Boegeroep blijft uit in Parijs, maar de omstreden Chinese zwemmers worden genegeerd door hun concurrenten

Het komt aan op de laatste slag. In een kolkend zwemstadion bij La Défense in Parijs is het duidelijk wie er olympisch goud gaat winnen op de 4×100 meter vrije slag voor vrouwen: Australië ligt van begin tot eind voor op de rest. Daarachter is het veel spannender. Wordt het zilver voor de Verenigde Staten of toch China?

De clash tussen de slotzwemsters van beide landen – de Chinese Wu Qinfeng en de Amerikaanse Simone Manuel – omvat veel meer dan alleen de kleur van een medaille. Al een paar maanden is duidelijk dat het olympisch zwemtoernooi overschaduwd zou worden door een grote, donkere wolk van dopingverdenkingen aan het adres van het Chinese zwemteam.

In april onthulden de Amerikaanse krant The New York Times en de Duitse omroep ARD dat 23 Chinese zwemmers begin 2021 positief testten op het medicijn trimetazidine (TMZ). Dat staat op de dopinglijst omdat het hart daardoor meer zuurstof kan opnemen. De positieve testen van de Chinezen bleven zonder gevolgen: de zwemmers werden niet voorlopig geschorst en hun positieve testresultaten niet gepubliceerd, wat gangbaar zou zijn geweest.

Na onderzoek concludeerde de nationale dopingautoriteit Chinada dat de sporters het middel buiten hun schuld hadden binnengekregen door het eten van vervuild voedsel. Die conclusie werd overgenomen door het wereldantidopingagentschap (WADA) en de internationale zwembond World Aquatics. Daarop konden dertien zwemmers van de groep later dat jaar meedoen aan de Spelen van Tokio, waar ze drie gouden en twee zilveren medailles wonnen.

De publicatie leidde tot harde kritiek in de sportwereld, met name vanuit de VS. De pijlen werden gericht op WADA, die zijn eigen regels niet zou hebben gevolgd. De antidopingautoriteit beet daarop fel van zich af: alle regels waren gevolgd, het voorlopig schorsen van de Chinese zwemmers was niet mogelijk geweest en er was geen reden om te twijfelen aan het onderzoek van Chinada, aldus WADA.

Maar daar namen (oud-)zwemmers geen genoegen mee. De Amerikaanse recordkampioen Michael Phelps trok de geloofwaardigheid van WADA in twijfel, anderen sloten zich daarbij aan. En het werd niet beter toen The New York Times in juni onthulde dat drie van de 23 zwemmers ook in 2016 en 2017 positieve testen hadden ingeleverd. Ditmaal voor clenbuterol, een anabool middel dat spiergroei bevordert en ervoor zorgt dat je sneller vet verbrandt. Ook toen ontsnapten de zwemmers aan een schorsing.

Clausule

De kwestie is alleen maar prangender geworden nu de schijnwerpers van de wereld staan gericht op het zwemmen, van oudsher samen met atletiek een van de twee ‘grote’ sporten van de Olympische Spelen. Inmiddels is het schandaal de zwemsport overstegen: de FBI startte een onderzoek naar het buitenlandse dopingsschandaal.

Daarop reageerde het Internationaal Olympisch Comité (IOC), de voornaamste financier van WADA, door deze maand een clausule op te nemen in de toewijzing van de Winterspelen van 2034 aan Salt Lake City. Als WADA niet als hoogste autoriteit in dopingbestrijding wordt geaccepteerd, valt erin te lezen, dan houdt het IOC zich het recht voor de Amerikaanse stad de organisatie van de Spelen weer af te nemen. Oftewel: als de FBI haar onderzoek naar het functioneren van de WADA niet staakt, verliest Salt Lake City de Winterspelen.

Afgelopen week zette Caeleb Dressel, de zevenvoudig olympisch kampioen uit de VS, het allemaal nog even een tandje scherper. Op de vraag of hij dacht dat het olympisch zwemtoernooi eerlijk zal verlopen, was zijn antwoord kort maar krachtig: „Nee.”

Hij is niet de enige. De Australische zwemmer Zac Stubblety-Cook zei een protestactie te overwegen als hij Chinese rivalen zou tegenkomen in het zwembad. En ook vanuit het Nederlandse kamp klonken kritische geluiden. Schoolslagspecialist Arno Kamminga gaf in aanloop naar de Spelen aan te hopen op een zuiver toernooi, maar echt overtuigend klonk het niet.

Schichtig

Zaterdagavond komen in Parijs meerdere Chinese zwemmers in actie die in 2021 positief testten op TMZ. Onder hen Fei Liwei en de tweevoudig olympisch kampioene Zhang Yufei. Bijna schichtig komt Zhang uit de coulissen lopen als ze wordt voorgesteld, maar boegeroep blijft uit. Ook Fei kan ongestoord naar zijn startblok lopen. Hij wordt zesde in de finale op de 400 meter vrije slag. Zhang plaatst zich eenvoudig voor finale van de 100 meter vlinderslag.

Zhang liet zaterdagmiddag na haar voorronde als eerste van de groep positief geteste zwemmers van zich horen. Tegen internationale media herhaalde ze nog maar eens dat ze geen doping gebruikte en dat haar landgenoten en zij vals beschuldigd waren. „Ik hoop dat de andere zwemmers ons geloven, maar ik maak me zorgen dat ze ons door een gekleurde bril bekijken”, zei ze tegen persbureau AP.

Daarna is het de beurt aan Qin Haiyang, een van de drie zwemmers die twee keer is betrapt. Op de 100 meter schoolslag is hij eerder op de dag, tijdens de voorrondes, verslagen door Kamminga. De Nederlander zei na afloop dat hij extra gemotiveerd was door alle dopingperikelen. Dat het hem lukte Qin voor te blijven, smaakte goed, zei Kamminga.

Tijdens de halve finale in de avondsessie zijn de rollen omgedraaid. Nu is het Qin die de snelste is, achter hem worden Kamminga en landgenoot Caspar Corbeau twee en drie. De drie liggen naast elkaar uit te hijgen, maar Qin krijgt geen handje. Kamminga zwemt snel naar Corbeau om hem te feliciteren met zijn finaleplaats. De Chinees negeert hij volledig.

De avond wordt afgesloten met twee estafettefinales. In beiden verschijnt een Chinees team aan de start, maar bij de 4×100 meter vrije slag voor mannen komen ze niet verder dan een vierde plek. De Chinezen moeten toezien hoe de Amerikaanse mannen in een wereldrecord naar een olympische gouden plak zwemmen.

Bij de vrouwen liggen de verhoudingen anders. In dat team doet zowel Zhang mee als Yang Junxuan, een van de andere zwemmers die twee keer positief is getest. Zhang en Yang wonnen samen in Tokio goud op de 4×200 meter vrije slag.

Halverwege de race lijkt het erop alsof ze dat kunststukje gaan herhalen, als het gat met Australië langzaam kleiner wordt. Maar dan zetten de Australiërs een eindsprint in en moet China niet vooruit, maar achter zich kijken. Het komt aan op de laatste slag, en het verschil is miniem. Een tiende van een seconde scheelt het, de Amerikaanse Manuel timet net iets beter. Zilver voor de VS, China brons.

Delen





Mail de redactie