Schoof spreekt zich uit over 3,5 miljard steun voor Oekraïne na ruzie in coalitie: ‘Situatie vraagt om snel schakelen’

In het kabinet is vrijdag stevig gediscussieerd over de plotselinge toezegging van premier Dick Schoof over 3,5 miljard euro aan nieuwe steun voor Oekraïne. Coalitiepartijen PVV en BBB voelden zich overvallen, maar volgens Schoof blijft het bedrag staan.

„De internationale situatie vraagt om snel schakelen, het is belangrijk dat Nederland er internationaal goed op staat.” Dat was de verklaring van Schoof vrijdag tijdens zijn wekelijkse persconferentie, nadat er onrust in zijn kabinet en de coalitie is ontstaan over het geld. Schoof kondigde het woensdagavond aan tijdens een Kamerdebat, de avond voor de extra EU-top in Brussel waarbij ook Schoof aanwezig was.

Schoof had de miljardensteun echter pas in de schorsing van het debat aan PVV-leider Geert Wilders laten weten. Ook coalitiepartij BBB was nog niet op de hoogte, terwijl de VVD op dat moment al bezig was met een motie om 3,5 miljard euro aan het kabinet te vragen.

Agema geïrriteerd

PVV en BBB reageerden onaangenaam verrast en zeiden niet bij voorbaat akkoord te kunnen gaan met de grote uitgave. Volgens de twee partijen zou het geld onderdeel moeten zijn van de onderhandelingen over de begroting de komende weken.

Vrijdagochtend bleek dat ook de vicepremiers van PVV en BBB niet eerder door Schoof op de hoogte waren gesteld. PVV-vicepremier Fleur Agema zei dat de mededeling over de 3,5 miljard in het Kamerdebat voor haar „uit de hoge hoed kwam vallen”. „Het gaat allemaal wat snel, en het was niet bekend”, aldus de vicepremier. Agema zei over de gang van zaken „een stevig gesprek” te willen voeren in de ministerraad.
Agema beklaagde zich erover dat ze als zorgminister al maandenlang moet proberen geld te vinden voor bezuinigingen op bijvoorbeeld medisch specialisten. „We moeten allemaal wachten [op de Voorjaarsnota] en dan kan de premier ineens wel een toezegging doen.”

‘Goed gesprek’

Volgens Schoof is er vrijdag in de ministerraad een „goed gesprek” gevoerd over het ontstane misverstand en zit iedereen in het kabinet weer op één lijn. „De 3,5 miljard staat, die gaan we verwerken in de Voorjaarsnota. Iedereen in het kabinet staat voor blijvende en onverminderde steun aan Oekraïne”, zei Schoof.

De politieke discussie over de steun aan Oekraïne komt voort uit de vage afspraken die de coalitie hierover heeft gemaakt in het hoofdlijnenakkoord en regeerprogramma. In het akkoord stond dat Nederland Oekraïne „politiek, militair, financieel en moreel” blijft steunen, in het regeerprogramma stond dat dit „onverminderd” zou gebeuren.

Schoof en ook de bewindslieden van de VVD hebben dit geïnterpreteerd als minimaal hetzelfde bedrag per jaar, dus in dit geval voor 2026 de 3,5 miljard euro die Nederland ook dit jaar aan steun gaf. Defensieminister Ruben Brekelmans (VVD) sprak vrijdag van een „harde” afspraak in het regeerprogramma. „Dat woord ‘onverminderd’ staat er niet voor niks. Dat is er bewust neergezet en daar heeft iedereen mee ingestemd.”


Liveblog
oorlog in oekraïne


Oekraïne en VS hervatten volgende week gesprekken over mogelijk staakt-het-vuren met Rusland