Na jaren van zelfgekozen ballingschap dook Carlos Puigdemont, de leider van de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging, vorige week ineens weer op in Barcelona. En ondanks massale politie aanwezigheid wist hij opnieuw te ontkomen. Correspondent Oumaima Abalhaj was erbij en vraagt zich af: waarom is de rol van Puigdemont nog niet uitgespeeld?
Rusland heeft maandag een veto uitgesproken in de VN-Veiligheidsraad voor een staakt-het-vuren in Soedan. Daarmee was Rusland het enige land dat tegen de resolutie stemde, en op die manier ook een mogelijk vredesbestand tegenwerkte in het door een burgeroorlog geteisterd Soedan. Het Verenigd Koninkrijk veroordeelde de Russische bemoeienis met Soedanese interne zaken.
Een „schande”, zo noemde de Britse minister van Buitenlandse Zaken David Lammy het Russische veto tijdens de VN-bijeenkomst in New York. Alle leden van de Veiligheidsraad moeten instemmen voor een resolutie wordt aangenomen. „Het toont de wereld opnieuw de ware aard van Rusland.” Op videobeelden is te zien hoe Lammy zich tot de Russische VN-diplomaat richt – die zit op zijn beurt op zijn telefoon terwijl de Britse minister spreekt.
„Ik vraag de Russische vertegenwoordiger in alle geweten, zittend op zijn telefoon: hoeveel Soedanezen moeten er nog worden vermoord? Hoeveel vrouwen moeten er nog worden verkracht? Hoeveel kinderen moeten er nog zonder eten zitten voordat Rusland in actie komt?”, aldus Lammy. De Russische diplomaat Dmitri Poljanski zei in zijn verweer dat juist het VK zich met de resolutie probeert te bemoeien met het Centraal-Afrikaanse land.
Lees ook
In de uitzichtloze oorlog in Soedan houden jongeren met soepkeukens de mensen in leven
Wapenleveranties
Ook de Amerikaanse ambassadeur bij de VN beschuldigde Rusland ervan het vredesbestand tegen te werken „om zijn eigen politieke doelen te bevorderen, ten koste van Soedanese levens”. Het is niet bekend wat hij bedoelde met die politieke doelen, maar het zou kunnen gaan over wapenleveranties: landen als Rusland, China en Iran leveren wapens aan het Soedanese leger. Rusland zou in ruil daarvoor volgens Amerikaanse inlichtingen ook een marinebasis in Soedan hebben.
Daarnaast is bekend dat Rusland goud haalt uit Soedanese goudmijnen. Het Russische huurlingenleger (voorheen de Wagner Groep) speelt een rol in het uit het land smokkelen van dat goud. Volgens veel experts bekostigt Rusland een groot deel van de Oekraïense oorlog met Soedanees goud.
Grootste humanitaire crisis ter wereld
Vorig jaar april braken in Soedan gevechten uit tussen het staatsleger en de paramilitaire troepen van de Rapid Support Forces (RSF). Sindsdien hebben zeker 11 miljoen mensen gedwongen hun huis moeten ontvluchten en zijn tienduizenden mensen gedood en gevangen genomen. Internationaal wordt gewaarschuwd voor ernstige mensenrechtenschendingen. Het is inmiddels een van de grootste humanitaire crises ter wereld met een dreigende hongersnood, volgens herhaaldelijke waarschuwingen van de VN.
De VN-resolutie voor een staakt-het-vuren in Soedan was opgesteld door het VK en Sierra Leone. De twee landen riepen beide vechtende partijen op onmiddellijk het geweld te staken, zodat onderhandelingen kunnen beginnen om een nationaal bestand te bereiken.
Na afloop van de Veiligheidsraad zei de Soedanese VN-ambassadeur volgens BBC dat bepaalde voorwaarden die het land had aangedragen uiteindelijk niet in de resolutie stonden. Zo wilde Soedan dat de RSF als ’terroristische organisatie’ wordt aangemerkt, maar dat belandde uiteindelijk niet in de tekst. Zowel het staatsleger als de RSF worden beschuldigd van mensenrechtenschendingen en mogelijke oorlogsmisdaden.
Tsjechië en Polen moeten inwoners zonder Tsjechisch of Pools paspoort het recht geven om lid te worden van een politieke partij. Dat heeft het Europees Hof van Justitie in Luxemburg bepaald in twee zaken die waren aangespannen door de Europese Commissie. Door buitenlanders dit recht te ontzeggen, overtreden de twee landen het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, concludeerde het EU-Hof in een arrest dat dinsdagmorgen is gepubliceerd.
Tsjechië en Polen hebben nationale bepalingen waardoor alleen eigen onderdanen een politieke partij kunnen oprichten of daar lid van kunnen worden. Daarmee wordt buitenlanders in feite het passieve kiesrecht ontzegd; zij hebben niet dezelfde mogelijkheden als de andere inwoners om zich verkiesbaar te stellen bij gemeenteraadsverkiezingen en Europese Verkiezingen.
