Het moest geen politieke film worden, vertelden de makers na een succesvolle première op het Sundance festival afgelopen januari. Een roadtrip van twee oude vrienden die elkaar opnieuw leren kennen – dat was het simpele uitgangspunt van documentaire Will & Harper. Een van hen is zo beroemd dat hij zijn gezicht half grappend als ‘money maker’ aanduidt: comedian Will Ferrell begon in de jaren negentig bij tv-programma Saturday Night Live (SNL) en groeide uit tot een geliefd filmacteur, dankzij melige, ontregelende rollen in Elf (2003), Anchorman (2004) en Blades of Glory (2007). In Barbie (2023) speelde Ferrell de oenige baas van Mattel.
Steele is schrijver voor tv, en was op de burelen van SNL de eerste die zag dat het misschien best iets kon worden met de boomlange, tikkeltje vreemde Ferrell. Sindsdien zijn hun levens en carrières aan elkaar verbonden, met als voornaamste dynamiek het aan het lachen krijgen van de ander. Serieuze gesprekken waren minder aan de orde – maar nu is dat toch echt nodig, willen ze hun vriendschap op eerlijke basis kunnen voortzetten. Tijdens de pandemie stuurde Steele een e-mail waarin ze haar transitie aankondigde. Steele’s geboortenaam Andrew was nu ‘een dode naam’; Steele was een vrouw en ze heette Harper, naar schrijver Harper Lee.
Ferrell – openlijk Democraat, maar voorheen niet vies van homofobe grappen – is aanvankelijk vooral verbaasd. Waar komt dit vandaan, wat schuilt erachter? Hoelang heeft Steele naar deze beslissing toegeleefd? En hoe gaat het nu verder – gaat Steele opeens wijn drinken in plaats van bier? Moet Ferrell op zijn woorden gaan letten?
Deze en zoveel andere, voor mensen die de transitie van een dierbare van dichtbij meemaken herkenbare vragen komen op kabbelend tempo aan de orde tijdens een autoreis van zestien dagen, van New York naar Californië, waarin Steele ook de wateren test wat betreft oude liefhebberijen als het bezoeken van sportwedstrijden en ranzige bars. Kan dat veilig als trans vrouw – en dan niet alleen in New York, waar het tweetal de reis aftrapt met een vrolijk etentje met de SNL-collega’s, maar ook in staten waar in hoog tempo anti-trans-wetten worden doorgevoerd?
De film blijft ons het antwoord in zekere zin schuldig, want met een cameraploeg én de star power van Ferrell als buffer durft Steele zich – terecht – vrijer in het openbaar te bewegen dan alleen. Je zou kunnen zeggen dat de vriendelijkheid waarmee ze ook op potentieel gevaarlijke plekken wordt bejegend wordt afgedwongen door de grote clown in haar kielzog; zelfs de gouverneur van Indiana haalt stoïcijns de schouders op als Ferrell zijn vriendin introduceert bij een sportwedstrijd. Toch vindt Ferrell na afloop dat hij heeft gefaald. Glimlachend met deze oerconservatief op de foto, onbedoeld onderdeel van politiek vertoon – in plaats van de gouverneur een scherpe vraag te stellen.
Het meest wrange moment komt in Texas. In een steakhouse zet Ferrell in Sherlock Holmes-kostuum met veel bombarie het mes in een gigantisch stuk vlees, met de bedoeling het in één uur op te eten; dan is het gratis. Steele zit tegenover hem, om hen heen worden de telefoontjes getrokken, en opeens lijkt de sfeer om te slaan. Een bombardement aan trans-haat op X vormt achteraf het virtuele bewijs dat ze hier helemaal verkeerd zaten. Opnieuw is Ferrell het meest aangedaan; als vriend en beschermer van Steele schoot hij tekort.
Steele’s vroegere depressies en zelfhaat komen uitgebreid aan bod tijdens de intieme gedeelten van de reis, waarin ze echt met z’n tweeën zijn en meanderend hun gedeelde geschiedenis bijwerken. Klapstoeltjes erbij, koud bier: vertel maar. Ferrell blijft vragen stellen. Hoe ís dat nou, borsten hebben?
