Luuc van Opzeeland beleefde deze Olympische Spelen een valse start. Letterlijk. Afgelopen maandag was zijn eerste race op het onderdeel windfoilen in de baai van Marseille, en Van Opzeeland stuurde te vroeg over de startlijn. Het leverde hem een diskwalificatie op. „Ik was iets te enthousiast, ik wilde te graag beginnen”, grapte hij na afloop. Dan serieus: „Onnodig die valse start. Een fractie van een seconde later was goed geweest. Morgen weer een dag.”
De 25-jarige Van Opzeeland heeft maar één doel in de zuidelijk gelegen Franse havenstad, waar de olympische zeilwedstrijden gehouden worden: goud winnen. Met vier podiumplaatsen op WK’s (eerste, tweede en twee keer derde) in de afgelopen vier jaar is hij de topfavoriet.
Het duurde na zijn valse start niet lang voordat Van Opzeeland zijn draai had gevonden; een dag later stond hij alweer bovenaan het klassement. Zijn derde dag verliep minder, mede door twee aanvaringen met concurrenten, maar nog altijd ligt hij op koers voor de medailles. „Als Luuc gewoon vaart zoals hij kan, dan maak ik me geen zorgen”, zegt hoofdcoach Arnoud Hummel van het Watersportverbond. Deze vrijdag is de finaledag.
Skiteam
Luuc Adrianus van Opzeeland werd in 1999 geboren in Hoofddorp, als oudste van drie. Toen hij vier was, verhuisde het gezin naar Italië. Zijn vader Arjan kreeg de kans om twee jaar in Milaan te werken, en het gezin vestigde zich in de buurt van Lago Maggiore. „Luuc ging daar naar de lokale kleuterschool en al snel sprak hij beter Italiaans dan ik”, zegt zijn vader.
Lees ook
Spektakel in het zeilen: met 60 kilometer per uur over het water vliegen
Het was op het Italiaanse bergmeer dat Van Opzeeland voor het eerst op een windsurfplank ging staan, toen het gezin een paar jaar later terugkeerde voor een vakantie. Van Opzeeland deed toen al aan voetbal, honkbal, zwemmen, tennis, en stond sinds zijn tweede op de ski’s. De drie kinderen van het gezin waren in hun jeugd zelfs even onderdeel van een regionaal skiteam voor talenten.
Echt surfen leerde Van Opzeeland op Sardinië, waar het gezin in vakanties regelmatig naartoe trok met een caravan achter de auto. Nadat hij daar een paar keer surflessen had gevolgd, werd Van Opzeeland gevraagd of hij les wilde geven, vertelt zijn zusje Isabel. „In ruil daarvoor mocht hij het materiaal gratis gebruiken. Dus hij ging ’s ochtends zelf surfen, en ’s middags lesgeven.”
In Nederland sloot de jonge windsurfer zich aan bij een club in Ter Aar. Daar werd veel aandacht besteed aan wedstrijdsurfen – niet gangbaar in een sport die vooral beoefend wordt voor de lol. Maar juist dat competitieve trok Van Opzeeland. En toen hij serieuzer werd met zijn sport, paste zijn familie daar de plannen op aan. „Voor ons betekende een weekendje weg met de caravan naar Medemblik, om daar naar een wedstrijd van Luuc te kijken”, zegt Isabel van Opzeeland.
Windvlaag
De jonge Van Opzeeland won toen al vaak en veel, zich onderscheidend met een heleboel kracht. Die haalde hij uit zijn grote, sterke lijf – een familietrekje. Van Opzeeland is 2,01 meter lang, net als zijn vader, en ook zijn broer en zus komen boven de 1,90 meter uit. Zijn lengte helpt hem makkelijk snelheid te genereren op het water.
„De eerste keer dat ik hem zag, was op de Westeinderplassen”, vertelt Rogier Hassink, die 26 jaar ouder is en Van Opzeeland leerde kennen bij Wind Surf Club Aalsmeer, waar ze beiden nog altijd lid van zijn. „Het was windkracht negen, ik zat met mijn zeil echt op de grens van mijn kunnen. En ineens werd ik voorbijgezeild door een ventje van 15 die een nóg groter zeil vastheeft. Dat was Luuc.”
Van Opzeeland bezit het talent de weeromstandigheden goed in te schatten, zegt zijn zusje Isabel. „Als we langs het water staan, dan kan Luuc zomaar zeggen: ‘Kijk, daar komt een windvlaag’. Dat kan hij aan het water zien zonder dat iemand anders dat doorheeft.”
Dat iemand als Kiran Badloe verder was dan hij, heeft Luuc gebruikt als motivatie om heel hard te werken
Technisch is Van Opzeeland nooit de beste surfer geweest, maar dat compenseerde hij met zijn instelling, zegt zijn jeugdtrainer Robbert-Jan van Velzen. „Hij was onverschrokken en had als tiener al alles over voor zijn sport.”
In zijn jeugd kwam Van Opzeeland jongens als Kiran Badloe tegen, die toen technisch beter waren. Aan die onderlinge concurrentie had Van Opzeeland veel, denkt zijn jeugdtrainer. „Dat iemand als Kiran verder was dan hij, heeft Luuc gebruikt als motivatie om heel hard te werken. Hij kon zich echt optrekken aan dat niveau.”
Niemand traint harder in de sport dan Van Opzeeland, zegt Joost Vink, zijn trainingsmaatje van de afgelopen maanden. Zo hard dat alle kleine foutjes uit zijn varen zijn verdwenen. „De tijd die je doet over de start, wanneer je richting de boei draait, dat doet Luuc altijd precies op het juiste moment. Het gaat steeds maar om een paar meter, maar daar haalt hij heel veel uit.”
