Pokal: tot deze week kenden maar weinig Nederlanders de naam, terwijl waarschijnlijk iedereen wel iemand kent bij wie er zo’n IKEA-glas in het keukenkastje of op het kantoor staat.
De Pokal is een bredere en dikkere variant op het wereldberoemde Picardie-glas, dat in de late jaren twintig van de vorige eeuw werd ontwikkeld in Frankrijk. Een Pokal-glas kan zowel voor koude als warme dranken worden gebruikt, stelt IKEA op zijn site.
Maar dat laatste is onverstandig, want onveilig, zo oordeelde de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) deze week. Bij het in- en uitruimen van de vaatwasser of bij het opstapelen kan een glas beschadigd raken, waarop het spontaan kan barsten als het in aanraking komt met heet water. Uit enkele honderden productreviews van het glas bleek dat dit ook bij meerdere consumenten is fout gegaan, soms met brandwonden tot gevolg.
‘Sneuvelen is een gebruiksrisico’
Het Pokal-glas is al enkele weken niet meer bij Nederlandse vestigingen van IKEA verkrijgbaar en staat ook niet meer op de website, zolang IKEA en de NVWA er nog over discussiëren. Want met het etiket ‘onveilig’ zijn ze het bij IKEA hartgrondig oneens. De glazen worden, net als alle andere producten, „grondig getest en voldoen aan de geldende wetten en normen op alle markten waar IKEA actief is”, zo laat een woordvoerder schriftelijk weten. De Zweedse meubelmultinational stelt dat het sneuvelen van glazen een gebruiksrisico is, terwijl de NVWA specifiek naar de Pokal-glazen wijst.
Gaat het hier nou specifiek om de Pokal-glazen die zo onveilig zijn, of is dit een euvel dat bij elk type verharde glazen kan plaatsvinden? „Glas is in principe knoerthard. Maar als het is beschadigd, loop je altijd het risico dat het kan breken”, zegt Gert Bullée van het Nationaal Glasmuseum in Leerdam. Bullée kan het weten: hij werkt al 38 jaar „in het glas” en mag de titel ‘glasmeester’ voeren. Als voorbeeld neemt hij een glazen bushokje. „Dat glas zal een flinke dreun kunnen opvangen (niet doen hoor!) maar als er een beschadiging is of je een gerichte tik op de rand geeft, valt het in een miljoen stukjes uiteen.”
Lees ook
Toezichthouder waarschuwt tegen drinken van hete drank uit IKEA-glazen
Om te beginnen: de Pokal-glazen zijn gemaakt van gehard glas – tempered glass in het Engels. Dit is een veelgebruikte glassoort die goed tegen hoge temperaturen kan. Het glas is gehard nadat het bij het productieproces van zo’n 1.300 graden Celsius wordt gekoeld. De productie is volgens Bullée bij elk soort glas – ongeacht de prijs – ongeveer hetzelfde. Een mengsel van zand, soda en kalk wordt in een oven gesmolten. Daarna wordt het glas gegoten – of in het geval van Bullée: geblazen.
Maar, beaamt Bullée, het ene glas is natuurlijk het andere niet. Glas van kwalitatief betere, duurdere materialen kan een hogere ‘spanning’ aan voordat het barst. „IKEA zoekt waarschijnlijk de grens op om glas zo goedkoop en licht mogelijk te maken, zonder dat ze al te vaak breken”, aldus Bullée. Hoe een Pokal-glas is vervaardigd, kan hij ook niet zeggen. „IKEA houdt zijn materiaalsamenstelling voor dit glas zeer goed geheim – anders maakt straks iedereen ze na.”
Daarbij kun je met het blote oog lang niet altijd zien of een glas is beschadigd. „Het hangt er echt vanaf hoe de klant ermee omgaat. Als één van mijn glazen is gevallen, adviseer ik mensen om het weg te gooien. Het kan er op het oog nog perfect uitzien, maar ‘pang’ zeggen als je het onder de lauwe kraan houdt.”
