Net toen zelfs de meest toegewijde fans zich zorgen begonnen te maken over Doctor Who, nam het nieuwe seizoen zaterdag een veelbelovende wending. De zesde aflevering tilde de reeks naar een nieuw niveau, dicht bij de gevierde dystopische serie Black Mirror.
De Britse sciencefictionserie over een eigenzinnige Time Lord die in zijn ruimteschip Tardis door tijd en ruimte reist om mensen te redden, loopt al vanaf 1963 en behoort tot de kroonjuwelen van de BBC. In het verhaal zit verwerkt dat de Doctor op gezette tijden een nieuw lichaam krijgt, wat de seriemakers de gelegenheid geeft om een nieuwe hoofdrolspeler te introduceren en de serie een frisse start te geven.
De vorige reeks, waarin de Doctor voor het eerst door een vrouw werd gespeeld, wordt over het algemeen als zwak beschouwd. Des te meer werd er uitgekeken naar de nieuwe Doctor die Kerstmis 2023 aantrad. De 31-jarige acteur Ncuti Gatwa werd bekend als de levendige, excentrieke Eric in de Netflix-serie Sex Education, dus dat zag er veelbelovend uit.
Maar ondanks Gatwa’s schwung waren de eerste drie afleveringen kinderachtig en stom. Gremlins op een vliegend piratenschip, baby’s die een ruimteschip besturen en Beatles die een muziekloze wereld redden. De fans, de Whovianen, vreesden dat de opgeruimde vrolijkheid was ingegeven door nieuwe partner Disney+ die een nieuw, jonger publiek zou zoeken voor de serie. Het nieuwe seizoen is immers ook ‘Season One’ gedoopt, alsof Disney niet met de last van de 874 eerdere afleveringen wil rondsjouwen.
Landmijn
Maar toen kwam de uitstekende aflevering ‘Boom’ waarin een leger tegen zichzelf blijkt te vechten – de vijand is imaginair. De van oudsher pacifistische Doctor spreekt zich hierin fel uit tegen de snel groeiende oorlogsindustrie. ‘Boom’ heeft een bijzondere vorm: de Doctor staat de hele aflevering op een landmijn die dreigt te ontploffen. Daarna volgde de esoterische ‘73 Yards’ waarin de Doctor helemaal verdwenen is. Zijn nieuwe metgezel Ruby Sunday (Millie Gibson) wordt haar leven lang achtervolgd door een oude vrouw, die ervoor zorgt dat iedereen zich van haar afkeert. Ruby is geadopteerd, dit is de verbeelding van haar grootste angst, verlatingsangst. Deze aflevering laat veel vragen open die vermoedelijk later in de serie worden beantwoord. De mysterieuze afkomst van Ruby is een van de rode draden door dit seizoen.
De nieuwste aflevering ‘Dot and Bubble’ lijkt nog het meest op Black Mirror. Het uitgangspunt lijkt ietwat belegen: in een gated community die aan Barbie en The Truman Show doet denken, leven de jonge, mooie inwoners met een bubbel rond hun hoofd, waarin ze contact hebben met hun vrienden op sociale media. Van een kritiek op sociale media wordt de serie echter al snel een kritiek op het wegkijken van wereldleed door de westerse elite: door de bubbel kan en wil de happy few de buitenwereld nauwelijks meer zien, zodat ze te laat merken dat monsters de bewoners aan het opeten zijn.
De aangrijpende tournure komt op het eind: de Doctor redt een groepje bewoners maar die willen niet gered worden. Althans, niet door hem. Hij is immers niet één van hun. Hooghartig slaan ze zijn aanbod af om met zijn Tardis naar een veilige plek te vliegen. Onder hun elitaire houding ligt subtiel maar onmiskenbaar racisme. Ze gaan liever dood dan dat ze met een Zwarte man in een ruimteschip stappen. Dit blijft onuitgesproken en is daarom des te krachtiger.
Acteur Ncuti Gatwa maakt de slotscène helemaal af door een hartverscheurende achtbaan van emoties te tonen: van ongeloof, machteloosheid en woede naar een diep verdriet over het racisme en de zelfgekozen ondergang van de witte bovenlaag.
