Niet alleen de Denen en andere Europeanen zijn in rep en roer over de heetgebakerde wens van de Amerikaanse president Trump om Groenland te annexeren, ook de ijzige natuur ter plaatse lijkt erdoor van slag.
Recente satellietfoto’s van NASA tonen lange witte slierten die in driftige krullen van het eiland afdraaien, in oostelijke richting de zee in. Tekenen dat het ongenaakbare landschap zich toch maar liever niet wil laten inlijven bij de Verenigde Staten?
Op de foto is het zuidoostelijke punt van Groenland te zien, een ijsgebied van zo’n 340 kilometer lang, doorkliefd met fjorden. Sneeuw jaagt over het oppervlak, brokstukken van de ijskap glijden door de fjorden de Noord-Atlantische Oceaan in.
Warme winter
Dat gebeurt elke winter, daar komt geen politiek aan te pas. Volgens experts van NASA was de hoeveelheid zee-ijs dat zich langs de kust van Groenland vormde eind februari ongeveer normaal voor de tijd van het jaar. Geen Trump-effect, dus.
Of toch, maar dan anders? In het gehele Noordpoolgebied was rond dezelfde periode juist uitzonderlijk weinig zee-ijs te vinden, volgens wetenschappers van NASA’s Nationale Sneeuw en IJs Data Centrum (NSIDC) die het gebied monitoren. Een gevolg van de relatief warme winter. Of zou ook de geopolitieke opwarming van de aarde de laatste maanden toch een rol spelen?
Laten we het wetenschappelijk houden. De spiraalvormige patronen in het zee-ijs die op de satellietfoto te zien zijn langs de kust van Groenland worden veroorzaakt door draaikolken waar het zee-ijs in terechtkomt. Op hun beurt zijn die gevormd door stroming en wind. Een deel van het zee-ijs is ook niet afkomstig van Groenland, menen de experts, maar heeft zijn oorsprong verder noordelijk in het Poolgebied, het is ‘oud ijs’ dat wordt aangevoerd door de Oost-Groenlandstroom die in zuidelijke richting loopt.
Naarmate het zee-ijs zich van Groenland verwijdert, neemt het draaikolk-verschijnsel af. Uiteindelijk stoten de drijvende schotsen op de warme West-Spitsbergenstroom, met water dat schommelt tussen de 6 en 8 graden. Dan is het uit met het ijs.
Op zes poten rent een vogelspin even snel als op acht. Het gemis van een kwart van zijn normale aantal ledematen, hindert het dier dus niet wezenlijk. Dat concluderen Amerikaanse onderzoekers na een bizar experiment met Guatemalteekse wespvogelspinnen, waarover ze kortgeleden publiceerden in het Journal of Experimental Biology.
Zo’n invaliderend experiment klinkt gruwelijk, maar de tarantula’s werkten er zelf aan mee: ze beten hun eigen poten af! De onderzoekers maakten daartoe de rechtervoorpoot en linker achterpoot met lijm vast aan een kartonnen kaartje, waarna de jonge spin de poten afbeet om los te komen. Autotomie, oftewel zelfamputatie, is voor een spin dé manier om verder te leven als hij vast komt te zitten bij een onhandige vervelling of wordt vastgegrepen door een roofvijand. Het is voor spinnen de normaalste zaak van de wereld. Bij tellingen in het veld constateerden biologen eerder al dat 5 tot 40 procent van de spinachtigen een of meer poten miste.
Maar zou dat poot-afbijten toch geen kwaad kunnen, vroegen de onderzoekers zich af. Normaal houden tarantula’s tijdens het lopen altijd met vier poten contact met de grond, om en om en afwisselend de linker- en rechterpoot voor. Daar kwam noodgedwongen een onregelmatig asymmetrisch looppatroon voor in de plaats, maar dat kostte het dier dus geen snelheid.
De onderzoekers concluderen dat tarantula’s dus niet echt acht poten ‘nodig’ hebben, maar dat die hoeveelheid wel van pas komt bij het overleven. Je kunt er als spin een paar missen, maar het is ook handig bij het lopen in ongelijk terrein of wanneer er iets gedragen of afgetast moet worden.
