Afgelopen zaterdag sloeg de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol nog een deemoedige toon aan. Tijdens een korte televisietoespraak betuigde hij met een diepe buiging spijt over de onrust die hij had veroorzaakt door enkele dagen eerder de militaire noodtoestand uit te roepen – een maatregel die het parlement ondanks een militaire blokkade van de Nationale Assemblee nog dezelfde nacht terugdraaide. Later die zaterdag saboteerde Yoons eigen conservatieve People Power Party (PPP) een stemming over Yoons afzetting door de vergaderzaal te verlaten.
Deze donderdag was op televisie een andere Yoon te zien. In een tweede, langere redevoering beschuldigde hij de oppositie, die een meerderheid in het parlement heeft, ervan de Nationale Assemblee te hebben veranderd in „een monster” dat „de constitutionele orde van de vrije democratie vernietigt” door voortdurend wetgeving te blokkeren en overheidsfunctionarissen uit Yoons entourage af te zetten. Yoon zei niet van plan te zijn om op te stappen.
Noord-Korea
Yoon herhaalde zijn beschuldiging dat de oppositie met Noord-Korea zou heulen. „Ondanks Noord-Korea’s illegale kernwapenprogramma en provocaties met raketten, zijn GPS-blokkades en zijn afvalballonnen” dringen de oppositiepartijen aan op verlichting van VN-sancties tegen Noord-Korea, fulmineerde hij. „Ik weet niet van welk land dit de politieke partij en de Nationale Assemblee is.”
Ook in de toespraak waarin Yoon op 3 december de noodtoestand afkondigde, verwees hij naar „anti-statelijke” en „pro-Noord-Koreaanse krachten” in het parlement, die zijn maatregel noodzakelijk zouden hebben gemaakt. Nadere details gaf hij toen niet. De conservatieve partijen in Zuid-Korea verwijten hun progressieve tegenhangers heel regelmatig samen te spannen met het noorden.
Yoon noemde nu onder meer een vermeende hackpoging door Noord-Korea, gericht tegen de nationale kiescommissie, als rechtvaardiging voor het uitroepen van de noodtoestand. Na Yoons couppoging bleek dat hij niet alleen militairen naar het parlement had gestuurd om een spoedvergadering van de volksvertegenwoordiging te verhinderen, maar ook onder meer de kantoren van de kiescommissie had laten binnenvallen. Sinds de zware nederlaag van Yoons partij bij de parlementsverkiezingen in april doen in rechtse kringen complottheorieën over stemfraude de ronde.
Yoon ontkende in zijn toespraak dat hij had geprobeerd een parlementsvergadering tegen te houden, een van de zaken waarop een strafrechtelijk onderzoek naar zijn optreden zich richt. De militairen had hij daarheen gestuurd „om de orde te bewaken vanwege de grote toestroom van burgers”, zei Yoon. „Ik probeerde de democratische rechtsorde van de Republiek Korea te beschermen.”
Steun voor afzetting
Partijleider Han Dong-hoon van Yoons PPP zei donderdag na Yoons toespraak dat hij de afzetting van de president nu steunt. Han veranderde daarover de laatste tien dagen enkele keren van gedachten. Vorige week zei hij aanvankelijk dat Yoon „onmiddellijk geschorst” moest worden, maar later besloot zijn partij Yoons afzetting te blokkeren. In plaats daarvan maakte Han een veel bekritiseerde afspraak met Yoon dat die vervroegd zou terugtreden en zijn taken per direct zou overdragen aan premier en partijgenoot Han Duck-soo.
Lees ook
Zuid-Koreaanse president Yoon bemoeit zich niet meer met staatszaken, oppositie spreekt van ‘tweede coup’
Tegen journalisten in de Nationale Assemblee zei Han Dong-hoon donderdag dat Yoons toespraak „als een verrassing” kwam, en dat het nu duidelijk was dat hij zijn taken als president niet meer kon vervullen. „We moeten een einde maken aan de verwarring”, zei hij. „Bij de volgende afzettingsstemming zullen onze parlementsleden de zaal betreden en naar hun eigen overtuiging en geweten stemmen.” Een woordvoerder van de Democratische Partij, de belangrijkste oppositiepartij, noemde Yoons toespraak „extreem waanzinnig”.
Nieuwe stemming
Komende zaterdag wordt een nieuwe motie tot afzetting van Yoon in het parlement in stemming gebracht. In de driehonderd zetels tellende Nationale Assemblee is een tweederde meerderheid nodig voor Yoons afzetting, die door de volledige oppositie wordt gesteund. Dat betekent dat ten minste acht van de 108 PPP’ers de motie moeten steunen. De afgelopen dagen hebben zeven PPP’ers al gezegd dat te zullen doen.
Als het parlement inderdaad instemt met Yoons afzetting, wordt hij per direct geschorst en wordt premier Han Duck-soo waarnemend president. Als het hooggerechtshof Yoons afzetting vervolgens bekrachtigt, volgen binnen twee maanden nieuwe verkiezingen.
Yoon zelf zei in zijn toespraak donderdag zijn lot „met trots” te zullen dragen. „Ik zal tot de laatste minuut aan de zijde van het volk blijven vechten.”
