maar op andere vlakken oerconservatief

Paus Franciscus, hier op een foto uit 2018, was de eerste moderne niet-Europese paus.

Maar een terugkeer naar een oerconservatief, zoals Franciscus’ voorganger Benedictus XVI, verwacht eigenlijk niemand. Wil de Kerk een toekomst hebben, dan kunnen de kardinalen het beste een nieuwe paus kiezen die in Franciscus’ voetsporen treedt.

Op de fiets

Zo stijgen de kansen van enkele progressievere Italiaanse papabili, die de sociale traditie van de Kerk in Italië uitdragen. Don Mattia Ferrari, de kapelaan uit Rome, leerde tijdens zijn priesteropleiding Matteo Zuppi goed kennen: „Hij werd voor mij als een spirituele vader.”

Zuppi, de 69-jarige aartsbisschop van Bologna, wordt in de Noord-Italiaanse universiteitsstad geregeld op de fiets gezien. Hij hoort bij de gemeenschap Sint-Egidius, die zich bekommert om armen en daklozen, en verwelkomt nadrukkelijk lhbti’ers in de Kerk.

Kardinaal Matteo Zuppi (tweede van rechts) bij een mis in de Sint- Pietersbasiliek op de derde van negen voorgeschreven dagen rouw om paus Franciscus. Foto Andrew Medichini/AP

Ook Pierbattista Pizzaballa’s naam wordt genoemd. De 60-jarige patriarch van Jeruzalem toont moreel leiderschap met zijn striemende afkeuring van de Israëlische oorlog in Gaza. Het maakt hem, net zoals wijlen Franciscus, het mikpunt van felle Israëlische kritiek. Dan is staatssecretaris Pietro Parolin (70), de Vaticaanse nummer twee, een diplomatieker alternatief. De eerder onopvallende diplomaat geldt als iemand die de conservatieve en progressievere strekking in de Kerk overbrugt. Maar theoloog en Vaticaan-kenner Emmanuel Van Lierde betwijfelt of hij genoeg charisma heeft. „De nieuwe paus kan beter geen saaie, grijze muis zijn.”

Daarbij was Parolin ook niet blij toen Franciscus het beheer van de Vaticaanse geldzaken weghaalde bij het staatssecretariaat en de coördinatie van tientallen financiële operaties overdroeg aan het nieuwe Secretariaat voor de Economie. Met Parolin als paus bestaat het risico dat hij de Curiehervorming deels terugschroeft.


Lees ook

Zwijgcultuur en financiële malaise van Vaticaan overleven Franciscus

Paus Franciscus op 13 maart 2013 op het balkon van de Sint-Pietersbasiliek, kort na het conclaaf waarin hij werd gekozen. Foto Stefano Rellandini/Reuters

Italiaanse kardinalen behoren echter bij elk conclaaf tot de kanshebbers, want „zij spelen een thuiswedstrijd en kennen de Curie als hun broekzak”, zegt de doorgewinterde Amerikaanse Vaticaan-watcher John L. Allen Jr. Maar zullen de Italianen zich straks ook voluit achter één van hen scharen, hun ego’s ten spijt? En is er in het huidige geopolitieke klimaat dan echt geen kans op een reactionaire terugslag, bijvoorbeeld met de Trump-gezinde kardinaal Raymond Burke (76) als nieuwe paus?

Tijdreis

De oerconservatieve Burke was een felle opposant van Franciscus en houdt erg van de tridentijnse ritus, de Latijnse misviering waarbij de priester de gelovigen de rug toekeert. Franciscus probeerde zulke diensten, die dateren van vóór de grote Vaticaanse hervorming van de jaren zestig, sterk in te perken. Tegenstanders van de ritus vinden dat die de afstand tussen Kerk en gelovigen nodeloos vergroot.

Kardinaal Raymond Burke (tweede van links) woont een mis bij op 30 april in de Sint-Pietersbasiliek ter nagedachtenis aan paus Franciscus die op Tweede Paasdag overleed. Foto Fabio Frustaci/EPA

Maar net zoals je in Rome een priester in een kraakpand aantreft, kan je in het hart van de stad tweemaal per dag en driemaal op zondag zo’n Latijnse mis bijwonen. Een viering in de kerk Santissima Trinità dei Pellegrini (de allerheiligste drie-eenheid van de pelgrims) voelt als een tijdreis naar de jaren vijftig. De meeste vrouwen dragen een kanten hoofddoek en slaan devoot de blik naar beneden, terwijl er om de haverklap zingend en biddend voor het altaar wordt geknield.

