De KNVB heeft in 2022 in stilte een sponsordeal gesloten met een bedrijf uit een netwerk van de Chinese georganiseerde misdaad. De voetbalbond gaf in Nederland geen enkele ruchtbaarheid aan de overeenkomst en er is in het openbaar niets over terug te vinden. Dat blijkt uit onderzoek van NRC.
Voor de Aziatische markt maakte de KNVB een speciale website – https://knvb.asia/ – waarop de omstreden goksponsor prominent staat. De site is maar kort actief geweest en inmiddels uit de lucht.
De overeenkomst tussen de KNVB en gokbedrijf BOB Sports werd gesloten voor een periode van twee jaar, met een optie voor nog een jaar. Onderdeel van de overeenkomst was dat de gokbedrijven het recht kregen om bepaalde wedstrijden zoals de KNVB-beker uit te mogen zenden. De KNVB besloot in januari dit jaar om de overeenkomst te beëindigen. Aanleiding was onder meer een onderzoek van NRC naar dubieuze sponsorsdeals van Ajax en PSV met Aziatische gokbedrijven, bevestigt een KNVB-woordvoerder na vragen. Ook kreeg de bond geen contact meer met de sponsor en waren er betalingsachterstanden.
Lees ook
Hoe Aziatische gokbedrijven Europese voetbalclubs om hun vinger winden
De deal tussen de KNVB en het Aziatische gokbedrijf is omgeven door schimmigheid. De overeenkomst werd onder meer begeleid door marketingbureau Hashtage Sports, met vestigingen in Birmingham en het Chinese Guangzhou. Dit bedrijf assisteerde de afgelopen jaren bij veel overeenkomsten tussen Europese voetbalclubs, bonden en individuele spelers en omstreden Aziatische gokbedrijven. Onduidelijk is hoeveel geld met de deal gemoeid was. De KNVB wil daar niets over kwijt.
Directeur Rontiang He van Hashtage Sports plaatste in maart 2022 een foto op Twitter, van zijn bezoek aan de KNVB: „Nice day at KNVB Campus. Deal done”. Op de eigen website schreef Hashtage een paar weken later dat het bedrijf had bemiddeld tussen BOB Sports en de KNVB.
Hashtage-directeur ontkent nu dat hij contact legde tussen de KNVB en BOB Sports en dat hij bemiddeld heeft. „We waren alleen verantwoordelijk voor de digitale mediaplatformen van de KNVB in Azië.” Hij ontkent met de gokbedrijven gewerkt te hebben. Dat er op de website van zijn bedrijf staat dat het BOB Sports „succesvol gefaciliteerd” heeft om de officiële sponsor van de KNVB te worden, noemt hij nu een foutje. „Op de nieuwe versie van onze website wordt dat ook aangepast.”
‘Niet meer relevant’
De KNVB zelf zegt in een reactie dat ze de sponsorovereenkomst in 2022 alleen op hun internationale site heeft aangekondigd. Dat bericht is later verwijderd „toen het niet meer relevant was”. Ook zegt de KNVB dat de site knvb.asia met de omstreden sponsors nooit in gebruik is geweest. Wie binnen de bond de site heeft gemaakt en waarom, zegt de KNVB nu niet meer te kunnen achterhalen.
De voetbalbond zegt dat ze voor het sluiten van de overeenkomst met BOB Sports „due diligence” heeft gedaan en dat dit boekenonderzoek geen „aanleiding gaf om niet met ze in zee te gaan”. „Ook omdat deze partij al samenwerkte met gerenommeerde voetbalorganisaties als de Welshe voetbalbond, Borussia Dortmund, Napoli en Olympique Lyon.”
De deal tussen KNVB en BOB Sports is omgeven met schimmigheid
Gokken is in China, net als in veel Zuidoost-Aziatische landen verboden, slechts een paar bedrijven met een staatsvergunning mogen kansspelen aanbieden. Dus bespelen online gokbedrijven die markten vanuit landen of regio’s waar gokken wel is toegestaan. Daarbij gebruiken ze Europese voetbalclubs en landen als uithangbord om Aziatische klanten te trekken; wedstrijden van Europese topclubs worden in Azië massaal bekeken. Europol schatte in 2020 dat wereldwijd jaarlijks 895 miljard euro wordt ingezet op voetbalwedstrijden. Azië neemt bijna twee derde van de mondiale markt voor haar rekening.
Het bekendste Aziatische gokbedrijf dat vanaf 2018 de Europese voetbalmarkt bestormde was Yabo Sports, geregistreerd op de Filipijnen. Het bedrijf sloot deals met onder meer Manchester United, Bayern Munchen en Paris Saint Germain. Wie de werkelijke eigenaren van het bedrijf waren, was volstrekt onduidelijk, net als de herkomst van het geld dat ze in de Europese clubs staken.
DNS-namen
In 2021 hield de Chinese politie een grootschalige actie tegen Yabo Sports, waarbij in totaal ruim 4.000 verdachten werden opgepakt en 165 miljoen euro in beslag werd genomen. Het netwerk van Yabo Sports hield zich volgens de Chinese autoriteiten bezig met illegaal gokken, witwassen en mensenhandel. In een eerder rapport van de Asian Racing Federation staat hoe met name Chinezen in een soort werkkampen illegale casino’s in Cambodja voor onder meer Yabo Sports bemanden. Ze moesten enorm lange dagen werken: live commentaar geven bij sportwedstrijden, gokkers werven en chatten met klanten.
Yabo Sports verdween na de politieactie uit de lucht, maar veel maakte dat niet uit. In de wereld van het online gokken duiken telkens nieuwe merken op.
Hetzelfde stramien
De meeste van die platformen opereerden volgens hetzelfde stramien, maakten gebruik van dezelfde soort websites en logo’s die door een bedrijf werd ontworpen. In een vorige week gepubliceerd onderzoek toont het Amerikaanse cybersecuritybedrijf Infoblox aan dat heel veel van die bedrijven horen bij het netwerk van Yabo Sports.
Daarvoor analyseerde het bedrijf de DNS-data van al die sites. DNS staat voor Domain Name System, een soort telefoonboek van het internet. Typt iemand www.nrc.nl in dan zoekt de DNS-server welk IP-adres hoort bij ingetypte domeinnaam. Uit het onderzoek van Infoblox blijkt dat Yabo Sports en de tientallen goksites die daarna kwamen en deals sloten met onder meer Aston Villa, Juventus, Real Madrid en ook de KNVB, gebruik hebben gemaakt van een handjevol dezelfde IP-adressen.
Daarnaast schreef onderzoeksplatform Josimar recent over een oud filmpje van Yabo Sports, waarin het beschrijft welke gokbedrijven allemaal deel uitmaken van dit netwerk. Daarin wordt ook BOB Sports gepromoot, het bedrijf waarmee de KNVB in 2022 in zee ging.
Een woordvoerder van de KNVB zegt nu dat de bond zijn onderzoek heeft aangescherpt „om nog beter voorbereid te zijn op potentiële risico’s die internationale samenwerkingen met zich meebrengen.” Recent heeft de bond naar eigen zeggen daarom besloten niet met een internationale partner in zee te gaan.