Exclusieve Nikes
Er leek een mooie toekomst als windsurfer in het verschiet te liggen, maar in 2018 stopte Van Opzeeland ermee. Hij had jaren geprobeerd de top te bereiken in de RS:X-klasse, een discipline die tot de vorige Spelen in Tokio nog olympisch was. Maar om op die plank succesvol te zijn moet je licht zijn, anders ligt de plank te diep in het water. En dat brak de grote Van Opzeeland op.
„Hij was altijd bezig met zijn voeding. Luuc woog alles af, volgde een strak schema van de diëtist”, zegt zijn zusje. Van Opzeeland had in zijn hoofd dat hij maximaal 74 kilo mocht wegen. Om dat gewicht te bereiken at hij eigenlijk te weinig, zegt Isabel van Opzeeland. Soms sloeg hij de lunch over. „Luuc was sterk, maar ook vermagerd. Hij kreeg last van veel blessures, daar herstelde hij slecht van. Zijn lichaam zei gewoon stop.”
Het besluit te stoppen viel Van Opzeeland zwaar, zegt zijn vader Arjan. „Als Luuc ergens voor gaat, dan gaat hij er volledig voor. En hij had er zoveel tijd ingestopt. Maar het plezier was verdwenen.”
In plaats daarvan ging Van Opzeeland studeren. Hij kreeg ruimte voor zijn andere grote hobby: mode. Al in zijn tienerjaren was hij veel bezig met zijn uiterlijk. „Luuc was best ijdel en besteedde veel tijd aan zijn kapsel. Maar als windsurfer lig je de hele tijd in het water, dus dat heeft hij snel afgeleerd”, zegt zijn jeugdtrainer Van Velzen. Van Opzeeland zorgde er altijd voor dat hij er tiptop uitzag, met matchende kleding en schoenen, zegt Rogier Hassink. „Heel atypisch eigenlijk, want de meeste windsurfers besteden daar geen aandacht aan en rijden in aftandse busjes.”
Van Opzeeland niet, hij onderscheidde zich juist graag van de massa. Als twintigjarige, met net een rijbewijs op zak, kocht hij zijn eerste auto; een grote, rode Audi. Het geld daarvoor verdiende hij met een handeltje in bijzondere sportschoenen. Hij kocht exclusieve Nikes op en verkocht die voor een meerprijs door aan profvoetballers, zoals (toenmalig) Ajax-spelers Matthijs de Ligt en Hakim Ziyech. „Dan vertelde hij dat aan tafel en waren wij helemaal opgewonden”, zegt zijn zusje Isabel. „Maar Luuc bleef daar heel nuchter onder.”
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data119486698-57848e.jpg|https://images.nrc.nl/bDUK3qprCfTPBlijpZi-qL3BuwQ=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data119486698-57848e.jpg|https://images.nrc.nl/d6Hb8J8RNAaB4BGmie6fV6Zx2lE=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data119486698-57848e.jpg)
In Italië vond Van Opzeeland de opleiding waar hij zijn voorliefde voor mode en zijn gevoel voor zakendoen kon combineren. Hij schreef zich in aan de prestigieuze modeschool Polimoda in Florence en werd tot zijn verbazing aangenomen. In zijn eerste studie moest hij echter teveel achter een naaimachine zitten. Toen hij een opdracht kreeg om een bruidsjurk te maken, besloot hij te switchen. Bij de opleiding Business of Fashion zat hij wél op zijn plek. Na de Spelen wil hij met een vriend een fietskledingmerk lanceren met de naam Aquaterra.
Confrontatie
Tijdens zijn studie begon Van Opzeeland weer met surfen. Voor de lol, en in een nieuwe klasse, de IQ Foil, een plank met een zeil en een lange vin onder water, die bij genoeg snelheid de hele plank het water uittilt. Het ideale gewicht voor de discipline is zo’n twintig kilo meer dan bij de RS:X-klasse, en past veel beter bij het lichaam van Van Opzeeland. In 2019 deed hij op het Gardameer voor het eerst weer eens mee met een wedstrijd. De verbazing die zijn aanwezigheid daar wekte onder de andere deelnemers, motiveerde hem om de sport serieuzer te gaan beoefenen.
Nog datzelfde jaar werd Van Opzeeland wereldkampioen, op het Zwitserse Silvaplanemeer. Zijn vader Arjan noemt het een van de mooiste wedstrijden die hij van zijn zoon heeft gezien. „Eerst de moeilijke keuze maken om te stoppen met de RS:X, daarna in het foilen een kans zien die goed uitpakt met goud op dat WK: dat maakte me heel trots.” Het zette Van Opzeeland op het pad naar nu, denkt zijn vader. Want vlak daarna werd duidelijk dat het IQ Foilen in 2024 de RS:X-klasse zou vervangen op de Olympische Spelen.
Vanaf dat moment richtte Van Opzeeland zich volledig op olympische kwalificatie. Hij stopte met zijn studie en sloot zich aan bij de nationale trainingsgroep waarin ook Badloe en Huig-Jan Tak zaten, zijn concurrenten voor een plek in Parijs. Ruim een jaar ging dat goed. Maar toen, na een confrontatie binnen de groep, nam Van Opzeeland een drastisch besluit: hij vertrok, om zich aan te sluiten bij een internationale groep surfers.
„Hij had het idee dat hij niet aan zijn trekken kwam en dat de meeste aandacht naar Kiran uitging omdat hij olympisch kampioen was”, zegt hoofdcoach Hummel. „Luuc weet heel goed wat hij wil en waarom, dus hij kan scherp en eigenwijs uit de hoek komen.” Niemand vertelt Luuc iets, zegt Hassink over zijn vriend, die Badloe en Tak begin dit jaar in rechtstreekse duels versloeg en zich zo voor de Spelen plaatste. „You love him or you hate him.”