Het CDA zal geen steun verlenen aan de asielnoodmaatregelenwet. In een verklaring meldt de partij woensdagochtend dat het niet akkoord kan gaan met een amendement waardoor illegaliteit strafbaar wordt gesteld, net als hulp aan uitgeprocedeerde asielzoekers door individuen en organisaties. „We gaan in Nederland medemenselijkheid niet crimineel maken”, schrijft lijsttrekker Henri Bontenbal.
Ook verleent de partij geen steun aan de tweestatusstelselwet. In die wet staat dat oorlogsvluchtelingen minder rechten hebben dan mensen die persoonlijk vervolgd worden vanwege bijvoorbeeld seksualiteit en politieke activiteit. Bontenbal zegt dat de wet onuitvoerbaar is voor de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), en wilde daarom gehoor geven aan de oproep van de organisatie om de wet tot medio volgend jaar uit te stellen. Daar ging de Tweede Kamer dinsdag niet mee akkoord.
Steun van het CDA had het een stuk makkelijker gemaakt om de wetten door de Eerste Kamer te loodsen, waar de christendemocraten zes zetels hebben. Nu zullen alle eenmansfracties in de Senaat ermee in moeten stemmen. De stemmingen vinden donderdag plaats.
PVV toch voor asielnoodmaatregelenwet
Komende donderdag vindt in de Tweede Kamer de stemming plaats voor beide asielwetten. PVV-leider Geert Wilders liet dinsdag weten in ieder geval voor de asielnoodmaatregelenwet te gaan stemmen, nadat de Tweede Kamer het amendement van de PVV had aangenomen waarmee illegaliteit strafbaar wordt gesteld. De asielwetsvoorstellen waren het werk van de inmiddels afgetreden minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie), maar PVV keerde zich onlangs zelf tegen die voorstellen. De wetten mochten, zei PVV-Kamerlid Marina Vondeling vorige week, geen „slap aftreksel” worden.
Net als CDA is ook NSC tegen de strafbaarstelling van illegaliteit. NSC-Kamerlid Diederik Boomsma zei dinsdag dat zijn partij geen amendementen ging steunen „die eigenlijk aparte wetten of voorstellen horen te zijn”. Zonder de steun van NSC in de Tweede Kamer voor de asielnoodmaatregelenwet is de kans klein dat het voorstel een meerderheid krijgt.
Ze heeft een fotoboekje gekocht met plastic insteekhoesjes. In elk hoesje heeft de 39-jarige moeder Priscilla Ivens uit ’s-Gravenzande een vel papier gestoken met daarop een tekst en een bijpassend ‘cadeautje’. Op een van de bladzijden staat ‘Jij hebt er een leuk jaar van gebakken’ met een zakje bakpoeder erbij. Verderop plakt een lege ballon bij de tekst ‘Je had vaak een lange adem nodig’, en bij ‘Of ik alles ga onthouden is koffiedik kijken’ zit een zakje oploskoffie.
„Ik zag het cadeautje op TikTok”, zegt ze. Het document met de teksten kocht ze online, de fotoboekjes bij de Hema. Ivens fabriceerde drie exemplaren voor de juffen van haar twee kinderen. Alles bij elkaar kostte het circa vijftien euro.
Vrijwel alle ouders van basisschoolkinderen zullen het herkennen: afscheidscadeautjes voor juffen en of meesters kopen (en soms knutselen) nu het einde van het schooljaar nadert. Er zijn scholen waar ouders één gezamenlijk cadeau voor de leerkracht aanschaffen, onder leiding van de klassenouders. Maar vaak geven kinderen, uit alle leerjaren, nog iets persoonlijks.
Vroeger was dat een tekening, later kwam daar een chocolaatje of een mok bij. En nu geven kinderen veelal cadeautjes met grappige, hartverwarmende of complimenterende teksten. Het liefst staat er ook nog ‘juf’ of ‘meester’ op de verpakking. De kant-en-klare presentjes zijn te koop bij tuincentra, boekhandels, lifestylewinkels of via tientallen webshops. Met circa 6.500 basisscholen en ongeveer 150.000 leerkrachten is er een serieuze markt voor dit soort geschenken.
Cadeau-artikelen in de winkel Te leuk in Den Haag.
