Onder leiding van Egypte hebben Arabische leiders en topdiplomaten dinsdag unaniem een akkoord bereikt over een gezamenlijk plan voor de wederopbouw van Gaza, dat na vijftien maanden van Israëlische bombardementen nagenoeg volledig is verwoest. Dat heeft de Egyptische president Abdal Fattah al-Sisi gezegd in een verklaring aan het einde van een overleg dat de Arabische Liga in de Egyptische hoofdstad Caïro hield.
Het Arabische voorstel dient als alternatief voor het plan dat de Amerikaanse president Donald Trump enkele weken geleden presenteerde. Hij wil Palestijnen permanent uit de Gazastrook verwijderen en het gebied ombouwen tot de “Riviera van het Midden-Oosten”. Trumps voorstel komt neer op etnische zuivering, stelde onder meer de chef van de Verenigde Naties, António Guterres.
Het plan van de Arabische landen komt uit de koker van Egypte en stelt voor dat Palestijnen in Gaza blijven. Inwoners worden gedelegeerd naar ‘veilige zones’ met tijdelijke woningen, terwijl de verwoeste steden worden herbouwd. „Het plan beschermt het recht van het Palestijnse volk om zijn natie te herbouwen en garandeert ze om in eigen land te kunnen leven”, zegt Sisi.
Verdere details van het plan waren dinsdagavond nog onduidelijk. In een conceptversie, die werd ingezien door verschillende internationale nieuwsmedia, zouden tientallen AI-gegenereerde plaatjes staan van een toekomstig Gaza met nieuwe woningen, parken en hotels. Ook zijn er plannen voor een vliegveld en meerdere havens. De wederopbouw van Gaza zal volgens het document vijf jaar duren en ruim 53 miljard dollar kosten. Een internationaal speciaal comité moet dat geld ophalen. Betrokken diplomaten verwachten dat de Golfstaten een aanzienlijk deel van de financiering op zich zullen nemen.
Bestuur van Gaza
Egypte heeft in samenwerking met de Palestijnen gewerkt aan het oprichten van een interim-bestuur, bestaande uit onafhankelijke Palestijnse deskundigen, zei de Egyptische president tijdens de top. Dat interim-bestuur maakt volgens Sisi na verloop van tijd plaats voor de Palestijnse Autoriteit (PA), een politiek orgaan dat een deel van de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever bestuurt. Eerder bestuurde de PA ook Gaza. Daar kwam een einde aan toen Hamas in 2007 – een jaar nadat ze parlementaire verkiezingen wonnen – met geweld de volledige macht in Gaza greep.
De vraag is hoe Hamas op het plan zal reageren. De groep heeft tot dusver verworpen dat buitenstaanders een voorstel aan Palestijnen zouden kunnen opleggen. Na vijftien maanden vechten tegen Israël maken gewapende militanten van Hamas nog altijd de dienst uit in Gaza. Het is niet duidelijk hoe de Arabische Liga de groep nu hoopt te pacificeren en te overtuigen om akkoord te gaan met het plan.
Staakt-het-vuren
Terwijl de Arabische Liga werkt aan een plan voor de toekomst van Gaza, lijkt het huidige staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas steeds meer op losse schroeven te staan. De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Saar eiste dinsdag een „volledige demilitarisatie” van de Gazastrook voordat Israël akkoord gaat met fase twee van het bestand. Ook verlangt Saar de vrijlating van de overgebleven gijzelaars. Hamas noemt het neerleggen van de wapens onbespreekbaar. “Het inleveren van de wapens van het verzet is een rode lijn,” zegt Sami Abu Zuhr, een hooggeplaatste functionaris van Hamas tegen persbureau Reuters.
De eerste fase van het staakt-het-vuren liep afgelopen weekend af. Aanvankelijk stelde Israël voor om naar Amerikaans voorstel de eerste termijn van het bestand te verlengen en zo nog een extra gijzelaars vrij te krijgen. Daar ging Hamas niet mee akkoord. In een poging druk te zetten op Hamas blokkeert Israël sinds zondag de toevoer van humanitaire hulp naar Gaza. Ook bombardeert Israël het gebied opnieuw.
Lees ook
Egypte hoopt met een Arabisch front tegenwicht te bieden aan Trumps Gazaplannen
