Netanyahu bedankt Biden en Trump voor rol, beiden eisen eer voor staakt-het-vuren op

Robert Kennedy Jr. is Trumps kandidaat-minister van volksgezondheid. Als hij het wordt, wil hij de strijd aangaan met ‘Big Food’, de levensmiddelenindustrie, die met ultrabewerkt voedsel Amerikanen massaal dik maakt. Volgens Elon Musk daarentegen is de enige remedie tegen de obesitasepidemie om eetlustremmers supergoedkoop te maken. Wie van de twee heeft er gelijk?

Kennedy’s meningen op het gebied van gezondheid zijn grotendeels onjuist en zelfs gevaarlijk; hij wil bijvoorbeeld de poliovaccinatie afschaffen. Maar ultrabewerkt voedsel kan inderdaad schadelijk zijn. Koekjes, zoete zuiveldrankjes, worstenbroodjes en chips zijn goedkoop, voor veel mensen onweerstaanbaar lekker en je hoeft ze nauwelijks te kauwen; de calorieën glijden vanzelf naar binnen. Dergelijk voedsel is een belangrijke oorzaak van de obesitasepidemie.

Als je de consumptie ervan wilt terugdringen moet je echter wel kunnen definiëren welke voedingsmiddelen precies dikmakend zijn. Bij gebrek aan beter gebruikt de halve wereld daarvoor een in Brazilië bedachte omschrijving van ‘ultrabewerkt’. Die komt erop neer dat er ingrediënten inzitten die je zelf in de keuken nooit zou gebruiken, zoals soja-isolaat, gemodificeerd zetmeel, emulgatoren en zoetstoffen. Kennedy gelooft dat dergelijke voedseladditieven – dus E-nummers – je stofwisseling en je cellen beschadigen. Daar is echter geen enkel bewijs voor. Onderzoek uit Frankrijk spreekt ook tegen dat additieven dik maken: vegetariërs en veganisten zijn slanker dan vleeseters terwijl ze meer ‘ultrabewerkt’ voedsel eten, zoals plantaardige hamburgers, havermelk en vega smeerworst. Dat zijn kunststukjes van de levensmiddelentechnologie met veel additieven. Maar ultrabewerkt voedsel is pas dikmakend als het onweerstaanbaar is, en vega kaas en plantaardige kipstuckjes zijn best lekker, maar onweerstaanbaar? Nee.

Lange lijst aan ingrediënten

Dat ergens ‘enge ingrediënten’ inzitten betekent nog niet dat je er dik van wordt. Neem brood. Brood van de supermarkt telt als ‘ultrabewerkt’, want er zit een lange lijst aan ingrediënten in. Maar hoe vaak ziet u iemand stiekem de broodtrommel leegsnoepen? Ook van kunstmatige zoetstoffen word je niet dik; vervangen van suiker door zoetstof leidt juist tot afvallen.

Het is een misvatting dat superlekker eten dik maakt vanwege eng klinkende ingrediënten. Word je van ijs gemaakt van room, suiker, eigeel en vanille minder dik dan van ijs met emulgatoren en smaakstoffen? En koekjes gebakken van witte bloem, roomboter en suiker, eet je daar minder van dan als er lecithine inzit, of wei-eiwit? Ik denk het niet. Het op de juiste wijze aanpakken van gemaksvoedsel zou de sleutel kunnen vormen tot de preventie van obesitas, maar het elimineren van ‘chemisch’ klinkende ingrediënten lost weinig op.

We hebben gecontroleerde experimenten nodig die onthullen welke eigenschappen van voedingsmiddelen daadwerkelijk veroorzaken dat je er te veel van eet. Uit dat soort studies is al het belang gebleken van ‘onweerstaanbaar lekker’ en van veel calorieën per gram. Die leiden beide tot te veel eten. Ook de structuur van voedsel speelt mee; als je ergens lang en hard op moet kauwen werk je er minder calorieën van naar binnen. Daarmee zijn we er nog niet, maar helaas is er voor dit soort dure research geen geld; niet bij de overheid en al helemaal niet bij de industrie, want die heeft er geen belang bij dat mensen minder gaan eten. Consumenten vragen ook niet massaal om maatregelen tegen dikmakend eten. Ooit een demonstratie gezien voor een suikertaks op frisdrank? De strijd tegen dikmakend ultrabewerkt voedsel is helaas zwaar en ondankbaar.

Hartinfarcten en beroertes

Musk daarentegen heeft met zijn pleidooi voor eetlustremmers de wind mee. Ze zijn in de VS niet aan te slepen, zelfs al zijn ze daar vijf keer zo duur als bij ons. Die prijs zal dalen als over vijf tot tien jaar de patenten verlopen. Bovendien worden ze steeds vaker vergoed door de verzekering; eetlustremmers zijn meer dan een cosmetische behandeling, ze leiden tot minder diabetes, hartinfarcten, beroertes en nierziekten. Slaap-apneu hangt ook sterk samen met obesitas en eetlustremmers helpen er goed tegen. Daarom krijgen in de VS mensen met slaap-apneu nu eetlustremmers vergoed. Ze blijken ook de lust naar alcohol, sigaretten en drugs te remmen; dat gaat een extra argument worden voor vergoeding. Als de halve mensheid ze eenmaal spuit of slikt komen er ongetwijfeld zeldzame bijwerkingen boven water, maar die zullen niet opwegen tegen de vele nare ziekten die mensen nu krijgen van obesitas.

Het RIVM voorspelt dat in 2050 64 procent van de Nederlanders overgewicht heeft. Die voorspelling houdt echter geen rekening met de nieuwe eetlustremmers. In de VS is de trend al gekeerd, daar begint obesitas te dalen en bij ons zal hetzelfde gebeuren. Tegen de opmars van deze medicijnen is niets opgewassen. Het is treurig dat we het dikmakende gemaksvoedsel niet kunnen terugdringen, maar Musk gaat dit pleidooi winnen en Kennedy trekt aan het kortste eind.

Delen

Mail de redactie