Hindostaanse contractarbeiders in Suriname
De afschaffing van de slavernij in Suriname betekende niet dat er in 1863 ook een einde kwam aan dwangarbeid in de Nederlandse kolonie. Voordat ze hun vrijheid kregen, moesten de tot slaaf gemaakten nog tien jaar onder contract werken voor hun plantagebaas. Zelfs daarna ging de uitbuiting door, want de plek van de uit Afrika afkomstige slaven werd overgenomen door goedkope contractarbeiders. De documentaire Vals paradijs volgt de zoektocht van neven Pavan Marhe en Feroz Amirkhan naar hun Hindostaanse wortels. Ze ontdekken het onbekende verhaal van de contractarbeiders (1873-1920) die na de afschaffing van de slavernij vanuit India werden verscheept om het werk op de plantages over te nemen. De arbeiders bleven gebukt onder zware arbeidsomstandigheden. De reis van Pavan en Feroz brengt hen naar Suriname, Guyana en Trinidad waar ze plantages, oude suikerfabrieken en monumenten bezoeken, en zo hun persoonlijke geschiedenis tot leven brengen.
André Waardenburg
Bizarre werkvloer
Na een lange afwezigheid is het veelgeprezen Severance terug. Werk en privé is voor de personages in deze scifi-dramaserie strikt gescheiden. Werknemers van het bedrijf Lumon hebben een chip in hun hoofd. Tijdens kantooruren weten ze niks over hun privéleven, buiten werktijd niks over het werk. Het tweede seizoen valt niet tegen: het is precies zo mysterieus, ondoorgrondelijk, duister, komisch, confronterend en oogstrelend mooi als het eerste seizoen was. Alleen misschien zelfs nog net iets spannender. Het eerste seizoen raakte in 2022 een gevoelige snaar bij veel kijkers die op dat moment na de pandemie langzaamaan terugkeerden naar de werkvloer en hun eigen werkende levens terugzagen in de helverlichte kantoorruimtes van Lumon. Maar ook in 2025 voelt de serie urgent.
Anke Meijer
Rustig fabrieken bouwen
In Satisfactory word je door een cynische multinational bovenop een paradijselijke planeet gedropt met een simpele missie: graaf grondstoffen op en bouw onderdelen om de industriële ambities van je werkgever te ondersteunen. Ongemakkelijk, dat wel. Maar wat zich vervolgens ontvouwt is een geruststellende en rustgevende fabrieksimulator, waarin je steeds complexere machines ontwerpt voor de groeiende eisen van het moederbedrijf. Eerst bouw je een mijn die automatisch ijzer opgraaft, dan verbind je die met een fabricator die er ijzeren buizen van maakt, díe verbind je weer met een machine die de buizen tot spijkers snijdt, en voor je het weet ben je complexe machinerie aan het fabriceren. In hoeverre je daarbij aan groenbehoud doet, tja: dat is aan jou.
Len Maessen
Edwin Rutten op de radio
In Panorama Zondag praat Hans Smit met een gast over cultuur. Waar liggen zijn of haar voorkeuren op het gebied van kunst? Hoe hebben die de kaart van het leven ingekleurd? Wat biedt energie, troost, plezier en bezinning? Met vrij zicht, 360 graden rond, want wat achter ons ligt, is minstens zo belangrijk als waar we op uitkijken Een goed gesprek aan tafel, met veel muziek. Deze week is jazzzanger, drummer, acteur en presentator Edwin Rutten te gast. Van hem verscheen deze week de door Geke Mateboer geschreven Biografie Dag Rakkers. ‘Dag rakkers’ waren de openingswoorden van Rutten’s alter ego Ome Willem uit het kinderprogramma De Film van Ome Willem, dat in 1974 voor het eerst op televisie werd uitgezonden. Rutten gaat het hebben over het Stedelijk Museum in Amsterdam, de opera Parsifal van Richard Wagner, de film Singin’ in the Rain en het muzikale medicijnkastje als symbool.
Vincent Bijlo