„Onze parochianen zijn niet nostalgisch, maar hebben een sterke hang naar het sacrale”, zegt de Franse pastoor Brice Meissonnier. „Franciscus was zeker niet vóór de traditionele ritus, maar hij heeft het ook niet afgeschaft.” De parochie heeft een eigen sociale werking – „Dat wij in het Latijn zingen, betekent niet dat we niet om de armen zouden geven”, zegt Meissonnier. Maar aanhangers van de Latijnse ritus houden van een sterk traditionele liturgie en zijn zeker niet de progressieve beeldenstormers binnen de Kerk.

Twee maanden samengewerkt

Franciscus benoemde, of zoals dat in het kerkjargon heet, ‘creëerde’ tachtig procent van de stemgerechtigde kardinalen, en zij komen uit alle uithoeken van de wereld. „Vaak hoor je dat die groep elkaar en het reilen en zeilen in Rome nog niet goed kent”, zegt Van Lierde. „Maar zestig nieuwe kardinalen hebben tijdens de synode (een groot overlegmoment over de toekomst van de Kerk) wel al twee maanden in Rome samengewerkt. Er is een goede kans dat de nieuwe paus één van deze zestig is.”

Elke kardinaal weet dat het geen goed voorteken is als je naam vooraf te vaak wordt genoemd

Wie weet komt hij wel uit Azië. Bij het vorige conclaaf waren de Aziatische kardinalen met 10, nu zijn ze met 23. „De Kerk in Azië groeit en bloeit”, zegt Van Lierde. „Behalve in de Filipijnen, een sterk katholiek land, zitten katholieken in de rest van Azië vaak in de minderheidspositie.” Ze weten goed waar de Kerk voor staat en hoe ze met andere religies en vaak autoritaire regimes moeten omgaan.

Zoals de Filipijn Pablo Virgilio ‘Ambo’ David (66), een oud-student van de Katholieke Universiteit Leuven, die zich verzette tegen de nietsontziende ‘oorlog tegen drugs’ van voormalig president Rodrigo Duterte. Ook Luis Antonio Tagle (67), de ‘Franciscus van Azië’, komt uit de Filipijnen. En Tarcisio Isao Kikuchi (66), aartsbisschop van Tokio in Japan, vertegenwoordigt niet alleen de groeikerk Azië, maar was ook missionaris in Ghana en vrijwilliger voor Caritas in Oost-Congo. Tegenwoordig is hij voorzitter van deze katholieke liefdadigheidsorganisatie.

Welke kanshebber krijgt straks witte rook? Elke kardinaal weet dat het geen goed voorteken is als je naam vooraf te vaak wordt genoemd. In Rome geldt de uitdrukking ‘Chi entra papa, esce cardinale’. Wie de Sixtijnse Kapel al betreedt als nieuwe paus, stapt er als gewone kardinaal weer buiten.

Related Posts

Ook na kritiek Knot blijft minister Heinen bij voornemen zittingsduur DNB-president te bekorten

Demissionair minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) houdt vast aan zijn voornemen de benoemingstermijn van een DNB-president te verkorten. Dat zei hij maandag na afloop van de ministerraad in het Catshuis. In een interview met NRC had scheidend president van De Nederlandsche Bank Klaas Knot kritiek op dat voornemen. Knot noemde het plan van Heinen slecht voor de kredietwaardigheid van Nederland.

Lees ook

‘De verkiezingen moeten gaan over de vraag waar Nederland z’n geld mee verdient’

„Het is in deze job onvermijdelijk dat je een tekort richting je directe geliefden opbouwt. Ik hoop daar de komende maanden iets aan te doen.”

Nu nog geldt een maximum van veertien jaar (twee keer zeven) voor de benoemingstermijn. Heinen greep de wisseling van de wacht bij DNB aan om het debat te starten over de zittingsduur. Veertien jaar vond hij te lang. Als belangrijkste reden noemde hij het risico op „verkokering”. Zijn voorstel is daarom om de termijn in te korten naar vijf jaar, met één verlengingsmogelijkheid. Zo kan DNB gemakkelijker met de tijd meegaan, redeneert Heinen.

