Astma kan kinderen flink belemmeren in hun dagelijks leven. En dan gaat astma ook nog samen met iets een minder goed geheugen, blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek in het medisch-wetenschappelijke blad JAMA Network Open.
Kinderen die al jong last hebben van astma, een chronische ontsteking van de longen, hebben mogelijk een minder goede cognitieve ontwikkeling, was het vermoeden van de onderzoekers. Eerder was al gebleken dat volwassenen met astma meer moeite hebben om snel geheugentestjes uit te voeren dan mensen zonder de longziekte. In Nederland hebben ongeveer 600.000 mensen astma, waarvan ongeveer 80.000 kinderen.
Spelletje
De Californische onderzoeksgroep volgt sinds 2015 de cognitieve ontwikkeling van bijna 12.000 Amerikaanse kinderen. In de grote groep hadden ze gezien dat kinderen met astma slechter scoorden op geheugentestjes. Bij 474 kinderen met en zonder astma volgden de onderzoekers nog twee jaar de cognitieve ontwikkeling.
De kinderen uit het onderzoek deden een spelletje waarbij ze zich de richting van pijltjes moesten herinneren en hun reactiesnelheid werd gemeten. Dit soort testjes zeggen iets over het episodische geheugen; de mate waarin mensen zich gebeurtenissen herinneren.
Wie geregeld een spelletje Memory met jonge kinderen speelt, ziet hoe snel ze daar beter in worden. Dat het brein van kinderen zich rap ontwikkelt, was ook in het onderzoek te zien: alle groepen gingen vooruit. Maar het geheugen van kinderen die al jong astma hadden, maakte minder progressie dan dat van kinderen die later astma kregen, of helemaal niet.
Vroege astma
Kinderen die na het begin van de studie astma kregen, scoorden weliswaar slechter dan kinderen zonder astma, maar hun curve ging even stijl omhoog als die van kinderen zonder astma. De geheugenontwikkeling van kinderen met vroege astma verliep minder snel.
In een grotere groep waarin de onderzoekers terugkeken, zagen de ze niet alleen bevestigd dat astmatische kinderen lager scoorden op geheugentesten. De kinderen met de longaandoening hadden gemiddeld ook iets meer tijd nodig om vragen te beantwoorden en konden zich moeilijker concentreren. Zulke verbanden werden bij volwassenen al eerder gevonden.
Geheugencentrum
De studie kan weliswaar niet bewijzen dat astma de oorzaak is van een minder goede ontwikkeling. Toch doen de onderzoekers een poging om het verband tussen astma en cognitieve ontwikkeling te verklaren: langdurige ontstekingen werken door in de hersenen. En dan met name in het geheugencentrum, de hippocampus, waar voortdurend nieuwe verbindingen worden gelegd onder invloed van de omgeving.
De onderzoekers blijven met een aantal vragen achter. Ze weten bijvoorbeeld niet hoe vaak en hoe benauwd deze kinderen was – en in hoeverre dat een rol speelt in hun ontwikkeling. Ook konden ze niet zien of het gebruik van pufjes met corticosteroïden invloed op de hersenen had. Verder willen ze weten of er een driehoeksrelatie bestaat tussen luchtverontreiniging, astma en geheugen en hoe bepalend de afkomst van kinderen is.
