Laatst is mijn oudtante overleden. Mijn opa is druk bezig geweest met het leeghalen van haar huis. Boven op zolder staat onder een dikke laag stof een kluis. Op die kluis zit een cijferslot maar de viercijferige code is nergens te vinden. Er is dus nog maar één oplossing: een slotenmaker! Met groot gereedschap wordt het slot geforceerd. De spanning stijgt, wat zal er in de kluis zitten? Waardevolle sieraden of misschien een testament? De slotenmaker trekt de kluisdeur open. De kluis is leeg, op één opengevouwen briefje na: 2-7-0-4.
Philippa van Campen (13)
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
Twee dagen lang, steeds tot diep in de nacht, debatteerde de Tweede Kamer tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. En het verliep, net als het debat over de regeringsverklaring in juli, in een sfeer van chaos en crisis. De coalitie is wankel, de oppositie speelt haar makkelijk uit elkaar, en een uitweg lijkt er niet te zijn. De vraag die nu boven Den Haag hangt: hoelang gaat dit nog goed?
In deze extra lange Haagse Zaken fileren we het debat van afgelopen week. Maar liefst tien redacteuren van de politieke redactie vertellen je wat hun opviel. Je hoort over premier Schoof, gelakte ambtelijke adviezen en de inbreng van alle vijftien fracties. Welke strategie kiezen de partijen in het nieuwe jaar? En wat zegt dat over de huidige politieke verhoudingen?
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected].
Gasten:
Lamyae Aharouay, Petra de Koning, Liam van de Ven, Marko de Haan, Philip de Witt Wijnen, Hugo Schiffers, Oscar Vermeer, Rosa Uijtewaal, Christiaan Pelgrim en Eppo König
Dit kabinet lijkt (gevaarlijk) weinig geïnteresseerd in Europa. Wat zijn de gevolgen?
Economieredacteuren Maarten Schinkel en Marike Stellinga hebben de miljoenennota bestudeerd en kwamen tot de conclusie: ook dit kabinet wil meer dan kan. En voor zo’n gebrek aan begrenzing zal uiteindelijk een prijs betaald moeten worden.
Wat verder opvalt is hoe weinig het kabinet geïnteresseerd lijkt te zijn in Europa. Gevaarlijk, want er zal de aankomende jaren in de Europese Unie een voor Nederland belangrijk gevecht plaats vinden. Wat zijn de gevolgen van een NL-first-beleid? “Een van de wetten in Europa is: als je als land niet om de tafel zit, dan sta je waarschijnlijk op het menu.”
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected].
Wat is de overeenkomst tussen kikkers en boemerangs? Antwoord: de Nederlandse natuurkundige en kunstenaar Felix Hess (1941-2022).
„Ik heb heel lang gedacht dat boemerangs niet bestonden, net als vliegende tapijten”, zei Hess in 1997 in een interview voor de Rijksuniversiteit Groningen, waar hij heeft gestudeerd. Maar toen hij ergens las dat boemerangs wel degelijk bestaan, „wou ik weten hoe het mogelijk was dat, als je een stuk hout weggooit, het weer terug komt. In natuurkundeboeken kon ik geen goede verklaringen vinden voor dit verschijnsel.”
Hij besloot erop te promoveren. In 1975 was zijn proefschrift klaar, maar Hess ging naar Australië om zich verder te verdiepen in het fenomeen. Daar werd een andere fascinatie gewekt: kikkerkoren. „Achter mijn huis in Adelaide stroomde een bergbeekje en elke nacht hoorde je daar geluiden”, zei hij in 2002 tegen NRC, in een interview met Ine Poppe. „In het struikgewas en in het water zaten kikkertjes te roepen: een concert met allerlei ritmes, erg ruimtelijk.”
Van die kikkers heeft hij vele geluidsopnames gemaakt. „Bij een kikkerkoor is de ruimtelijkheid werkelijk essentieel. Ik heb geluidsapparatuur aangeschaft en ben stereo-opnames gaan maken.”
Hij ontdekte dat de kikkers sterk reageren op hun omgeving. Als ze soortgenoten horen, reageren ze op elkaar en zwelt het gekwaak aan tot een reusachtig koor. Maar als er vreemde geluiden klinken, zoals voetstappen van voorbijgangers, dan worden ze stil en raakt het koor gedempt.
Terug in Nederland heeft Hess dit fenomeen gebruikt voor een kunstproject met ‘geluidsbeestjes’, apparaatjes met een luidspreker, een microfoon en een batterij. Die reageerden op elkaar en gingen pas geluid maken als het helemaal stil was. Als de beestjes ‘goede’ geluiden hoorden bleven ze doorgaan, maar bij ‘slechte’ geluiden werden ze weer stil.
Een selectie van de kikkeropnamen die Hess tussen 1978 en 1990 maakte in Australië, Japan en Mexico, is nu beschikbaar gekomen, mede dankzij de inspanning van geluidskunstenaar Frans de Waard, onder meer bekend van de groep Kapotte Muziek.
Wie Frogs, a Selection of Field Recordings thuis beluistert gelooft niet meteen dat het om kikkers gaat. Het lijken tapeloops, opnamen van dezelfde klanken die net niet synchroon worden afgespeeld, waardoor er ritmes ontstaan die ook weer wegebben. Soms treedt ineens één luide kikker op de voorgrond. Het hypnotiserende, bijna artificiële koor wordt zo weer een gewone veldopname.
Het eigenaardige van Frogs is, dat je er op twee manieren naar kunt luisteren. Je dompelt je erin onder om van alles te ontdekken, liefst met een hoofdtelefoon op, maar je kunt er ook een boek bij lezen en de kikkers accepteren als een deel van de geluidsomgeving, waar intussen ook bomen ruisen en vogels zingen.