Knot stond „niet te juichen” bij het perspectief dat de benoemingstermijnen zouden worden verkort, zei hij tegen NRC. „De onafhankelijkheid van de centrale bank is een belangrijke factor die hoort bij een stabiel institutioneel klimaat en een hoge kredietwaardigheid. Lange benoemingstermijnen dragen bij aan die onafhankelijkheid. En we zien dan ook dat landen met een hoge kredietwaardigheid vaak lange benoemingstermijnen kennen.”

Heinen benadrukt dat hij niet op zoek is naar politieke invloed.

Kredietbeoordelaars als S&P, Moody’s en Fitch beschouwen de onafhankelijkheid van centrale banken als cruciaal voor de kredietwaardigheid van een land. Bij kortere termijnen telt de onafhankelijkheid minder zwaar mee, en dat kan gevolgen hebben voor de kredietwaardigheid. Heinen ontkent die mogelijkheid niet, maar zegt dat kredietbeoordelaars nog veel zwaarder meewegen of een land prudent begrotingsbeleid voert.

De minister verzekerde dat het niet aan Knot lag, die deze maandag vertrekt bij de centrale bank. Dinsdag treedt de huidige DNB-directeur Monetaire Zaken Olaf Sleijpen aan als president. Zijn eerste termijn duurt zeven jaar, omdat het aanpassen van de zittingsduur om een wetswijziging vraagt.

Onafhankelijkheid

Ook experts zijn kritisch op inkorting. Ze zien dan een hoger risico op politieke druk ontstaan. Dat een centralebankpresident bijvoorbeeld een beslissing neemt die politici graag zien, zodra het einde van een benoemingstermijn in zicht is. Heinen blijft er echter bij dat hij veertien jaar te lang vindt en benadrukt dat hij niet op zoek is naar politieke invloed. „De onafhankelijkheid staat buiten kijf. Die moet gegarandeerd zijn.”

Heinen zegt ook „uit de sector” te horen dat het een toezichthouder wil die met de tijd meegaat. Welke sector dat is, wil hij niet specificeren. Knot herkent het risico op „verkokering” niet, zei hij. Heinen neemt dat ter kennisgeving aan. „Een slager kan natuurlijk niet zijn eigen vlees keuren.”

Heinen zegt dat hij zijn plan om de zittingsduur te verkorten met de raad van commissarissen van DNB heeft besproken. Dat bevestigt de voorzitter van de raad van commissarissen Martin van Rijn telefonisch. Van Rijn zegt wel dat hij alleen tegen Heinen heeft gezegd dat de commissarissen het inhoudelijke voorstel afwachten. „We hebben geen weging gegeven.”

Heinen heeft een onafhankelijke commissie aangekondigd die gaat uitzoeken wat wenselijk en mogelijk is. Van Rijn wil die commissie afwachten, voor hij een oordeel geeft.


‘Je kan de motivatie voor abortus niet platslaan tot een rijtje van tien meestgenoemde redenen’, zeggen deze experts

Een berg luiers, gratis kinderopvang of een extra slaapkamer: in sommige politieke partijen leeft het idee dat praktische zaken het abortuscijfer omlaag moeten en kunnen brengen, zien onderzoekers Jenneke van Ditzhuijzen en Wieke Beumer. „Abortus wordt vaak als een probleem gezien in onze maatschappij en het is menseigen om de oplossing te willen reduceren tot hapklare brokjes.” Ze werkten namens het Amsterdam UMC aan een onderzoek naar abortus en onbedoelde zwangerschappen.

Dat de werkelijkheid complex is, blijkt uit hun onderzoek, waarvan maandag het tweede en laatste deel verscheen. Het begint met luisteren richt zich op anticonceptiegebruik en ervaringen rondom onbedoelde zwangerschappen. Het eerste deel (Dit is mijn verhaal), dat in 2024 werd gepubliceerd, focuste op motieven om een zwangerschap niet of juist wel uit te dragen.

