Alle dagen naar kantoor: Amazon maakt korte metten met thuiswerken

Andy Jassy is er klaar mee. De Amazon-topman mailde maandag naar zijn 1,5 miljoen werknemers) dat zijn bedrijf is verworden tot een organisatie die een „pre-meeting voor de pre-meeting van de decision meeting” organiseert. Daarbij schuift een „steeds langere rij managers” aan, die zich met alle grote beslissingen willen bemoeien, schreef Jassy. Terwijl Amazon juist „’s werelds grootste start-up” moet blijven.

De overlegcultuur moet snel stoppen, vindt Jassy. En dus neemt de topman een radicale maatregel. Vanaf volgend jaar moet elke fulltime ‘Amazonian’ vijf dagen per week op kantoor zijn. Want op kantoor werken, maakt „samenwerken, brainstormen en het bedenken van nieuwe plannen eenvoudiger en effectiever”, volgens de topman.

Daarmee maakt de grootste webwinkel ter wereld (516 miljard euro omzet in 2023) definitief korte metten met het flexibele thuiswerkbeleid dat werd ingezet tijdens de coronapandemie. Een trend die ook bij andere grote techbedrijven zichtbaar is, al verschilt de thuiswerkfilosofie per bedrijf. Wie onder Elon Musk werkt bij SpaceX of X moet elke dag op kantoor aanwezig zijn. Werknemers van Adyen, Google, Apple of Microsoft mogen twee keer per week thuiswerken. Wie bij Airbnb werkt, hoeft helemaal nooit meer naar kantoor te komen.

Hoewel veel start-ups zweren bij werken op afstand, vrezen de meeste grote techbedrijven dat louter digitaal contact leidt tot trage communicatie en een slechtere sfeer. Dat is even slikken voor veel techwerkers, gewend aan flexibele werkgevers die jarenlang alleen maar personeel aantrokken. Nu vrijwel alle techbedrijven ontslagrondes hebben doorgevoerd, heeft het personeel weinig meer te eisen.

Het verplichten van werken op kantoor kan een truc zijn om van werknemers af te komen. Zoals bij flitsbezorgdienst Getir, dat vorig jaar aankondigde dat alle werknemers fulltime naar kantoor moesten komen. Daarna sloot Getir kantoren overal in Europa en kondigde het bedrijf een grote ontslagronde aan. Bij Amazon, dat de laatste jaren al flink is gekrompen in aantal werknemers, lijkt dit nu niet aan de hand.

Niet vrijblijvend

Wie bij Amazon werkt, weet dat een dergelijke nieuwe regel niet vrijblijvend is. Toen het bedrijf vorig jaar werknemers verplichtte drie dagen per week naar kantoor te komen, werd op kantoren in de Verenigde Staten bijgehouden of en wanneer werknemers incheckten met hun toegangspas. Dit fenomeen, binnen Amazon ‘badging’ genoemd, leidde tot onrust onder werknemers wegens privacyschendingen.

Ook in Nederland, waar Amazon kantoren heeft in Amsterdam en Den Haag met 1.200 mensen, maken werknemers zich zorgen over het nieuwe kantoorbeleid, blijkt uit interne correspondentie die NRC inzag. De ondernemingsraad (OR) stelde daarover tijdens bijeenkomsten in juni en juli kritische vragen aan het management.

De OR maakt zich onder meer zorgen dat van bepaalde werknemers wél en van andere werknemers niet wordt bijgehouden of ze naar kantoor komen. De bedrijfsonderdelen die vallen onder de Nederlandse OR, zoals Amazons clouddienst AWS, worden niet gecontroleerd. Voor werknemers van bijvoorbeeld Amazons digitale deurbel Ring die niet onder de OR valt, geldt dit juist wel.

Een woordvoerder van Amazon gaat niet in op specifieke vragen over het controleren van werknemers via de data van hun toegangspassen. „Van alle medewerkers wordt verwacht dat zij zich aan het beleid gaan houden”, laat de woordvoerder weten.

Op Amazons interne chatkanaal wordt gesproken over „achterhaald gedrag voor een zogenaamd internetbedrijf”

Hoewel er ook begrip klinkt, reageren werknemers overwegend negatief op de aangekondigde maatregelen van topman Jassy, blijkt uit discussies op Amazons interne chatkanaal, waar wordt gesproken over „achterhaald gedrag voor een zogenaamd internetbedrijf”. Werknemers missen ook een goede onderbouwing van de nieuwe regels, zeggen ze. Ook maakt het werken in verschillende tijdzones het lastig om werkdagen goed te plannen. Een werknemer vindt het jammer straks niet meer te kunnen vergaderen „vanuit bed met m’n ogen half open”.

De Amazon-werknemers in Nederland hebben in sommige gevallen een huis gekocht op flinke afstand van kantoor, „met het idee dat ze deels thuis kunnen werken”, zegt een van de Amazon-werknemers tegen NRC. „Nu ze vijf dagen naar kantoor moeten komen, hoor ik collega’s al praten over het zoeken naar ander werk.”