De Amerikaanse president Joe Biden zegt dat een definitieve gijzelaarsdeal dichtbij is, maar dat de Israëlische premier Benjamin Netanyahu niet genoeg meewerkt aan het voorstel. Biden wil een overeenkomst voor een staakt-het-vuren en het vrijlaten van gijzelaars de komende weken overhandigen aan Israël en Hamas.
Dat zegt de Amerikaanse president maandag tegen journalisten bij het Witte Huis, vlak voor hij deelneemt aan onderhandelingsgesprekken over het vrijlaten van gijzelaars die door Hamas in Gaza worden vastgehouden. Op de vraag of Netanyahu genoeg doet, antwoordde Biden stellig „nee”. De president zei niets over wat Netanyahu anders kan doen. Netanyahu zei zondag dat een deal niet gesloten kan worden voordat verantwoordelijken voor de dood van de zes gijzelaars zijn opgepakt.
Lees ook
Druk op Netanyahu ongekend hoog na vondst zes gedode gijzelaars
„Het is verbijsterend dat president Biden premier Netanyahu onder druk zet,” reageert een Israëische functionaris in The Times of Israel. Volgens de functionaris weigert Hamas-leider Yahya Sinwar vooralsnog elke overeenkomst, en is Netanyahu al eerder akkoord gegaan met Amerikaanse voorstellen in mei en augustus. Hamas stelt al langer dat Israël een staakt-het-vuren weigert. Volgens Hamas-functionaris Sami Abu Zuhri bevestigt Bidens opmerking dat Netanyahu „de inspanningen voor een deal ondermijnt”.
De vondst van zes lichamen van Israëlische gijzelaars in de Gazastrook was aanleiding voor nieuwe onderhandelingen over een wapenstilstand in Gaza en vrijlating van de ongeveer honderd resterende gijzelaars. De dood van de gijzelaars heeft Netanyahu sterk onder druk gezet om tot een akkoord te komen over een wapenstilstand. Familie van gijzelaars en steeds meer Israëliërs roepen Netanyahu op tot een bestand te komen met Hamas om de gijzelaars te beschermen.
Dit bericht is later geactualiseerd met een reactie van Hamas.
Liveblog Gaza-oorlog
Israëlische arbeidsrechtbank beveelt einde staking
Dat de Braziliaanse president Luiz Inacio ‘Lula’ da Silva, deze week gastheer van de G20 in Rio de Janeiro, het evenement in zijn land ook zou willen inzetten voor een stevige sociale agenda was de verwachting. In aanloop naar de G20 ging een gedurfd voorstel rond. Zo komt er als het aan Lula ligt een speciale belasting voor duizenden superrijke miljardairs op deze wereld.
Dit hangt samen met het tijdens de top gelanceerde plan van Lula: een ‘internationale alliantie voor wereldwijde honger en armoedebestrijding’. Dit voorstel waar inmiddels 81 landen hun handtekening onder plaatsten, waarvan achttien van de negentien G20 landen, moet meehelpen in de strijd tegen ongelijkheid, armoede en honger in de wereld. Met deze alliantie wil Lula tot 2030 honderden miljoenen mensen uit lage en middeninkomenslanden steunen, en onder meer voor 150 miljoen kinderen schoolmaaltijden verstrekken.
Het enige G20 land dat aanvankelijk niet wilde tekenen is buurland Argentinië, dat sinds vorig jaar wordt geregeerd door de ultrarechtse president Javier Milei.
Gespannen relatie
Bij aankomst, maandagochtend lokale tijd, viel de koele begroeting tussen Lula en Milei al op. Behalve een zakelijke handdruk voor Milei en diens zus Karina — die de facto als first lady fungeert tijdens officiële gelegenheden en buitenlandse reizen — bleef Lula zeer formeel. Heel anders was de begroting van Lula met andere leiders zoals de Franse premier Macron, minister-president Modi van India of de Mexicaanse president Claudia Sheinbaum, die allemaal op een warme omhelzing met veel enthousiasme en vrolijkheid van Lula konden rekenen. De Braziliaanse analist Míriam Leitão die het G20-spektakel duidt voor de Braziliaanse TV zender GLOBO vroeg zich bezorgd af of Lula en Milei het met zoveel kilheid wel ,,zouden redden’’ deze top, die — zo voegde ze er aan toe — ,,voor hen gelukkig maar twee dagen duurt’’.
In Latijns-Amerika is de gespannen relatie tussen de twee buurlanden — ontstaan nadat er in Argentinië onder leiding van Milei een ultrarechts regime aan de macht kwam — bron van speculaties. Er is veel handel over en weer en een intensief personenverkeer. Van spanningen tussen de twee landen was onder de vorige linkse regering geen sprake. Maar Milei heeft weinig op met de linkse Lula, die hij eerder al uitschold voor communist en crimineel. Met ex-president Bolsonaro daarentegen kan Milei lezen en schrijven: onlangs was de eigenzinnige Argentijnse leider op een conservatief congres in Brazilië waar ook Bolsonaro aanwezig was en waar de twee innig en uitbundig samen werden gefotografeerd.