Veel mensen beslissen op basis van gevoel en intuïtie, later bedenken ze redenen voor de abortus

Wieke Beumer
abortusonderzoeker

Het tweeluik is gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid en uitgevoerd door het Amsterdam UMC, Universiteit Utrecht, Fiom, Rutgers, en UMC Groningen. Het moet een antwoord geven op vragen die het kabinet in 2022 stelde over de redenen voor abortussen. De onderzoekers spraken 78 mensen die t maken hadden met een onbedoelde zwangerschap. Ook kregen duizend mensen een vragenlijst voorgelegd en werd eerder onderzoek geanalyseerd.

Afgelopen maart, toen het eerste deel van het onderzoek al lang en breed was gepubliceerd, laaide het debat over abortussen in de politiek opnieuw op. Het aantal abortussen is afgelopen jaren gestegen van zo’n 33.000 per jaar, naar ruim 35.000 in 2022 en in 2023 – het laatste jaar waarover cijfers bekend zijn – naar 39.332. Politici van NSC, BBB, CU en SGP vroegen opnieuw om redenen, cijfers en verklaringen. In een motie, die werd afgewezen, vroegen ze onder meer om een systeem om die redenen mee te registreren.

„Wij vonden het heel wonderlijk om naar het Kamerdebat te volgen,” zegt Jenneke van Ditzhuijzen. „Het eerste rapport lag al bij de Tweede Kamer. Daarin lieten we zien: je kunt niet vragen naar lijstjes met concrete redenen voor abortussen.”

Lees ook

Het aantal abortussen in Nederland stijgt al enkele jaren. Hoe komt dat?

Illustratie Trui Chielens

Waarom niet?

Wieke Beumer: „Je kunt er wel naar vragen, maar je roept vooral een verantwoordingsneiging op en je krijgt geen eenduidig antwoord, weten wij uit ervaring. Veel mensen beslissen op basis van gevoel en intuïtie, later bedenken ze daar redenen bij.”

Jenneke van Ditzhuijzen: „Een veelvoorkomende reden is dat ze geen kinderwens hebben.”

Bij de keuze voor een abortus spelen vrijwel altijd meerdere omstandigheden een rol, concludeerden jullie in ‘Dit is mijn verhaal’.

Van Ditzhuijzen: „Materiële omstandigheden zoals woonruimte en financiële middelen, levensomstandigheden zoals werk of studie – maar die worden vrijwel nooit genoemd als enige reden. Er spelen allerlei emoties mee, zoals het gevoel dat dit er echt niet bij kan.”

Beumer: „We zien in de loop der jaren een consistent beeld; er komt niet ineens een heel ander motievenpakket naar voren in de periode van de stijging.”

Beantwoordt dit rapport de vragen van politici?

Van Ditzhuijzen: „Ik vind van wel. Maar het is misschien niet precies hoe ze het hadden gehoopt. Ze wilden iets als de tien meestgenoemde redenen. Maar wij hoorden mensen praten en analyseerden talloze eerdere internationale onderzoeken en concluderen dat het niet is plat te staan tot rijtjes met redenen.”

De politiek focust dus op de vraag waarom vrouwen hun onbedoelde zwangerschap niet willen uitdragen. Dit tweede deel van jullie onderzoek moedigt aan te focussen op de ‘voorkant’, op anticonceptie.

Van Ditzhuijzen: „Veel mensen die we spraken die onbedoeld zwanger waren geraakt, hadden negatieve ervaringen met anticonceptie. Ze waren vastgelopen omdat ze niet wisten wat ze moesten kiezen: ze vonden geen anticonceptie die voor hen goed werkte. Precies in die periode van twijfel raakten ze zwanger.”

De hormonale anticonceptie boet de laatste jaren in aan populariteit. Mensen hebben weerzin tegen een middel als de pil, omdat die de cyclus verstoort en bijwerkingen kan hebben, zoals stemmingswisselingen. In de interviews kwam naar voren dat mensen opzien tegen het laten plaatsen van een spiraal.

„Het kan zeer doen en er is niet altijd pijnbestrijding, daar is nog veel te winnen”, zegt Van Ditzhuijzen. „We zien ook dat in die twijfelperiode het idee speelt dat de man misschien een keer wat moet gaan doen aan anticonceptie.”

Jullie spraken ook mannen: hoe keken die hiernaar?