Foto’s Folkert Koelewijn
Bemoedigende boodschappen
Emmy Dingemans uit Giessenburg verkoopt via haar webshop 100procentleuk.nl 150 verschillende cadeautjes met warme of bemoedigende boodschappen. Ze levert aan duizend winkels en aan particulieren. Haar favorieten: een buisje met thee in een verpakking met de tekst ‘Spreken is zilver, bijkletsen is goud’, een geurkaars met ‘Blijf stralen’ en een bodybutter met ‘Jij bent goud waard’. Dingemans: „Hoe leuk is het om dat eens te horen?”
De cadeautjes zijn geschikt voor allerlei gelegenheden. Maar, zegt Dingemans, ouders vinden het ook leuk als de boodschap écht voor de leerkracht is. En zo verkoopt ze bodylotion met de tekst ‘Juf, ik smeer ’m, bedankt voor alles’ en lippenbalsem met ‘Bedankt juf, dikke kus’ – haar bestverkochte product. Voor meesters is er onder meer een ‘bier’douchegel ‘sop met hop’ en een nep-bierblikje met een ‘stoere mannenboxer’ erin.
In Winkel te Leuk in de Haagse wijk Ypenburg liggen op grote tafels zeephartjes, notitieblokjes met hartjes en zakjes badzout, zeeppompjes en chocoladerepen met ‘Leukste juf’ erop. „Alles verkoopt goed”, zegt mede-eigenaar Monica Vermeer. „Ook online.”
Je wil natuurlijk niet dat een leerkracht met 30 kinderen, 30 flessen shampoo krijgt
„Ouders zijn ook dol op glazen potjes.” Ze wijst naar een potje met hartjessnoepjes met een kaartje ‘Hart-stikke bedankt’. In een ander zit een ‘EHBA’-setje: Eerste Hulp Bij Afscheid. Daarin een snoephorloge ‘Bedankt voor de fijne tijd!’, een zakdoekje ‘Voor de moeilijke momenten’ en een spekje ‘Het was spek-taculair’.
Tien jaar geleden begon Vermeer met de afscheidscadeautjes. „Sinds corona is het geëxplodeerd. Ouders wilden docenten extra bedanken en die trend is gebleven.” Marieke Lodewijk uit Hengelo ziet hetzelfde. „De omzet is verdrievoudigd ten opzichte van vier jaar geleden.” Via bedankdejuf.nl verkoopt ze ruim 450 producten met onder meer lieve, bemoedigende teksten. En met haar laserapparaat kan ze spulletjes personaliseren. Op een theedoos zet ze ‘Tea time juf Annemieke’ of op een bijenhotel graveert ze ‘Bedankt dat je me liet groeien’. Ook verkoopt ze blikken met snoep waar dan bijvoorbeeld ‘Blik van waardering’ op staat. „Mensen vinden het fijn om iets kant-en-klaars te bestellen.”
Kosten
Wat geven ouders nu uit? Volgens de geïnterviewden zo’n 30 euro per gezin. De meeste cadeautjes kosten tussen de 5 en 10 euro, met uitschieters naar 25 euro. Ouders hebben vaak meerdere kinderen, met meerdere leerkrachten, en vaak krijgen de leidsters van de opvang, de directeur en de conciërge ook iets. Er zijn ouders die over de top gaan, die bestellen enorme pakketten.
Zitten leerkrachten te wachten op al die cadeautjes? Vermeer van Winkel te Leuk vertelt dat sommige juffen langskomen om aan te wijzen wat ze graag zouden willen, zodat Vermeer ouders gericht kan adviseren. „Sommige juffen sparen bijvoorbeeld een bepaald servies. En je wil natuurlijk niet dat een leerkracht met 30 kinderen, 30 flessen shampoo krijgt.”
Een moeder uit de buurt van Breda vertelt „liever anoniem” hoe de juf van haar kind ooit een reusachtige teddybeer kreeg. De knuffel droeg ook nog een shirt met een klassenfoto. „Wat moet iemand met die troep?”
Zelf stond ze jaren geleden ook voor de klas. De cadeautjes zijn goed bedoeld, maar niet altijd handig. „Ik kreeg flessen wijn, terwijl ik niet drink. Of bloemen terwijl we op vakantie gingen.” Het mooiste cadeau? „Een e-mail van een moeder die beschreef wat ik voor haar kind betekend had. Met voorbeelden. Dat zal ik nooit vergeten.”
