Gevangen Chinese strijders in Oekraïne zijn waarschijnlijk huurlingen

China „verifieert berichten” dat twee van zijn staatsburgers zijn gevangengenomen in het oosten van Oekraïne, aan het front in de regio Donetsk. Een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken zei woensdag op een persconferentie dat Chinese burgers „moeten vermijden deel te nemen aan militaire operaties van welke partij dan ook”. Chinese militairen zijn er zeker niet in Oekraïne, aldus het ministerie.

Dinsdag verspreidde de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op sociale media een video van een gevangengenomen man in militaire kledij, die in een mengeling van Engels en Mandarijn sprak met een ondervrager die buiten beeld bleef. Volgens Zelensky zijn twee Chinese burgers opgepakt die aan Russische zijde vochten. Zij zouden in het bezit zijn van Chinese identiteitspapieren en een bankpas. Zelensky zei China om opheldering te hebben gevraagd. „We hebben aanwijzingen dat er aanzienlijk meer Chinese burgers met de bezetters meevechten”, schreef de president.

Volgens Beijing is die laatste beschuldiging „nergens op gebaseerd”. De woordvoerder zei dat China „een constructieve rol speelt om een politieke oplossing voor de oorlog te vinden”.

Neutraal

Zelensky zei woensdag tegen journalisten te hopen dat de arrestatie van de twee mannen de Verenigde Staten ertoe zou brengen zich harder op te stellen tegenover Rusland. De Amerikanen proberen al enkele weken een staakt-het-vuren tot stand te brengen, waarbij zij volgens Oekraïne het oor te veel naar Moskou laten hangen. „Ik denk dat de Verenigde Staten beter moeten opletten wat hier vandag gebeurt. We hopen dat de Amerikanen hierna meer met Oekraïeners praten, en daarna met de Russen.”

China stelt zich officieel neutraal op in de oorlog in Oekraïne, maar is in de praktijk een belangrijke steunpilaar voor Moskou. Het is Rusland diplomatiek en economisch blijven steunen, en de Chinese levering van zogenoemde dual-use-goederen – die zowel civiele als militaire toepassingen kennen – helpt de Russische oorlogsindustrie overeind te houden.

Directe Chinese deelname aan de oorlog ligt niet voor de hand, zeker niet nu het land in een snel escalerende handelsoorlog is verwikkeld met de Verenigde Staten. Het ziet juist kansen om de relatie te verbeteren met Europa, dat minder afhankelijk wil worden van de VS. Voor Brussel is de Chinese opstelling in de Russische oorlog in Oekraïne een belangrijk struikelblok voor betere betrekkingen.

Het is aannemelijk dat de opgepakte mannen huurlingen zijn, die zichzelf hebben aangemeld bij een Russisch recruteringscentrum. Andriy Kovalenko, die een Oekraïens overheidsorgaan leidt dat desinformatie bestrijdt, heeft het in een bericht op sociale media over Chinese huurlingen.

‘Het is werk’

Dat er zowel aan Russische als aan Oekraïense kant Chinese burgers meevechten, is al langer bekend. De Chinese onderzoeksjournalist Chai Jing – die vroeger voor de Chinese staatstelevisie werkte maar nu onafhankelijk opereert vanuit Spanje – publiceerde vorige maand nog een uitgebreid interview met een landgenoot die in de buurt van Bachmoet was gelegerd. Die zei „geen standpunt” te hebben over de oorlog: „Het is werk.” Hij beklaagde zich wel over het racisme waarmee hij geconfronteerd werd, en over zijn gebrekkige uitrusting. Toen hij zich daarover uitsprak, werd hij naar eigen zeggen opgesloten en mishandeld door zijn Russische superieuren.

Le Monde sprak in februari in China met een voormalige vrachtwagenchauffeur die zich in de zomer van 2023 bij het Russische leger aansloot, voor een salaris van omgerekend 1.900 euro per maand. Hij raakte gewond, lag vier maanden in Russische ziekenhuizen, en werd daarna teruggestuurd naar het front in de Donbas om de laatste maanden van zijn contract uit te dienen. De Franse krant kwam via Chinese sociale media tientallen andere huurlingen op het spoor.

Het Duitse journalistieke platform Table.Briefings heeft het zelfs over „honderden” Chinese strijders, onder meer op basis van eigen contacten met huurlingen. Het zou veelal gaan om „gescheiden mannen, verlaten wezen, mensen met ongeneeslijke ziekten, mannen met een gebroken hart, mensen met schulden en voormalige criminelen die in China geen werk konden vinden”, vertelt een huurling uit de Zuid-Chinese stad Guangzhou aan de site.

Duizenden Nepalezen

Behalve Chinezen vechten huurlingen uit andere landen mee in Oekraïne, vooral uit het mondiale zuiden. Bekend is dat onder meer duizenden Nepalese strijders zich bij het Russische leger hebben aangesloten, gelokt door hoge salarissen. Vorig jaar meldde de Oekraïense inlichtingendienst dat die massaal zouden deserteren, omdat ze wreed werden behandeld en vaak niet werden betaald. Aan Oekraïense zijde vechten meer westerlingen mee, onder meer Amerikanen, Britten en Georgiërs. Zelfs Russen meldden zich vrijwillig aan – de meesten vechten inmiddels op contract bij de Oekraïense strijdkrachten.

In de Russische regio Koersk, die lange tijd gedeeltelijk door Oekraïne werd bezet, vochten wel duizenden Noord-Koreaanse soldaten mee aan de kant van Rusland. Rusland en Noord-Korea hebben de onderlinge banden sinds het uitbreken van de oorlog sterk aangehaald. In ruil voor de troepenlevering krijgt Noord-Korea vermoedelijk geld, voedsel, brandstof en mogelijk toegang tot geavanceerde militaire technologie. Beide landen sloten in juni vorig jaar een wederzijds verdedigingspact, tijdens een bezoek van de Russische president Vladimir Poetin aan Pyongyang.

Delen





Mail de redactie