Beumer: „Die benoemden vaak dat ze wel verantwoordelijkheid zouden kunnen nemen. Maar hoe, vragen zij zich af. Voor hun gevoel zijn er super weinig opties.”

Partners moeten meer met elkaar praten over anticonceptie, beveelt het onderzoek ook aan.

Van Ditzhuijzen: „Vrouwen én mannen benoemen scheve genderrolpatronen over wie verantwoordelijk is voor de anticonceptie. Meestal ligt het bij vrouwen. Sommige mannen hebben geen idee wat hun partner gebruikt en vertrouwen haar blind. Zij is heel zorgvuldig, zij regelt het wel, zeggen ze.”

Beumer: „Er meer over praten kan zorgen voor een gedeelde verantwoordelijkheid, wat kan bijdragen aan meer zelfregie van beide partners.”

Van Ditzhuijzen: „We hebben meerdere keren gehoord dat een vrouw met haar partner had besproken dat het tijd was voor sterilisatie, maar dat de man die uitstelde. Het is best duur. Een keer moest iemand de verzekering nog aanpassen om meer vergoeding te krijgen, en precies toen werd ze zwanger. Mannen vinden sterilisatie ook spannend. ‘Ik heb het idee dat ik mezelf verlies’, zeggen ze. Dat lijkt erg op de uitleg van sommige vrouwen die geen hormonale anticonceptie willen: die willen hun natuurlijke cyclus behouden.”

Uit het onderzoek blijkt ook dat mensen willen dat zorgverleners minder oordelen in het gesprek over anticonceptie.

Van Ditzhuijzen: „Als mensen zelf ideeën hebben over hormonen en de impact op hun stemming, wordt dat door zorgverleners vaak snel terzijde geschoven, blijkens de onderzoeksresultaten. Bijwerkingen worden door zorgverleners vaak beschreven in termen van meetbare risico’s op medische problemen, terwijl anticonceptiegebruikers het regelmatig veel meer als een weinig concreet, maar wel sterk gevoel beschrijven. Zo ontstaat een mismatch en dat zit het gesprek over anticonceptie in de weg.”

Beumer: „Mensen benoemden dat het hen heel erg helpt als zorgverleners een oordeel in een gesprek over anticonceptie achterwege laten en beginnen met een open vraag als: ‘Waar zou je mee geholpen zijn?’”

Vrouwen én mannen benoemen scheve genderrolpatronen over wie verantwoordelijk is voor de anticonceptie

Jenneke van Ditzhuijzen
abortusonderzoeker

Een groeiende groep gebruikt een vorm van natuurlijke anticonceptie, waarbij ze soms heel nauwkeurig vruchtbare dagen bijhouden, onder meer door op gezette tijden te temperaturen en hun cyclus bij te houden met een app. Soms doen ze het minder nauwkeurig.

Beumer: „Bij alle vormen van anticonceptie zien we heel veel inconsistente gebruikers. We spraken mensen met een app die zeiden: ‘We wisten wel dat het een oranje dag was [een dag met risico op zwangerschap], maar we hadden toch seks.’ Veel mensen hebben een verzakte en dus slecht werkende spiraal of ze slikken de pil verkeerd, of ze zeggen dat ze condooms gebruiken, maar die ene keer net even niet.”

Van Ditzhuijzen: „Sommige mensen weten dat er een risico op een onbedoelde zwangerschap is, maar vinden dat minder erg dan de bijwerkingen die ze van anticonceptie hebben ervaren.”

Het klinkt alsof er behoefte is aan nieuwe vormen van anticonceptie.

Van Ditzhuijzen: „Er is van alles in ontwikkeling, zoals een hormoonloze anticonceptiepil, maar er stokt ook heel veel. Er zijn financiële belangen; in de zorg – specifiek voor vrouwen – wordt traditioneel minder geld gestoken. Maar het is ook gewoon complex om een bevruchting te voorkomen. Ik denk weleens: doe een condoom om, wat is er nou zo moeilijk aan?”

En, wat is daar zo moeilijk aan?

Beumer: „We weten het niet precies omdat we niet aan de hele bevolking hebben gevraagd wat zij nou van condooms vinden. Maar mensen hebben wel veel bezwaren. Condooms zitten te krap, vertelden sommige mannen bijna trots. Of de man of de vrouw vonden dat ze niet genoeg voelden.

