Afgelopen april ging op het dek van het voormalige marineschip de USS Hornet, in de baai van San Francisco, een wetenschappelijk experiment van start. De bedoeling was om maandenlang een zeewatervernevelaar te testen, maar al gauw werd het experiment stopgezet. Eerst tijdelijk, en inmiddels permanent. Dat gebeurde na een stemming in de gemeenteraad van Alameda, waar de Hornet ligt. Raadsleden voelden zich niet senang bij het experiment.
Het apparaat waar het experiment om draait is knalblauw en heeft veel weg van een sneeuwkanon. Vanaf het dek van de Hornet blies het een mist van zeewater de lucht in. Wetenschappers van de Universiteit van Washington wilden zo onderzoeken of ze precies de gewenste soort mist kunnen creëren, met de juiste druppelgrootte, en hoe de mist zich gedraagt bij uiteenlopend weer.
Het idee van de mist is dat hierdoor wolken boven de oceaan oplichten of langer bestaan. Marine cloud brightening (MCB) heet de techniek, een vorm van geo-engineering, waarbij wolken ingezet worden om het reflecterende vermogen van de aarde te vergroten, om zo de opwarming van de aarde tegen te gaan. Technieken zoals deze zijn zeer controversieel, onder meer omdat onduidelijk is hoe het klimaat op dergelijke ingrepen zal reageren en ze wereldwijde politieke instabiliteit in de hand kunnen werken.
Twee weken nadat het blauwe mistkanon begon te blazen werd de onderzoekers een halt toegeroepen. De gemeente – 76.000 inwoners – was laat geïnformeerd over het experiment en wilde zelf onderzoek laten uitvoeren naar mogelijke risico’s voor mens en natuur. Eind mei volgde een rapport: het experiment levert geen risico’s op. „Zeewater komt veelvuldig voor in de omgeving, organismen zijn eraan gewend en het gebruikte zeewater is zelfs schoner dan dat van de baai zelf”, staat in het rapport.
Begin juni werd het onderzoek in de gemeenteraad besproken. De raadsvergadering duurde tot na middernacht, schrijft The New York Times. Ondanks het rapport bleven de raadsleden kritisch en bezorgd over de gevolgen. Raadslid Trish Herrera Spencer zei tegen de Times: „Ik vind dat het niet gepast is aan onze gemeenschap te vragen dit risico te dragen.” Burgemeester Marilyn Ezzy Ashcraft zei: „Ik heb geen groot verlangen om voorop te lopen. Ik heb het gevoel dat dit niet het juiste moment is.”
De eigenlijke discussie ging dan ook over de wenselijkheid van marine cloud brightening in brede zin. Wat voor ellende komt daar achter vandaan? Bij de raadsvergadering waren ook belangengroepen aanwezig die zich grote zorgen maken over de gevolgen van ‘technofixes’ voor het klimaat. Andere tegenstanders roerden zich eerder al. „Hoewel dit een lokale beslissing is, heeft het verstrekkende gevolgen”, citeert The New York Times Gary Hughes van de Hands Off Mother Earth Alliance. „De mondiale dynamiek rond klimaatrechtvaardigheid staat op het spel.” Daar wil Alameda ver van blijven.
Overigens worden mistkanonnen voor MCB bij Australië wel al volop getest. Het doel is anders, het Groot Barrièrerif redden door schaduw te genereren, maar de techniek is dezelfde.