Mobiele burgers
In artikel 22 van het EU-werkingsverdrag is bepaald dat ‘mobiele’ EU-burgers zich ook in een ander EU-land verkiesbaar moeten kunnen stellen bij lokale en Europese Verkiezingen, op voorwaarde dat zij een bepaalde periode in het desbetreffende land wonen. In Nederland is dat vijf jaar. Het verdrag legt de verplichtingen voor het actief en passief kiesrecht van buitenlanders niet op bij nationale verkiezingen.
De Europese Commissie heeft de twee landen al meer dan tien jaar geleden gemaand de nationale bepalingen aan te passen. De Commissie vindt dat Tsjechië en Polen het EU-werkingsverdrag overtreden en dat zij discrimineren op basis van nationaliteit. De twee landen hebben juist aangevoerd dat zij van mening zijn dat artikel 22 landen niet verplicht inwoners zonder nationaal paspoort het recht te geven om lid te worden van een politieke partij.
Het EU-Hof ziet dat dus anders. Tsjechië en Polen moeten zich zo snel mogelijk aan het arrest gaan houden, anders kunnen financiële sancties worden opgelegd.
Toen pro-Palestijnse demonstranten vorig jaar de Klimaatmars in Amsterdam kaapten, waren veel andere activisten ontstemd: wat had de genocide in Gaza nu met het klimaat te maken? Nu krijgen ze antwoord van Tom Middendorp, oud-commandant der strijdkrachten. In de driedelige reisserie Missie Middendorp (NPO 2) bezoekt hij conflictgebieden om de invloed te tonen van gevaarlijke klimaatverandering op politieke instabiliteit.
Zo ontmoet hij Somalische piraten, en Bengalen die tegen het water strijden. De eerste aflevering brengt de klimaatgeneraal naar Irak. Structurele droogte drijft werkloze jonge boeren in de handen van IS, of drijft ze naar grote steden die dat niet aankunnen. Diverse betrokkenen die de generaal spreekt vrezen dat Irak door de droogte op den duur weer in chaos zal wegzinken. Middendorp gaat naar de Mosul-dam. Het waterpeil is gevaarlijk gedaald. Vrijwel heel Irak is van de dam afhankelijk voor water. In 2014 dreigden IS-strijders de dam door te steken – water als machtsmiddel. Ook gaat hij naar de sloppenwijken van Mosul waar grote wanhoop heerst.
De sympathieke generaal is helaas niet de gedroomd verteller. Hij is wat stijfjes, praat vlak. De mensen die hij spreekt blijven ook wat op afstand, niet in de laatste plaats omdat hij met een Iraakse legereenheid reist, denk ik. Maar het blijft een bijzondere, verhelderende serie met een verrassende invalshoek.
Om te laten zien dat dit probleem ook Nederland aangaat, wijst Middendorp op de invloed van droogte op de aanwas van vluchtelingen en terroristen. Hierbij toont hij beelden van terroristische aanslagen in Europa – hoofdzakelijk gepleegd door Europeanen dus niet heel relevant, zou je denken. Verder wil Middendorp de tv-kijkers niet in mineur achterlaten, dus komt er ook een uitvinder aan het woord die een apparaat ontwierp dat condenswater opvangt. Verder toont de generaal een irrigatieproject in Irak van de Nederlandse overheid.
Dunbekwulp
Middendorps optimisme wordt tenietgedaan door het Achtuurjournaal (NPO 1), dat officieel meldde dat de dunbekwulp is uitgestorven. Meer soorten zullen volgen. In een schokkerig filmpje uit 1994 zien we de vogel nog vrolijk fluitend rondscharrelen. De verslaggever vindt „uitgestorven” wel heel definitief, dus hengelt ze naar een sprankje hoop. Pepijn Kamminga, die in Naturalis over de opgezette dieren waakt, geeft haar „misschien 4 procent” kans dat ze toch nog ergens een dunbekwulp spot. „Zeker melden.” Deze reportage was trouwens bedoeld als luchtige uitsmijter van het journaal.
Verder had het journaal een reportage over de klimaattop in Bakoe. Die loopt niet helemaal lekker en dat ligt wederom deels aan de locatie: gastland Azerbeidzjan leeft van olie en gas. In de reportage zien we een man in een bad met ruwe olie liggen. Je kunt er niet alleen je auto op laten rijden, in Bakoe menen ze dat olie ook geneeskrachtig is. „Je krijgt het warm en de poriën openen zich”, zegt de badende man. Volgens de dermatoloog van de kliniek helpen oliebaden tegen huidziekten, hersenaandoeningen en onvruchtbaarheid.
De plaatselijke dictator noemde op de conferentie olie „het geschenk van God”. Het ziet er dus somber uit, dat weet generaal Middendorp ook wel. Maar alle hoop laten varen is ook weer geen optie. Moedig voorwaarts!