Van Ditzhuijzen: „Het condoom mag best wel populairder worden, vind ik. Er zijn heel veel verschillende soorten en maten, ze moeten op zoek naar wat voor hen het beste werkt. Ermee spelen en uitvinden wat plezierig is.”

Lees ook

Stoppen met de pil is populair

Stoppen met de pil is populair. ‘Natuurlijke anticonceptie’, zonder hormonen, wint aan invloed onder jonge vrouwen. Waarom?


Kabinet wil excuses aanbieden aan uithuisgeplaatste kinderen Toeslagenaffaire

Het kabinet wil excuses aanbieden aan kinderen die uit huis zijn geplaatst door de Toeslagenaffaire. Dat schrijven demissionair staatssecretarissen Teun Struycken (Rechtsbescherming, NSC) en Sandra Palmen (Herstel en Toeslagen, NSC) maandag in een brief aan de Tweede Kamer.

Uit een in maart gepubliceerd onderzoek van de onderzoekscommissie Toeslagen en Uithuisplaatsingen, die onder leiding stond van Mariëtte Hamer, bleek dat uithuisgeplaatste kinderen van toeslagenouders „extra getroffen” zijn. Onterechte terugvorderingen van geld leidden tot ernstige problemen in de gezinssituatie, met oplopende schulden en stress tot gevolg.

Omdat wijkteams, jeugdhulpverleners en jeugdbescherming de oorzaak van de problemen – het handelen van de overheid – niet of onvoldoende herkenden, werden sommige kinderen van getroffen gezinnen ook nog uit huis geplaatst. Deze uithuisplaatsingen hadden mogelijk voorkomen kunnen worden.

Impact nu nog voelbaar

Het kabinet zegt gehoor te willen geven aan de oproep van de commissie-Hamer om uithuisgeplaatste „toeslagenkinderen” expliciet als groep te erkennen. De impact van de uithuisplaatsingen is „vaak” nu nog voelbaar, aldus de commissie. Zo hebben sommige kinderen last van mentale problemen, beperkte talentontwikkeling, beschadigde relaties met andere gezinsleden en angst voor de overheid en instanties.

Hoe de erkenning en de maatregelen er precies uit gaan zien, is nog onduidelijk. Het kabinet wil een aantal maatregelen nog uitwerken, en jongeren daarbij „nauw betrekken”. Zo komt er onder meer een landelijk steunpunt voor ouders en jongeren die mentale hulp zoeken. Ook kunnen jongeren die uit huis zijn geplaatst hulp krijgen bij opleiding en ontwikkeling.

Opvallend was dat de commissie-Hamer niet kon bepalen om hoeveel uithuisplaatsingen het zou gaan. De recentste cijfers van onder meer het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) – 2.090 uithuisplaatsingen – geven volgens de commissie geen volledig beeld. Uithuisplaatsingen zonder rechterlijke machtiging tellen bijvoorbeeld niet mee.

‘Minder uithuisplaatsingen’

Om situaties als die met uithuisgeplaatste toeslagenkinderen in de toekomst te voorkomen, wil het kabinet in de toekomst „minder uithuisplaatsingen”. Daarbij moet in het geval van jeugdbescherming ook „oog zijn voor” schuldenproblematiek, schrijft de regering. Verder moet de rechtsbescherming van ouders en kinderen in de jeugdbescherming „echt beter”. Daarom werkt de staatssecretaris Rechtsbescherming aan het wetsvoorstel ‘Wet ter Versterking van de rechtsbescherming in de jeugdbescherming’.

Het is volgens het kabinet van groot belang om het vertrouwen van de getroffen gezinnen terug te winnen. Hierbij is een „actieve rol” voor de uithuisgeplaatste jongeren weggelegd: zij kunnen in de uitvoering meehelpen met het contact met lotgenoten of bij het geven van voorlichting aan jeugdhulporganisaties, aldus de staatssecretarissen.

Lees ook

Rapport met ervaringen van 114 ‘toeslagenkinderen’: ‘We moesten poepen in boterhamzakjes’

Manifestatie voor ‘toeslagenouders’ en -kinderen in Rotterdam, april 2022.