Milei is tevens dik bevriend met Elon Musk en de aanstaande Amerikaanse president Trump, terwijl Musk juist in Brazilië — zeker bij Lula — zeer omstreden. Eerder dit jaar waren er oplopende spanningen rondom de sluiting van X in Brazilië vanwege de verspreiding van desinformatie via accounts van ultrarechtse Bolsonaristas; aanhangers van Bolsonaro.
,,Honger en armoede is het ultieme symbool van onze collectieve tragedie. Het is een plaag die de mensheid te schande maakt’’, aldus Lula in het Museum van Moderne kunst in Rio (MAR), waar de leiders van de G20 — de grootste economieën ter wereld — deze dagen vergaderen.
Eerlijke verdeling welvaart
Lula, die zelf opgegroeide in armoede en als kind honger kende, voert al jaren een strijd voor een eerlijkere verdeling van de welvaart in Brazilië, een van de meest ongelijke landen ter wereld. Nog altijd wordt de sociaaldemocraat geprezen voor zijn verdienste tijdens zijn eerste regeerperiode (2003-2011), toen dankzij sociale programma’s van zijn regering zo’n veertig miljoen Brazilianen uit de armoede opklommen richting de middenklasse. ,,Het is onacceptabel dat de wereld 6 miljard ton voedsel produceert en dat er toch nog honderden miljoenen mensen ondervoed zijn’’, zei Lula, waarbij hij zich specifiek richtte tot wereldleiders zoals de Amerikaanse president Biden en de Chinese president Xi.
Hoewel Lula de G20 inzet om onderwerpen zoals armoedebestrijding en klimaat te adresseren, is er ook een andere realiteit die boven deze internationale vergadering hangt. Internationaal spelen nogal wat zaken waar de G20 leden zwaar verdeeld over zijn zoals de oorlog in Oekraïne, Gaza en de economische macht van China, waar de VS vooral bang voor is. Bovendien neemt Biden afscheid en hangt de komst van Trump als nieuwe realiteit boven deze G20 waartoe iedereen zich zal moeten verhouden. ,,Je ziet allerlei bilaterale gesprekken die gevoerd worden, en hoogstwaarschijnlijk echoot de naam van Trump overal in door’’, aldus analist Míriam Leitão.
Voorafgaand aan de top bezocht scheidend president Biden als eerste zittende Amerikaanse leider de Amazone. Hij vloog boven het door brand en droogte verwoeste bos, en ontmoette inheemse groepen. Met deze reis wil Biden ook het statement maken dat zijn regering in elk geval wel het belang van klimaatproblematiek en behoud van de Amazone inziet. Vorig jaar maakte de VS al bekend het Amazonefonds voor het behoud van dit tropische regenwoud te steunen met vijfhonderd miljoen Amerikaanse dollar, waarvan inmiddels honderd miljoen is gestort. Door zelf te gaan kijken in de Amazone wil Biden zijn nalatenschap rondom het onderwerp klimaat bestendigen: de kans is groot dat als Trump in januari officieel aantreedt de VS uit het klimaatverdrag van Parijs stapt. De angst is dat er ook voor het Amazonefonds onder Trump geen Amerikaanse geld meer komt.
Belasting voor miljardairs
Minder enthousiast is Amerika voor het plan van Lula om een groep van extreemrijke miljardairs een jaarlijkse belasting van twee procent te laten betalen over hun inkomsten en vermogen. Het zou gaan om een wereldwijde groep van bijna drieduizend extreem vermogende mensen, die gezamenlijk een geschat kapitaal hebben van bijna 14 biljoen Amerikaanse dollar. Het afgelopen jaar vergaderden G20 ministers van Financiën al in Rio over dit ambitieuze plan, om uit die belastingheffing de ongelijkheid aan te pakken, en hiermee landen en mensen in grote armoede en met klimaatproblematiek te steunen. Zowel vanuit de VS maar ook vanuit Duitsland klonk al hevig verzet. Terwijl G20 landen als Spanje, Brazilië en Frankrijk juist enthousiast zijn over het plan.
In de slotverklaring hebben de landen na veel debat toch besloten om zich samen voor deze zaken in te zetten. Zelfs Milie heeft getekend, nadat hij zich in een aanvullende brief distantieert van een aantal zaken in de overeenkomst. Maar omdat hij het proces voor de andere landen niet wil belemmeren, heeft hij toch zijn handtekening gezet, ook voor Lula’s armoedeplan.
Natuurliefhebbers, de gemeente en de provincie verzetten zich al jaren tegen een verdere aantasting van het Utrechtse natuurgebied Amelisweerd. Maar als het aan minister Barry Madlener ligt, maken honderden eeuwenoude bomen plaats voor vier extra rijstroken van snelweg A27. Heeft het kabinet wel oog voor de regio?
Freek onze sportcoach van de circuittraining voor senioren op dinsdag geeft op het eind van de training de cooling down : „Rek je helemaal uit, armen omhoog en sta hoog op je tenen. Goed zo en nu maak je klein , op je hurken, zo klein mogelijk.” Een medesportster zakt door de knieën en zegt: „Ik heb me zo klein gemaakt, ik vind mezelf niet meer terug.”
Lezers zijn de auteurs van deze rubriek. Een Ikje is een persoonlijke ervaring of anekdote in maximaal 120 woorden. Insturen via [email protected]
